AVRUPA BİRLİĞİ ADAYLIK SÜRECİNDE TÜRKİYE'NİN GİRİŞİMCİLİK POLİTİKASI ANALİZİ

Year 2022, Volume: 12 Issue: 1, 503 - 522, 31.03.2022

Erkan Tuncer

Abstract

Avrupa Birliği'ne katılım sürecinde birçok alanda olduğu gibi Türkiye'nin KOBİ politikasında da bir değişim yaşanmıştır. KOBİ politika ve destek programlarından sorumlu kuruluş olan KOSGEB'in imalat sanayi ile sınırlı olan hedef kitlesi, 2009 yılında yapılan bir mevzuat değişikliği ile tarım dışı tüm KOBİ'leri kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu kanun değişikliği ile KOSGEB'in sorumluluklarına girişimcilik politikası da eklenmiştir. Yeni yasa doğrultusunda KOSGEB'in destek programları ciddi şekilde değişmiş ve 2010-2018 döneminde Girişimcilik Destek Programı başat olmuştur. Türkiye'de yüksek teknoloji sektörlerinde işletmelerin artması gerekliliği birçok üst düzey politika belgesinde belirtilmesine rağmen, yeni girişimler genellikle düşük teknolojili hizmet sektörlerinde yer almış ve imalat sanayinin bu destekten aldığı pay sürekli olarak azalmıştır. Türk sanayisinin dijital dönüşümünü hızlandırmak için insan kapasitesinin geliştirilmesine yönelik daha dönüştürücü bir yaklaşım ile yenilikçi girişimciliğin desteklenmesi birinci öncelik olmalıdır. Çalışmada bu yeni politika yapımı, çeşitli politika raporları üzerinden süreç analizi yaklaşımıyla, uygulanan politika sonuçları ise çeşitli ulusal ve uluslararası kuruluşların verileri üzerinden betimsel ve ilişkisel analiz yöntemleriyle incelenmektedir. Literatürde kamu politikası analizi ve girişimcilik politikası değerlendirmesine ilişkin ayrı ayrı birçok çalışma olmasına rağmen, her ikisini de içeren bir çalışma olmadığı için bu çalışma özgün bir nitelik kazanmaktadır.

Keywords

Kamu Politikası Analizi, Politika Değerlendirme, Girişimcilik Politikası, KOSGEB Destekleri, Inovasyon.

References

• Acs, Z.J. & Amoros, J.E. (2008). Entrepreneurship and competitiveness dynamics in Latin America. Small Business Economics, 31, 305–322.
• Acs, Z.J. & Szerb L. (2009). The global entrepreneurship index (GEINDEX). Foundations and Trends in Entrepreneurship, 5(5), 341-435.
• Acs, Z.J., Szerb, L., Lafuente, E. & Márkus, G. (2020a), The global entrepreneurship index 2019. GEDI, http://GEI_2019_Final-1.pdf (thegedi.org).
• Acs, Z.J., Szerb L. & Komlosi E. (2020b). Measuring digital entrepreneurship ecosystems: The digital entrepreneurship index, GEDI, http://Digital_Entrepreneurship_Index_report_v0.pdf (thegedi.org).
• Anderson, J.E. (1990). Public policymaking. Thomas Nelson and Son.
• Akçiğit, U., Akgündüz, Y.E., Cilasun, S.M. ve diğerleri, (2019). Facts on business dynamism in Turkey. Working Paper, 19(30), Merkez Bankası.
• Akdoğan, A.A. (2012). Aydınlanmadan neoliberalizme kamu politikasının sarsı(a)mayan egemenliği. Amme İdaresi Dergisi, 45(4), 1-25.
• Akdoğan, A.A., Yıldız M. ve Çiner, C.U. (2014). An analysis of policy transfer: The policy about protecting women against domestic violence in Turkey. In: K. Göymen. & R. Lewis (Eds), Public Policymaking in a Globalized World (pp. 235-251). İstanbul Policy Centre.
• Arat, V. (2014). Türkiye’de kamu politikası alan yazını üzerine bir inceleme. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 10, 92-117.
• Atay, E. ve Karsan, G. (2013). Is Turkey ready to join EU? A human capital perspective. WEI International Academic Conference Proceedings, Jan 14-16, 2013, Antalya, 178-188.
• Arenal, A., Feijoo, C. ve diğerleri. (2021). Entrepreneurship policy agenda in the European Union: A text mining perspective. Review of Policy Research, 38, (2), 243-271.
• Audretsch, D.B. (2003). Entrepreneurship: A survey of the literature. Enterprise Paper, 14, European Commission.
• Azak, S. (2014). Bir kamu politikası analizi olarak Türkiye’de uyuşturucu ile mücadele [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K. ve diğerleri (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri, PEGEM Akademi.
• Ciner, C.U. (2020). Kamu politikaları: Perspektifler, temalar ve tezler. Türkiye’de Kamu Politikaları: Güncel Konular ve Eğilimler içinde (ss. 1-34). Ankara Üniversitesi.
• Çolakoğlu, M.H. (2018). Rekabetçi Değişim Modeli, PEGEM Akademi.
• Creswell, J.W. & Clark, V.L.P. (2014). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi. Dede, Y. ve Demir, Ş.B. (Eds), Anı Yayıncılık.
• Crnogaj, K., Rebernik, M. & Hojnik, B.B. (2015). Supporting economic growth with innovation-oriented entrepreneurship. Ekonomicky Casopis, 63(4), 395–409.
• Dahlstrand, A.L. & Stevenson, L. (2010). Innovative entrepreneurship policy: Linking innovation and entrepreneurship in a European context. Annals of Innovation & Entrepreneurship, 1(1). DOI: 10.3402/aie.v1i1.5845.
• Demir, F. (2011). Kamu politikası ve politika analizi çalışmalarının teorik çerçevesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 107-120.
• Dolowitz, D.P. & Marsh, D. (2000). Learning from abroad: The role of policy transfer in contemporary policymaking. Governance, 13(1), 5-23.
• Dye, T.R. (1984). Understanding public policy. Englewood Cliffs, N. J.: Prentice-Hall.
• EC (2002a). Final report of the expert group best procedure project on education and training for entrepreneurship. Internal Market, Industry, Entrepreneurship and SMEs, European Commission.
• EC (2002b). Council Decision of 18 February 2002 on guidelines for member states’ employment policies for the year 2002, 2002/177/EC, OJ L 60, European Commission.
• EC (2010). SBA Fact-Sheet TURKEY 2010-2011, European Commission.
• Haroon, M. (2011). Dinamik çevrede girişimci odaklılık, dinamik kabiliyetler ve işletme performansı arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Henrekson, M. & Stenkula, M. (2010). Entrepreneurship and public policy. Z.J. Acs, & D.B. Audretsch (Eds), Handbook of Entrepreneurship Research: An Interdisciplinary Survey and Introduction, Springer, 595-637.
• GEM (2016). Global entrepreneurship monitor, global report 2016-2017, https://www.gemconsortium.org/report/gem-2016-2017-global-report.
• Greene, F. & Patel, O. (2013). Enterprise 2050 getting UK enterprise policy right. FSB Discussion Paper, Federation of Small Businesses.
• Güler, B.A. (2008). Kamu Politikası Analiz Dersi Tanıtmalığı, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Ankara Üniversitesi.
• ILO (2017). Status in Employment - ILO Modelled Estimates, ILOstat.
• Iqbal, K.M. (2000). Shifting the centre of gravity from SME policy to entrepreneurship policy, The Lahore Journal of Economies, 5(2).
• Kalkınma Bakanlığı (2014). 10. Kalkınma Planı 2014-2018 ÖİK raporu, https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/10_GirisimciliginGelistirilmesi.pdf.
• Kalkınma Bakanlığı (2018). 11. Kalkınma Planı (2019-2023), girişimcilik, KOBİ’ler, esnaf ve sanatkârlar ÖİK raporu, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/04/GirisimcilikKOB%C4%B0lerEsnaf_ve_SanatkarlarOzelIhtisasKomisyonuRaporu
• Karadeniz, E. ve Yılmaz, Ö.Ö. (2009). Entrepreneurial activities in Turkey: An international comparison using GEM data. Boğaziçi Journal, 23(1, 2), 19-36.
• Karadeniz, E. (2014). Türkiye’de bölgelerde girişimcilik, GEM.
• Karadeniz, E. (2019). Türkiye’de girişimcilik ve uluslararası karşılaştırma 2019, GEM, Yeditepe Üniversitesi.
• KOSGEB (2007). KOBİ stratejisi ve eylem planı (2007-2009), https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/KOBI_Stratejisi_ve_Eylem_Plani_2007-2009%e2%80%8b.pdf.
• KOSGEB (2010). KOBİ stratejisi ve eylem planı 2011-2013, KOSGEB.
• KOSGEB (2011). 2010 yılı faaliyet raporu, www.kosgeb.gov.tr.
• KOSGEB (2014). Türkiye girişimcilik stratejisi ve eylem planı (2015-2018), https://webdosya.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Mali%20Tablolar/Gisep_2015-2018_TR.pdf.
• KOSGEB (2020). Yeni girişimci desteği nihai değerlendirme raporu yönetici özeti, www.kosgeb.gov.tr.
• Lubbadeh, T. (2019). Entrepreneurship development in Japan: An empirical analysis. International Entrepreneurship Review, 5(3), 19-33.
• Mazlum, A.A. ve Mazlum, M.M. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yönteminin belirlenmesi. Route Educational and Social Science Journal, 4(4), June, 1-21.
• OECD (2004). Türkiye’deki küçük ve orta ölçekli işletmeler: Mevcut durum ve politikalar, http://www.oecd.org/dataoecd/37/37/33705673.pdf.
• OECD (2008). Fostering entrepreneurship for innovation. STI Working Paper 2008/5, OECD.
• OECD (2016). Education at a glance 2016: OECD indicators, https://doi.org/10.1787/eag-2016-en.
• OECD (2020). International compendium of entrepreneurship policies, Centre for Entrepreneurship, SMEs, Regions and Cities, OECD.
• Schmahl, M. ve Koch, M. (2001). Avrupa Birliği’nin bütünleştirilmiş girişimcilik politikası: Sanayi politikası ve KOBİ’ler, İKV.
• Simple Business, https://www.simplybusiness.co.uk/knowledge/articles/2021/04/national-enterprise-allowance-scheme/.
• Sobacı, Z. (2008). Uluslararası politika yakınsaması: Kavramsal çerçeve. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(3), 145-159.
• Tanrısever, N.H. (2004). AB’de girişimciliğin teşvik edilmesi için izlenen politikalar ve Türkiye’deki politikaların AB uygulamalarına uyumu [Uzmanlık Tezi]. AB Genel Sekreterliği.
• TBMM (2009). 23. Dönem Tutanak Dergisi, 43. Cilt, 77. Birleşim, Nisan.
• TOBB (2019). Kurulan/kapanan şirket istatistikleri (2010-2018), https://www.tobb.org.tr/BilgiErisimMudurlugu/Sayfalar/KurulanKapananSirketistatistikleri.php.
• Usta, A. (2014). Yeni kamu yönetiminde politikaların değerlendirilmesi: Tipolojiler, boyutlar ve ölçütler. Sayıştay Dergisi, 94(Temmuz –Eylül), 5-27.
• Walker, W.E. & Van Daale, C.E. (2013). System models for policy analysis. In W.A.H. Thissen & W.E. Walker (Eds.), Public Policy Analysis: New Developments (pp. 157-184), Springer.
• Warwick, K. (2013). Beyond industrial policy: Emerging ıssues and new trends. OECD Science, Technology and Industry Policy Papers, No. 2, OECD. http://dx.doi.org/10.1787/5k4869clw0xp-en.
• Wennekers, S. & Thurik, R. (1999). Linking entrepreneurship and economic growth. Small Business Economics, 13(1), 27-55.
• Verheul, I., Wennekers, S., Audretsch, D.B. & Thurik, R. (2001). An eclectic theory of entrepreneurship: policies, institutions and culture. Tinbergen Institute Discussion Paper, TI 2001-030/3.
• Wong, P.K., Ho, Y.P. & Autio, E. (2005). Entrepreneurship, innovation and economic growth: Evidence from GEM data. Small Business Economics, 24(3), 335–350.
• Yıldız, M. (2017). Kamu politikası dersi 2. hafta: Kamu politikası çalışmalarının doğuşu, http://kamupolitikalari.org/index.php/Kpanedir.
• Yıldız, M. ve Baboğlu, C. (2017). Türkiye’de Kamu Politikası Öğretimi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi SBE Dergisi, Kamu Yönetimi Özel Sayısı, Kayfor’14 Özel Sayı: 4, 29-34.
• Zengin, O. (2011). Verimlilik: kuramsal bir çözümleme ve kamu yönetimi disiplini [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.