Rehin İlişkisinin Ceza Hukuku Tarafından Korunmasına Genel Bir Bakış

Year 2024, Volume: 7 Issue: 3, 756 - 794, 31.12.2024

Bekir Boga

Abstract

Alacakların teminat altına alınmasının en etkili yolu olarak mevzuatımızda birçok rehin türüne yer verilmiştir. Her rehin türünün kendine has özellikleri, bunların kötüye kullanılması bakımından da farklı yöntemlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Rehin ilişkisinin suistimali ile taraflardan birisinin zarara uğratılması durumunda ceza hukuku korumasının devreye girme ihtimali bulunmaktadır. Özellikle ticari hayatın güven içerisinde devam ettirilmesi için bazı durumlarda ceza hukuku sorumluluğunun öngörülmesi mecburidir. Rehin ilişkisi üzerinden alacaklının borçluya veya borçlunun alacaklıya zarar verdiği durumlar ceza hukuku sistemimizde sınırlı olarak cezalandırılmaktadır. Bu çalışmada öncelikle rehin türlerinin kendilerine özgü özellikleri detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Daha sonra rehin ilişkilerinin suistimal edilmesi ihtimalleri belirlenmekte, bu ihtimallerin mevzuatımızdaki düzenlemeler marifetiyle cezalandırılabilirliği tartışılmaktadır. Böylelikle mevzuatımızın rehin ilişkisi bağlamında ortaya çıkan sorunların ceza hukuku ile çözümlenmesi bakımından boşlukları tespit edilmekte ve mevcut düzenlemelerin kritiği yapılmaktadır.

Keywords

Taşınır rehni, Taşınmaz rehni, Hak rehni, Ceza hukuku sorumluluğu

Ethical Statement

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Supporting Institution

Bulunmamaktadır.

Thanks

Bulunmamaktadır.

An Overview of the Protection of Pledge Transactions by Criminal Law

Abstract

Many types of pledges are included in our legislation as the most effective way of securing receivables. The specific characteristics of each type of pledge lead to different methods for their misuse. In the event that one of the parties is harmed by the abuse of the pledge transactions, there is a possibility that the protection of criminal law may come into play. Especially for the safety of commerce, it is necessary to accept criminal liability for some cases. Cases where the creditor harms the debtor or the debtor harms the creditor through the pledge transactions are penalised to a limited extent in our criminal law system. In this study, firstly, the specific characteristics of pledge types are explained in detail. Then, the possibilities of abuse of pledge transactions are determined and the punishability of these possibilities through the regulations in our legislation is discussed. Thus, the gaps in our legislation in terms of solving the problems arising in the context of the pledge transactions with the criminal law are identified and the existing regulations are criticised.

Keywords

Pledge over movable assests, Pledge over immovable assets, pledge of claim, Criminal liability.

References

• Acar, Faruk: Rehin Hukukunda Taşınmaz Kavramı ve Özellikle Belirlilik İlkesi, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017.
• Adıgüzel, Burak: Sermaye Piyasası Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
• Akbulut, Berrin: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2023.
• Altun, Abdürrahim: Gelecekteki Alacakların Devri, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 2, 2019, s. 160-183.
• Arkan, Sabih: Ticari İşletme Hukuku, 24. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırmaları Enstitüsü, Ankara 2018.
• Arslan, Çetin: Tefecilik Suçu, Ankara Barosu Dergisi, S. 1, 2014, s. 23-48.
• Artuk, M. Emin/ Gökcen, Ahmet/ Alşahin, M. Emin/ Çakır, Kerim: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara 2023.
• Ayan, Mehmet: Eşya Hukuku I, Zilyetlik ve Tapu Sicili, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016.
• Ayan, Mehmet: Eşya Hukuku III (Sınırlı Ayni Haklar), Güncellenmiş 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
• Aybay, Aydın/ Hatemi, Hüseyin: Eşya Hukuku, 4. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014.
• Aykın, Hasan: Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçlarının Kaydi Değer Haline Getirilmesi ve Örnek Uygulamalar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Sermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı, İstanbul 2001.
• Aytekin İnceoğlu, Asuman: Güveni Kötüye Kullanma Suçu, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 17, S. 1, 2018, s. 41-85.
• Başpınar, Veysel: Elektronik Tapu Sicili Düzenlenirken Tapu Sicilinin Aleniyeti ve Diğer Alanlarla İlgili Alınması Gereken Tedbirler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 57, S. 3, 2008, s. 97-132.
• Benli, Erman, Ayni Hakların Teminat İşlevi, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 1, 2019, s. 109-134. Boga, Bekir, Olası Kast-Bilinçli Taksir Ayrımının Teorik Temeller, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2024.
• Coşkun, Mahmut: İcra-İflas Suçları, Disiplinsizlik Eylemleri ve Yargılama Usulü, 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• Çetin, Emine Halman: İcra-İflas Suçları ve Yargılama Usulü, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2012.
• Demir, Remzi: Türk Hukukunda Sabit Dereceler Sistemi ve Rehnin Paraya Çevrilmesi, Prof. Dr. Nevzat Toroslu’ya Armağan, C. 1, s. 291-335. Elmalıca, Hasan, Öğretide ve Uygulamada Güveni Kötüye Kullanma Suçu, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• Gökcen, Ahmet: Belgede Sahtecilik Suçları, 5.Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2018.
• Gürsoy, Kemal T./ Eren, Fikret/ Cansel, Erol: Türk Eşya Hukuku, 2. Baskı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1984. İba, Hasan: Hukukun Bir Dalı Bakımından Hukuka Aykırı Olan Fiil Hukukun Diğer Dalları Bakımından da Hukuka Aykırıdır” Önermesinin Doğruluk Değeri, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 2, s. 762-787.
• İmamoğlu, Başak Şit, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Üzerinde Bir İnceleme, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 2017.
• İnci, Zekiye Özen: Tefecilik Suçu, 2.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017. Kaban, İsmail: Kullanımı Yaygın Olan Teminat Türleri Çerçevesinde Bankalarda Nakdi Krediler İçin Ayrılacak Özel Karşılıkların Muhasebeleştirilmesi, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 39, S. 1, 2017, s. 195-211.
• Kayıhan, Şaban/ Ünlütepe, Mustafa: Medeni Hukuka Giriş ve Türk Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri, 2.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017. Kandemir, Süleyman: Ticaret Hukuku ve Eşya Hukuku Boyutuyla Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2018.
• Kindhäuser, Urs/ Neumann, Ulfrid/ Paeffgen, Hans-Ulrich/ Saliger, Frank: Nomos Kommentar Strafgesetzbuch, 6. Auflage, Baden-Baden 2023. Koca, Mahmut/ Üzülmez, İlhan: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 4. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
• Koca, Mahmut/ Üzülmez, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023. Koç, Himmet: Anonim Şirket Paylarının Sınırlı Ayni Haklara Konu Olması, Adalet Yayınevi, Ankara 2022.
• Meran, Necati: Türk Ceza Kanununda Tefecilik Suçu ve 90 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulanması, Terazi Aylık Hukuk Dergisi, C. 5, S. 51, 2010, s. 109-110. Oğuzman, M. Kemal/ Seliçi, Özer/Oktay-Özdemir, Saibe: Eşya Hukuku, Yenilenmiş ve Mevzuata Uyarlanmış 17.Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2014.
• Oğuzman, M. Kemal/ Barlas, Nami, Medeni Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, 23. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017.
• Oral, Bahar: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• Öz, Turgut: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, S. 2-3, s. 151-186.
• Özbek, Veli Özer/ Doğan, Koray/ Bacaksız, Pınar, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 18. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023.
• Özbilen, Arif Barış, Rehin Konusu Taşınmazın Değer Kaybına Uğraması Karşısında Rehinli Alacaklının Hakları, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 19, S. 2, 2020, s. 1205-1238.
• Özen, Burak: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Kefalet Sözleşmesi, 4. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017. Özgenç, İzzet: Tefecilik Suçu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 14, S. 1, 2010, s. 543-553.
• Özgenç, İzzet: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 19. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023. Ruhi, Ahmet Cemal/ Ruhi, Canan: İcra ve İflas Suçları ile Disiplinsizlik Niteliğindeki Eylemler, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019. Serozan, Rona: Taşınmaz Rehni, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 64, S. 2, 2006, s. 301-324.
• Sümer, Reha: Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçu, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 75, 2008, s. 109-137.
• Pancaroğlu, Başar, Bilişim Sistemindeki Veriler Bağlamında Belgede Sahtecilik Suçu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2019.
• Pekcanıtez, Hakan/ Atalay, Oğuz/Sungurtekin Özkan, Meral/Özekes, Muhammed, İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, 6. Baskı, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019.
• Poroy, Reha/ Tekinalp, Ünal: Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, 21. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013.
• Sayın, Hediye: Halka Açık Şirket Kavramı ve Halka Açık Şirket Statüsünün Kazanılması, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 8, S. 109-110, 2013, s. 89-116.
• Seçer, Öz: Kaydi Sermaye Araçlarının Üzerinde Rehin Tesisi ve Hükümleri, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 105-106, 2013, s. 168-192.
• Sirmen, Lale: Alacak Rehni, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırmaları Enstitüsü, Ankara 1990. Şahin, Fatih: Güveni Kötüye Kullanma Suçu (TCK m. 155/1-2), Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C. 34, S. 155, s. 147-201.
• Şengül, Mehmet: Tapu Sicil Hukukunun Esasları Çerçevesinde Aleniyet, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• Tezcan, Durmuş/ Erdem, Mustafa Ruhan/ Önok, R. Murat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
• Uyumaz, Alper: Motorlu Taşıt Rehni, İstanbul 2012.
• Ünal, Mehmet/ Başpınar, Veysel: Şekli Eşya Hukuku, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 7. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2015.
• Weigend, Thomas/ Dannecker, Gerhard/ Schuhr, Jan C./ Werle, Gerhard/ Jeßberger, Florian/ Hilgendorf, Eric/ Walter, Tonio/ Schünemann, Bernd/ Vogel, Joachim/ Bülte, Jens: Strafgesetzbuch Leipziger Kommentar, 13., neu bearbeitete Auflage, Berlin 2020.
• Yavuz, Cevdet/ Acar, Faruk/ Özen, Burak: Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, Yenilenmiş ve Güncellenmiş 12.Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2013.
• Zafer, Hamide: Tefecilik Suçu (TCK m. 241) Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 8, 2018, s. 69-97.