KADIN VE SAVAŞ PERSPEKTİFİNDEN MİLLÎ KİMLİK İNŞASI

Year 2021, , 1810 - 1822, 31.12.2021

Ömrüm Işıkay Gürbüz

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.986571

Cited By: 1

Abstract

Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Millî Savaş Hikâyeleri adlı eseri, yirmi sekiz hikâyeden oluşmaktadır. Yazar, eserinde verdiği bir dipnotla bu hikâyelerin ilk on dokuzunu Küçük Hikâye adı altında neşrettiğini ve bunların Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda yaşanmış olaylar olduğunu fakat bazılarını muhayyilesinde yeniden canlandırıp değiştirdiği için hepsinin edebiyata dâhil olmaları gerektiğini belirtir. Kitapta yer alan son dokuz hikâye ise Karışık Hikâye olarak isimlendirilmektedir. Bu çalışmada, millî kimliği yeniden inşa sürecinde savaşın ve kadının rolü anlatılmış ve Millî Savaş Hikâyeleri eseri üzerinden örneklendirilmiştir. Hikâyelerin kurgu ve muhtevasında yer alan olumlu, olumsuz öge ve imgeler gösterilerek çalışma sunulmuştur. Buradaki amaç, edebiyatın millî kimliğin inşasındaki etkin rolünü göstermeye çalışmaktır. Ayrıca, Birinci Dünya Savaşı ile Kurtuluş Savaşı sonrasındaki Türk toplumunun millet ve cinsiyet üzerinden millî kimlik inşasının hikâyelerde nasıl ve ne kadar yansıdığını göstermektir. ‘Kadın ve Cinsiyet’, ‘Asker ve Millet’, ‘Vatan, Toprak ve Kadın’, ‘Yağma, Yakma ve Yıkma’, ‘Namus ve Tecavüz’, ‘Biz ve Onlar Bağlamında Ötekileştirme’ ile ‘Kültür ve Kimlik’ başlıkları, çalışmanın alt başlıklarıdır. Bu çalışmanın sonucunda, millî kimlik inşasını etkileyen edebî ortamı ve kültürel bilinci yansıtan değerlendirmeler yapılmıştır. Millî Savaş Hikâyeleri’ndeki bazı hikâyeler konuyu örneklendirmediği için çalışmanın dışında tutulmuştur.

Keywords

Yakup Kadri, Hikâyeler, Millî kimlik, Cinsiyet, Kadın, Savaş

References

• Argunşah, H. (2010). Türk Kimliğinin Yeniden İnşası Bağlamında Ziya Gökalp, (Editörler: Günay Ü., Çelik C.), Millî Kimlik Oluşturmada Edebiyatın Rolü ve Ziya Gökalp (123-153), İstanbul: Kesit Yayınları.
• Bilgin, N. (2007). Kimlik İnşası, İzmir: Aşina Kitaplar.
• Cockburn, C. (2009). Buradan Baktığımızda - Kadınların Militarizme Karşı Mücadelesi, İstanbul: Metis Yayınları.
• Connel, R. W. (2017). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar Toplum, Kişi ve Cinsel Politika, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çetişli, İ. (1999). Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Millî Şuur, Türk Yurdu Dergisi. 139-141: 203-211.
• Çonoğlu, S. (2014). Ata Govşudov’un Ferman Romanında Millî Kimliğin Yeniden İnşası Sürecinde Millî Kültür Unsurları, Bilig, 71, 147-168.
• Gürbilek, N. (2017). Erkek Yazar, Kadın Okur. Parla ve Irzık (Ed.), Kadınlar Dile Düşünce (s. 275-305). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kandiyoti, D. (2015). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar, İstanbul: Metis Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y.K. (1972). Millî Savaş Hikâyeleri, İstanbul: Varlık Yayınları.
• Smith, A. D. (2017). Millî Kimlik, (Çev. B. S. Şeker), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2005). Türkçe Sözlük (genişletilmiş baskı), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yuval-Davis, N. (2016). Cinsiyet ve Millet, İstanbul: İletişim Yayınları.