Memur ve Kamu İşçisi Arasında Çalışma Koşullarında Yapılan Esaslı Değişikliklere Karşı Dava Hakkı ve Geçici Hukuki Koruma Farklılığı: Eşitlik İlkesinin İhlali Mi?

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 759 - 782

Barış Küçük

Abstract

Bu çalışma, memur ve kamu işçisi arasında çalışma koşullarında yapılan esaslı değişikliklere karşı başvurabilecekleri dava yolları ile geçici hukuki koruma mekanizmalarındaki farklılıkları karşılaştırmalı olarak incelemektedir. Çalışma koşullarının işçi ve memurlar açısından nasıl değiştirilebileceği, hukuki güvencelerin sınırları ve bu konudaki yargısal denetim mekanizmaları detaylı şekilde ele alınmıştır. Kamu işçileri bakımından çalışma koşullarında esaslı değişikliklerin yapılabilmesi, işçinin yazılı onayına bağlı olup, işverenin tek taraflı olarak esaslı değişiklikleri dayatması mümkün değildir. Bu durum, ahde vefa ve işçiyi koruma ilkesinin bir yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır. İşçilerin çalışma koşullarında değişiklik yapılmasında işverenin yönetim hakkı kavramı ön plana çıkmaktadır. Memurların çalışma koşullarında yapılan değişikliklerde ise idarenin takdir yetkisi kavramıyla karşılaşırız. İdarenin takdir yetkisi ise kamu yararı ile hizmet gerekleri çerçevesinde sınırlandırılmıştır. Çalışmanın temel amacı, aynı yerde çalışan memur ve kamu işçisinin aynı işveren, yani kamu tarafından çalışma koşullarında yapılan değişikliklere karşı hukuki olarak korunma yollarındaki farklılıkların eşitlik ilkesi bakımından doğurduğu sorunları tespit etmek ve bu doğrultuda sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirmektir. Memurların, çalışma koşullarındaki değişikliklere karşı, kamu işçilerine kıyasla daha güçlü hukuki güvencelere sahip olduğu görülmekteyken, kamu işçilerinin bu tür değişiklikler karşısında daha sınırlı başvuru imkanlarına sahip olduğu görülmektedir. Çalışmada, özellikle etkili başvuru hakkı ve eşitlik ilkesi çerçevesinde, kamu işçilerinin başvurabileceği hukuki çarelerin artırılması gerekliliği vurgulanmaktadır.

Keywords

Kamu İşçisi , Memur , Çalışma Koşulları , Esaslı Değişiklik , Geçici Hukuki koruma , Eşitlik İlkesi.

Disparities in the Right to Litigate and Provisional Legal Protection Against Substantial Changes in Working Conditions Between Civil Servants and Public Workers: A Breach of the Principle of Equality?

Abstract

This study comparatively examines the legal remedies and provisional legal protection mechanisms available to civil servants and public workers against substantial changes in their working conditions. It thoroughly analyzes how working conditions may be altered for employees and civil servants, the boundaries of legal safeguards, and the mechanisms of judicial review in this context. For public workers, substantial changes to working conditions require the employee’s written consent, and the employer cannot unilaterally impose such changes. This situation reflects the principles of pacta sunt servanda (sanctity of contracts) and worker protection. In such cases, the concept of the employer’s management prerogative plays a central role. In contrast, changes to civil servants’ working conditions are governed by the administration’s discretionary authority, which is constrained by public interest and the exigencies of public service. The primary objective of this study is to identify the problems arising from disparities in legal protections for civil servants and public workers—who work under the same employer (the public authority) —against changes to their working conditions, particularly in light of the principle of equality, and to propose solutions. While civil servants appear to benefit from stronger legal guarantees compared to public workers, the latter face more limited avenues for legal recourse. The study emphasizes the necessity of enhancing legal remedies available to public workers, particularly within the framework of the right to an effective remedy and the principle of equality, to address these disparities.

Keywords

Public Worker , Civil Servant , Working Conditions , Substantial Change , Provisional Legal Protection , Principle of Equality.

References

• Akbulut, Emre. “İdari İşlemlerde Kanun Yolu ve Süresini Gösterme Yükümlülüğünün Yargısal Denetime Etkisi.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C. 21, S. 89, 2009, 1-21.
• Akyiğit, Ercan. Bireysel İş Hukuku. 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2023.
• Akyiğit, Ercan. Toplu İş Hukuku. 5. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2024.
• Akyılmaz, Bahtiyar / Sezginer, Murat / Kaya, Cemil. Türk İdare Hukuku. 18. Baskı, Seçkin Yayınevi, 2024.
• Korkmaz, Fahrettin / Alp, Nihat Seyhun. Bireysel İş Hukuku. 4. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2019.
• Arslan, Ramazan / Yılmaz, Ejder / Taşpınar Ayvaz, Sema / Hanağası, Emel. Medeni Usul Hukuku. 10. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2024.
• Dursun Ateş, Sevgi. İşverenin Yönetim Hakkı. 1. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2019.
• Baş, Ömer Can. İdarenin Yargı Dışı Denetim Yolları. 1. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2023.
• Budak, Ali Cem / Karaaslan, Varol. Medeni Usul Hukuku. 8. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2024.
• Çağlayan, Ramazan. İdari Yargılama Hukuku. 16. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2024. Çelik, Nuri / Caniklioğlu, Nurşin / Canbolat, Talat / Özkaraca, Ercüment. İş Hukuku Dersleri. 36. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2023.
• Centel, Tankut. “Anayasa Karşısında Boşta Kalınan Süreye İlişkin Ücreti Sınırlama.” Sicil İş Hukuku Dergisi, C. 4, S. 16, 2009, Sicil İş Hukuku Dergisi, s. 15-19. Durmaz, Kadriye Pınar. İş Hukukunda Çalışma Koşullarındaki Değişiklikler. 1. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2021.
• Egeliği, Ömer Emrullah. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa Çerçevesinde Etkili Başvuru Hakkı. 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022.
• Erişir, Evrim. İhtiyati Tedbir Türleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010. Eyrenci, Öner / Taşkent, Savaş / Ulucan, Devrim / Baskan, Şükriye Esra. İş Hukuku. 11. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2024.
• Görgün, L. Şanal / Börü, Levent / Kodakoğlu, Mehmet. Medeni Usul Hukuku. 13. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2024.
• Güneş, Felemez. İdari Yargı Yetkisinin Sınırları. 1. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2022. Heper, Hande. İş İlişkisinde İşçinin İradesi. 1. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2022.
• Kalabalık, Halil. İdare Hukuku Dersleri (Cilt I). 6. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2023.
• Karademir, Artür. İş Güvencesinde Son Çare İlkesi. 1. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2021.
• Kuru, Baki. Medeni Usul Hukuku. 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019. Mollamahmutoğlu, Hamdi / Astarlı, Muhittin / Baysal, Ulaş. İş Hukuku Ders Kitabı Cilt 1: Bireysel İş Hukuku. 5. Baskı, Lykeıon Yayınları, Ankara, 2021.
• Narmanlıoğlu, Ünal. “İş Kanunu’nun İşçiye Güvence Sağlayan Feshin Geçersizliği Davasının Yeni Çerçevesi (İş Mahkemeleri Kanunu’nun Feshin Geçersizliği Davasında Yaptığı Değişiklikler).” Sicil İş Hukuku Dergisi, S. 38, 2017, s. 9-21.
• Özbek, Mustafa Serdar. “İşe İade Davasında Davacı İşçinin Tedbiren İşe İadesi.”, Çalışma ve Toplum, C. 4, S. 35, 2012, s. 11-40.
• Özekes, Muhammet. “İş Kanunu’nun 20. ve 21. Maddelerinin Medeni Yargılama ve İcra Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi.”, 75. Yaş Günü İçin Prof. Dr. Baki Kuru Armağanı, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2004, s. 479-514.
• Özekes, Muhammet. “7036 sayılı Kanunla Yapılan Değişikliklerin İşe İade Davasının Niteliği ve İcrasına Etkisi.” Sicil İş Hukuku Dergisi, S. 39, 2018, s. 62-89. Pekcanıtez, Hakan / Atalay, Oğuz / Özekes, Muhammet. Medeni Usul Hukuku: Ders Kitabı. 12. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2024. Sancakdar, Oğuz / Önüt, Lale Burcu / Us Doğan, Eser / Kasapoğlu Turhan, Mine / Seyhan, Serkan. İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı. 11. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022. Senyen Kaplan, E. Tuncay. Bireysel İş Hukuku. 10. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2019.
• Sümer, Haluk Hadi. İş Hukuku. 27. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2024.
• Şakar, Müjdat. İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku. 15. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2024.
• Şen, Murat. İş Hukukunda Çalışma Koşullarında Değişiklik. 1. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2005. Süzek, Sarper / Başterzi, Süleyman. İş Hukuku. 24. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2024.
• Tanrıkulu, M. Sezgin. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Etkili Başvuru Hakkı. 1. Baskı, Seçkin Yayınları, 2012.
• Tanrıver, Süha. Medeni Usul Hukuku (Cilt I). 6. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2024.
• Tulukçu, Nezihe Binnur. İş Güvencesi-İşe İade. 1. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2017.
• Tuncay, Aziz Can / Savaş Kutsal, Burcu / Bozkurt Gümrükçüoğlu, Yeliz. Toplu İş Hukuku. 8. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2024.
• Tunçomağ, Kenan / Centel, Tankut. İş Hukukunun Esasları. 10. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2022.