Ülkemizde verem hastalığıyla mücadele bir sivil toplum
kuruluşu olan verem savaş dernekleri ile başlamıştır. Bu amaçla ilk kurulan
dernek Veremle Mücadele Osmanlı Cemiyeti’dir.
Cumhuriyetin kuruluşundan sonra bu derneği İzmir, İstanbul, Ankara, Denizli
gibi büyük şehirlerde kurulan verem savaş dernekleri izlemiştir. Verem
mücadelesi ağırlıklı olarak bu dernekler, verem savaş dispanserleri (VSD) ve
sanatoryumlar üzerinden yürütülmüştür. Ülkemizde 40’lı yılların ikinci
yarısında Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Verem Savaş Genel Müdürlüğü’nü
kurmuş, çok sayıda dispanser ve sanatoryumu açarak hastalıkla aktif savaşı
başlatmıştır. Hastalığın tedavisinin yanı sıra sosyoekonomik güçlüklerle
mücadele edebilmek için dernekler içerisinde sosyal yardım komitelerinin
yapılanması kaçınılmaz olmuştur. Bu
çalışmada verem savaşında görev alan sivil toplum kuruluşları olan derneklerin
ve tıp tarihi içinde bir miktar ihmal edilen sosyal komitelerin tarihi, Ankara
Verem Savaş Derneği ve ona bağlı dispanserler örneği üzerinden incelenmiştir.
Bölüm asistanımız Ayşe Kurtoğlu’na makalenin dizgisi aşamasında verdiği destek ve yardımlar için çok teşekkür ederiz.
In our
country, fight against tuberculosis started with tuberculosis associations that
are non-governmental organizations. The first of them based on this aim was
‘Community of Ottoman at Tuberculosis Fight ’. After the foundation of
Republic, other Associations had been built in grand cities like İzmir,
İstanbul, Ankara, Denizli. With the support of the government, fight against
tuberculosis went through with these associations, dispensaries, and
sanatoriums. At the second half of 1940’s in which tuberculosis widespread
among Turkey, Health and Social Aid Ministry founded Tuberculosis Fight General
Directorate and established many dispensaries and sanatoriums and started an
active fight. Besides the treatment of the disease, in order to combat
socioeconomic difficulties, the social assistance committees with the
associations became inevitable. In this study, history of associations, which
are non-governmental organizations involving in tuberculosis fight and the
neglected social committees within the history of medicine, have been examined
through the example of Ankara Tuberculosis Association and its dispensaries.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Clinical Sciences |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | September 25, 2019 |
Submission Date | May 20, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 9 Issue: 3 |
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Periodical scientific publication of Mersin University School of Medicine. Can not be cited without reference. Responsibility of the articles belong to the authors
Ayşegül Tuğuz
from composition of İlter Uzel named “Dioscorides and his Student
Address
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Çiftlikköy Kampüsü
Yenişehir / Mersin