Endülüs Hadisçiliği ve İbn Abdilber, Yusuf Acar

Yıl 2023, , 605 - 609, 15.12.2023

Ali Rıza Kara

https://doi.org/10.30523/mutefekkir.1405412

Öz

Endülüs yaklaşık sekiz asır boyunca İslam medeniyetinin hüküm sürdüğü bir coğrafya olmuştur. Bu süre zarfında Endülüs’te Batı’nın ay-dınlanmasına da katkı sağlayacak gerek fen gerekse İslam ilimleri alanla-rında birçok eser yazılmıştır. Konu hadis ilmi özelinde ele alınacak olursa bu coğrafyanın hadis şerhlerinde de öncü bir rol üstlendiğini söylenebilir. Zira bazı hadis kitaplarının şerhleri ilk olarak burada başlamış sonrasın-da ise gelişim göstererek devam etmiştir. Endülüs, hadis şerhlerinde ön-cü bir rol almasının yanı sıra diğer coğrafyalardaki hadis şerhlerinin kay-nakları arasında da yer almıştır. Endülüs hadis şerhçiliği söz konusu olunca ilk akla gelen isimlerden biri, İbn Abdilber’dir (ö. 463/1071). İbn Abdilber, kaleme aldığı et-Temhîd ve el-İstizkâr şerhlerinin Muvatta’ üzerine yazılan en geniş şerh eserlerinin olmasının yanında kendinden sonraki birçok şerhe de kaynak-lık etmiştir. Bundan dolayı İbn Abdilber’in hadisçiliği müstakil olarak çalışılması gereken bir konudur. Tanıtım ve değerlendirmesini yapaca-ğımız bu kitap, ismine uygun olarak Endülüs’deki hadis faaliyetlerinin tarihî seyrini ve İbn Abdilber’in hadisçiliğini konu edinmektedir. Emek mahsulü olan bu eser, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmakta olup yaza-rın doktora sonrasında kaleme aldığı bir çalışmadır. Ülkemizde doktora seviyesinde İbn Abdilber üzerine bir çalışmanın olmaması yazarı bu çalışmaya sevk eden başlıca amil olmuştur. Yazar, bu eksikliğe dikkat çek-tikten sonra İbn Abdilber üzerine hem ülkemizde yapılan yüksek lisans çalışmalarının hem de yut dışındaki doktora seviyesindeki çalışmaların bir listesini yapmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hadis, İbn Abdilber, Endülüs