Review
BibTex RIS Cite

Cumhuriyet (1928-1973) Döneminde Sürdürülen Sağlığın Geliştirilmesi Mücadelesinde Halk Sağlığı Temaları

Year 2021, Volume: 11 Issue: 1, 30 - 39, 26.01.2021
https://doi.org/10.31020/mutftd.784510

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında sağlıkla ilgili sorunlar oldukça fazlaydı. Anadolu’da halkın hijyen konusunda ve sağlık eğitiminde sorunları vardı. Bu dönemde hekim, hemşire ve ebe sayıları oldukça azdı. Sıtma, verem, trahom gibi salgın hastalıklar halk arasında çok sık görülmekte ve önemli sağlık sorunlarına yol açmaktaydı. Bu yüzden Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında koruyucu sağlık hizmetleri büyük önem arz etmekteydi. Bu dönemde dikey örgütlenme modeli ile sağlık hizmet sunumu benimsendi. Verem savaş dispanserleri, sanatoryum hastaneleri ve yerel idarelere örnek olması amacıyla Numune Hastaneleri kuruldu. Sağlık personeli sayıca artırılırken, hekim hemşire ve ebelerin mesleki eğitimine önem verildi. Hekimlere zorunlu hizmet görevi getirildi. Sağlıkla ilgili mevzuatlar yayınlandı. Afiş, broşür, radyo gibi iletişim araçlarıyla önemli sağlık sorunları ile ilgili halk eğitimlerinin yapılmasına özen gösterildi. Halka yönelik sağlık temalı belgesel filmler çekildi. Bu çalışmada, 1928-1973 tarihleri arasında ülkemizde verilen sağlığı geliştirme mücadelesi içinde yer alan halk sağlığı eğitimine tarihsel bakışa yer verilmiştir.

Supporting Institution

yok

Project Number

yok

References

  • 1. Dirican R. Prof. Dr. Nusret Fişek'in Kitaplaşmamış Yazıları –I. Sağlık Yönetimi, 13. Bölüm: Türkiye Cumhuriyeti Hükümetlerinde Sağlık Politikaları. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi; 1997.
  • 2. Vergili A. Türkiye’de Modern Tıbbın Kurumsallaşması Ve Cumhuriyet Dönemi Sağlık Politikaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, İstanbul, 2011.
  • 3. Özpekcan M. TBMM Tutanaklarına Göre Cumhuriyet'in İlk On Yılında Sağlık Politikamız(1923-1933). Yayınlanmamış doktora tezi. İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İstanbul, 1999.
  • 4. Tekir S. Sıhhiye Ve Muavenet-İ İçtimaiye Vekâleti’nin Kuruluşu Ve Erken Cumhuriyet Dönemindeki Faaliyetleri (1920-1930). Belgi Dergisi 2019;2(18):1301-1326.
  • 5. İlikan-Rasimoğlu CG. İki Dünya Savaşı Arası Dönemde Türkiye’de Nüfus Ve Halk Sağlığı Tartışmalarının Değerlendirilmesi. Lokman Hekim Dergisi 2014;4(3):16-21.
  • 6. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı. Sağlık Hizmetlerinde 50 Yıl. Ankara;1973. pp: 208-215.
  • 7. www.altayli.net İnternet. Ak B. Türkiye Cumhuriyeti'nde Sağlık Hizmetleri. İnternet erişimi: 06.01.2020. Available from: https://www.altayli.net/turkiye-cumhuriyetinde-saglik-hizmetleri.html
  • 8. Dikmeli H. Türkiye’de Sağlık Teşkilatının Geliştirilmesi Çalışmaları (1923-1938).Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Elazığ, 2013.
  • 9. Aydoğan R. 1928-1945 Yılları Arası Halk Sağlığı Hizmetleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı, İstanbul,2002.
  • 10. Çeliktemel T, Özge M. Sinema: Erken Cumhuriyet Döneminde Sinema İle Eğitim Misyonu, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yöntemler-12. Ankara; 2016. pp:272.
  • 11. İnan S. Denizli’deki Halkevleri ve Faaliyetleri (1932-1951). Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi 2000; 25-26: 135-157
  • 12. Özer S. Burdur Halkevi ve Faaliyetleri. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi 2015;22: 331-362
  • 13. Güneş G. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Ödemiş’te Sağlık (Hastalıklar- Hastalıklarla Mücadele ve Sağlık Kurumları), İzmir Araştırmaları Dergisi 2017;5:33-54
  • 14. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/1489.pdf ( erişim tarihi 1.07.2020)
  • 15. Geray C. Halk Eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları. No: 11, 1970.

Public Health Themes in The Struggle to Promotion Health During The Republic (1928-1973)

Year 2021, Volume: 11 Issue: 1, 30 - 39, 26.01.2021
https://doi.org/10.31020/mutftd.784510

Abstract

Health-related issues in the Republic of Turkey's first years was quite high. People in Anatolia had problems in hygiene and health education. During this period, the number of physicians, nurses and midwives were very low. Epidemic diseases such as malaria, tuberculosis and trachoma were very common among the people and caused important health problems. Therefore, preventive health services were of great importance in the foundation years of the Republic. During this period, the vertical organization model and health service delivery were adopted. Numune Hospitals were established to set an example for tuberculosis dispensaries, sanatorium hospitals and local administrations. While the number of health personnel was increased, importance was given to the vocational training of physicians, nurses and midwives. Compulsory service duty was imposed on physicians. Regulations regarding health have been published. It was paid attention to provide public trainings on important health problems with communication tools such as posters, brochures and radio. Documentary films on health were shot for the public. In this study, a historical perspective is given to public health education, which took place in the struggle for health promotion in our country between 1928-1973.

Project Number

yok

References

  • 1. Dirican R. Prof. Dr. Nusret Fişek'in Kitaplaşmamış Yazıları –I. Sağlık Yönetimi, 13. Bölüm: Türkiye Cumhuriyeti Hükümetlerinde Sağlık Politikaları. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi; 1997.
  • 2. Vergili A. Türkiye’de Modern Tıbbın Kurumsallaşması Ve Cumhuriyet Dönemi Sağlık Politikaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, İstanbul, 2011.
  • 3. Özpekcan M. TBMM Tutanaklarına Göre Cumhuriyet'in İlk On Yılında Sağlık Politikamız(1923-1933). Yayınlanmamış doktora tezi. İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İstanbul, 1999.
  • 4. Tekir S. Sıhhiye Ve Muavenet-İ İçtimaiye Vekâleti’nin Kuruluşu Ve Erken Cumhuriyet Dönemindeki Faaliyetleri (1920-1930). Belgi Dergisi 2019;2(18):1301-1326.
  • 5. İlikan-Rasimoğlu CG. İki Dünya Savaşı Arası Dönemde Türkiye’de Nüfus Ve Halk Sağlığı Tartışmalarının Değerlendirilmesi. Lokman Hekim Dergisi 2014;4(3):16-21.
  • 6. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı. Sağlık Hizmetlerinde 50 Yıl. Ankara;1973. pp: 208-215.
  • 7. www.altayli.net İnternet. Ak B. Türkiye Cumhuriyeti'nde Sağlık Hizmetleri. İnternet erişimi: 06.01.2020. Available from: https://www.altayli.net/turkiye-cumhuriyetinde-saglik-hizmetleri.html
  • 8. Dikmeli H. Türkiye’de Sağlık Teşkilatının Geliştirilmesi Çalışmaları (1923-1938).Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Elazığ, 2013.
  • 9. Aydoğan R. 1928-1945 Yılları Arası Halk Sağlığı Hizmetleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı, İstanbul,2002.
  • 10. Çeliktemel T, Özge M. Sinema: Erken Cumhuriyet Döneminde Sinema İle Eğitim Misyonu, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yöntemler-12. Ankara; 2016. pp:272.
  • 11. İnan S. Denizli’deki Halkevleri ve Faaliyetleri (1932-1951). Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi 2000; 25-26: 135-157
  • 12. Özer S. Burdur Halkevi ve Faaliyetleri. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi 2015;22: 331-362
  • 13. Güneş G. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Ödemiş’te Sağlık (Hastalıklar- Hastalıklarla Mücadele ve Sağlık Kurumları), İzmir Araştırmaları Dergisi 2017;5:33-54
  • 14. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/1489.pdf ( erişim tarihi 1.07.2020)
  • 15. Geray C. Halk Eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları. No: 11, 1970.
There are 15 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Clinical Sciences
Journal Section Review
Authors

Nurhan Meydan Acımış 0000-0001-9616-1033

Bilge Betül Kılıç This is me 0000-0002-7307-3548

Project Number yok
Publication Date January 26, 2021
Submission Date August 24, 2020
Published in Issue Year 2021 Volume: 11 Issue: 1

Cite

APA Meydan Acımış, N., & Kılıç, B. B. (2021). Cumhuriyet (1928-1973) Döneminde Sürdürülen Sağlığın Geliştirilmesi Mücadelesinde Halk Sağlığı Temaları. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi Ve Folklorik Tıp Dergisi, 11(1), 30-39. https://doi.org/10.31020/mutftd.784510
AMA Meydan Acımış N, Kılıç BB. Cumhuriyet (1928-1973) Döneminde Sürdürülen Sağlığın Geliştirilmesi Mücadelesinde Halk Sağlığı Temaları. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. January 2021;11(1):30-39. doi:10.31020/mutftd.784510
Chicago Meydan Acımış, Nurhan, and Bilge Betül Kılıç. “Cumhuriyet (1928-1973) Döneminde Sürdürülen Sağlığın Geliştirilmesi Mücadelesinde Halk Sağlığı Temaları”. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi Ve Folklorik Tıp Dergisi 11, no. 1 (January 2021): 30-39. https://doi.org/10.31020/mutftd.784510.
EndNote Meydan Acımış N, Kılıç BB (January 1, 2021) Cumhuriyet (1928-1973) Döneminde Sürdürülen Sağlığın Geliştirilmesi Mücadelesinde Halk Sağlığı Temaları. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 11 1 30–39.
IEEE N. Meydan Acımış and B. B. Kılıç, “Cumhuriyet (1928-1973) Döneminde Sürdürülen Sağlığın Geliştirilmesi Mücadelesinde Halk Sağlığı Temaları”, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, vol. 11, no. 1, pp. 30–39, 2021, doi: 10.31020/mutftd.784510.
ISNAD Meydan Acımış, Nurhan - Kılıç, Bilge Betül. “Cumhuriyet (1928-1973) Döneminde Sürdürülen Sağlığın Geliştirilmesi Mücadelesinde Halk Sağlığı Temaları”. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 11/1 (January 2021), 30-39. https://doi.org/10.31020/mutftd.784510.
JAMA Meydan Acımış N, Kılıç BB. Cumhuriyet (1928-1973) Döneminde Sürdürülen Sağlığın Geliştirilmesi Mücadelesinde Halk Sağlığı Temaları. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 2021;11:30–39.
MLA Meydan Acımış, Nurhan and Bilge Betül Kılıç. “Cumhuriyet (1928-1973) Döneminde Sürdürülen Sağlığın Geliştirilmesi Mücadelesinde Halk Sağlığı Temaları”. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi Ve Folklorik Tıp Dergisi, vol. 11, no. 1, 2021, pp. 30-39, doi:10.31020/mutftd.784510.
Vancouver Meydan Acımış N, Kılıç BB. Cumhuriyet (1928-1973) Döneminde Sürdürülen Sağlığın Geliştirilmesi Mücadelesinde Halk Sağlığı Temaları. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 2021;11(1):30-9.

                                                                                                                                  Creative Commons Lisansı                        
                                                                  This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

  

                                    Periodical scientific publication of Mersin University School of Medicine. Can not be cited without referenceResponsibility of the articles belong to the authors

  Cover

Ayşegül Tuğuz

from composition of İlter Uzel named Dioscorides and his Student

Address

Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Çiftlikköy Kampüsü

Yenişehir / Mersin