Plants Sold for Phytotherapy Purposes in Some Pharmacies and Herbalists in Mersin

Year 2025, Volume: 15 Issue: 1, 217 - 233

Fadime Yıldırım , Mustafa Aslan , Hasan Akan

https://doi.org/10.31020/mutftd.1509086

Abstract

Aim: This study was conducted to identify herbal products offered for sale in some pharmacies and herbalists in Mersin for phytotherapy purposes between 2022-2023.
Material and Method: This study was conducted between 2022-22023. A total of 41 source persons were interviewed one-on-one and ethnobotanical information forms were prepared. The local names, contents, intended uses and scientific names of herbal drugs offered for sale in herbalists and pharmacies were determined.
Results: In this study, 145 plant species offered for sale in some herb-sellers and pharmacies in Mezitli, Akdeniz, Çamlıyayla, Erdemli and Tarsus districts were identified.
Conclusion: The large families with the most taxa in the study are; Lamiaceae (16), Asteraceae (15), Fabaceae (11), Apiaceae (8), Rosaceae (7), Malvaceae (6), Myrtaceae (4), Zingiberaceae (4), Brassicacea (3), Anacardiacea (3). The ones with the most genera are Eryngium (2), Salvia (3), Mentha (2) and Hibiscus (2). A total of 145 plant taxa were identified. Information was compiled on how plants for phytotherapy were obtained, which parts were used and whether they had any side effects, and it was concluded that herbalists and pharmacists should be more equipped.

Keywords

Herbal, Herbal Drugs, Phytotherapy, Mersin

Mersin’deki Bazı Eczane ve Aktarlarda Fitoterapi Amaçlı Satılan Bitkiler

Abstract

Amaç: Bu araştırma, 2022-2023 yıllarında Mersin’deki bazı eczane ve aktarlarda fitoterapi amaçlı satışa sunulan bitkisel ürünleri tespit etmek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Bu çalışmada 2022-22023 yılları arasında yapılmıştır. Toplamda 41 kaynak kişi birebir görüşmeler sağlanmış ve etnobotanik bilgi formları düzenlenmiştir. Aktar ve eczanelerde satışa sunulan bitkisel drogların yöresel isimleri, içeriği, kullanım amaçları ve bilimsel isimleri tespit edilmiştir.
Bulgular: Bu çalışmada Mezitli, Akdeniz, Çamlıyayla, Erdemli ve Tarsus ilçelerindeki bazı aktar ve eczanelerde fitoterapi amaçlı satışa sunulan 66 farklı familyaya ait 145 bitki taksonu saptanmıştır.
Sonuç: Araştırmada en çok taksonu bulunan büyük familyalar; Lamiaceae (16), Asteraceae (15), Fabaceae (11), Apiaceae (8), Rosaceae (7), Malvaceae (6), Myrtaceae (4), Zingiberaceae (4), Brassicacea (3), Anacardiacea (3)’dir. Tasksonları en fazla olan cinsler Eryngium (2), Salvia (3), Mentha (2) ve Hibiscus (2)’dir. Toplamda 145 bitki taksonu tespit edilmiştir. Fitoterapi konusunda yapılan bu çalışma ile aktar ve eczanelerde numunelerin temini ve hangi organlarının tedavide kullanıldığı hususunda bilgiler derlenmiş, aktar ve eczacıların daha donanımlı olması gerektiği kanısına varılmıştır.

Keywords

Aktar, Bitkisel droglar, Fitoterapi, Mersin

References

• 1. Çubukçu B, Sarıyar G, Meriçli AH, Sütlüpınar N, Mat A, Meriçli F. Fitoterapi yardımcı ders kitabı. İstanbul Üniversitesi Farmakognozi Anabilim Dalı, İstanbul Üniversitesi Basım ve Yayınevi; 2002.
• 2. Güner A, Aslan S, Ekim T, Vural M, Babaç MT. Türkiye bitkileri listesi (Damarlı Bitkiler). İstanbul: Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmalar Derneği Yayınları; 2012.
• 3. Şarışen Ö, Çalışkan D. Fitoterapi: bitkilerle tedaviye dikkat (!). Sted 2005;14(8):182-187.
• 4. Tümen İ. Tıbbi Bitkilerin Ekonomik Değeri. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi 2012;22:36-37. 5. Yeşilada E. İyileştiren Bitkiler. 1. Baskı, Hayykitap, İstanbul; 2012.
• 6. Abay G, Kılıç, A. Pürenbeleni ve Yanıktepe (Mersin) yörelerindeki bazı bitkilerin yöresel adları ve etnobotanik özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi 2001;8(2):97-104.
• 7. Kaya DB. Piyasada satışa sunulan bazı bitkisel çayların mikrobiyolojik kalitesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara; 2006.
• 8. Eşen B. Aydınlar köyü ve çevresinin (Erdemli/Mersin) Etnobotanik özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri EnstitüsüBiyoloji Anabilim Dalı, Konya; 2008.
• 9. Çömlekçioğlu N, Karaman Ş. Kahramanmaraş şehir merkezindeki aktarlarda bulunan tıbbi bitkiler. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 2008;11(1):23-32.
• 10. Metin A. Mut ve çevresinde (Mersin) yetişen bitkilerin etnobotanik özellikleri. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Entitüsü, Yüksek Lisans Tezi; 2009.
• 11. Açıkgöz MA, Batı E, Demirkol G. Bitkisel tedavi, halk hekimliği ve aktarlar. Tıbbı ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu Bildiri Özet Kitabı 2012;458-461.
• 12. Ögenler O, Ün İ, Uzel İ. Bir Mersin Aktarında Bulunan Kadın Hastalıklarında Kullanılan Bitkiler. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 2013;Supplement;87-87.
• 13. Uğur A, Everest A. Mersin ilinde antidepresan ilaç ve benzeri bitki satış oranları. Bağımlılık Dergisi 2017;18(4):152-157.
• 14. Kayıran SD, Kırıcı S. Adana (Türkiye) aktarlarında tedavi amacıyla satılan bitkisel droglar. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 2019;22(2):183-192.
• 15. Ünver A. Lamas çayı çevresindeki köylerde (Erdemli, Silifke/Mersin) etnobotanik araştırmalar. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi; 2019.
• 16. Davis PH. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 1-9. Edinburgh University Press, Edinburgh;1965-1985.
• 17. Davis PH, Mill RR, Tan K. (Edlr.). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 10. Edinburgh University Press, Edinburgh;1988.
• 18. Güner A ve ark. Flora of Turkey and the east Aegean Islands. Supplement 2. Edinburgh University Press, Edinburgh;2000.
• 19. Saday H. Güzeloluk Köyü ve Çevresinin (Erdemli / Mersin) Etnobotanik Özellikleri. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya; 2009.
• 20. Düzenli A, Çakan H, Türkmen N. Göksu deltasının (Silifke-İçel) florası. Turkish Journal of Botany 1996;20:173-191.
• 21. Bağcı Y, Savran A, Dural H. Pozantı (Adana) ve çevresindeki bazı bitkilerin yerel adları ve etnobotanik özellikleri. Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Dergisi 2006;2(27):77-82.
• 22. Asıl H, Taşgın S. Hatay ilinde tıbbi ve aromatik bitki pazarlayan işletmelerin değerlendirilmesi ve aktarların sosyo-ekonomik analizi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2018;5(4):556-562.
• 23. Arslan M, Şahne BS, Şar S. Dünya’daki geleneksel tedavi sistemlerinden örnekler: genel bir bakış. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 2016;6(3):100-105.
• 24. Büyükkök N, Güngör B, Genç AA. Soğuk Algınlığında Kullanılan Bitkisel Droglar. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 2022;12(2):262-271.