Türk daması, ülkemiz kamuoyu
tarafından hakkında fazla bir bilgiye sahip olunmamasına karşın; geniş bir oyuncu
kitlesine ve büyük bir kültürel geçmişe sahiptir. Özellikle Padişah Abdülaziz’in
damaya olan tutkusu, Osmanlı toplumunun üzerinde etkili olmuş; oyun, geniş bir
yaygınlığa ulaşmıştır. Bu dönem bu nedenle, Türk dama oyununun altın çağları olarak
adlandırılmaktadır. Cumhuriyet’in kuruluşunun ardından oyuna olan ilgi giderek
azalmıştır. Günümüze gelindiğinde; Türk Dama Federasyonu’nun 2014 yılında
kurulmasıyla birlikte oyunun toplumsal yaygınlığına kavuşması için kültürel girişimlerin
başladığı görülmektedir.
Türk daması, yalnızca kurallardan
oluşan soyut bir oyun değildir. Oyun, mekanı örgütlemesi bakımından ve biçimsel
- işlevsel olarak özelleşmiş bir oyun mobilyası ortaya çıkarması nedeniyle de önemli
bir tarihi kültür varlığı oluşturmaktadır. Dama masalarının boyutları, Türkiye’nin
doğu ve batı bölgelerinde belirli kültürel etkenler altında, bir
sınıflandırmaya olanak verebilecek ölçüde birbirinden farklılaşabilmektedir.
Ancak Bodrum’un Gündoğan köyünde
bulunan kahvehanedeki oyun masası, bu sınıflandırmanın dışında kalacak
boyutlara sahiptir. Yazı, bu masayı analiz etmekte ve diğer dama oyun
masalarından farklılaşmasının nedenlerini ortaya koymaktadır. Bu nedenle yurt
içi gezilerinde, dama oynanan kahvehaneler ziyaret edilerek mekanların ve dama
masalarının fotoğrafları çekilerek belgeleme yapılmış, incelemeye konu olan
dama masasıyla benzer özellikleri taşıyan oyun masalarından yola çıkılarak bir
tipolojik yargıya varılmaya çalışılmıştır.
Turkish draught; even though it is not known widely
by Turkish society, has a huge player mass and deep cultural heritage with its historical
past. Sultan Abdülaziz’s passion to draught game, made an important impact on
Ottoman people, so the game became widespread through the country. Because of
this historical fact, this age calls as the golden days of Turkish draught. But
later on, this high concern descended gradually until today. Today, together with
establishment of theTurkish Draught Federation in 2014 the cultural attempts
can be observed to make the game prevalence in the society as in the history.
Turkish draught is not a simple game formed by therules.
The game itself which organizing the plan of coffehouse and forming a furniture
dedicated specially for the game, constitutes a cultural being with its historical
background. The dimensions of the game furnitures differs form east regions of
Turkiye to the west parts undercertain cultural factors.
But a draught game table in a coffe house located in
Gündoğan, village of Bodrum district, has dimensions which is outside classification.
The article here analysis this table and states the issues of differentation identical
furnitures. Therefore, it is aimed here to reach a typological classification by
taking photographs of the interiors of coffe houses and the gametables in the domestic
journeys.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Architecture |
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | June 30, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 4 Issue: 1 |