POST-TRUTH KAVRAMI ÖZELİNDE HAKİKATİN MAGAZİNLEŞMESİ: “DON’T LOOK UP” FİLMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2022, Volume: 12 Issue: 3, 1359 - 1371, 02.10.2022

Semra Kotan

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1123699

Abstract

Hakikat yitimi olarak betimlenen, post-truth kavramı içinde bulunduğumuz çağda haber içeriklerinin “gerçeklik”le bağlarını koparması anlamına gelir. Hakikat ile dezenformasyon, yalan haber, politize edilmiş mesaj, propaganda, manipülasyon, magazinel içerik arasındaki belirgin sınırların silikleştiği bir dönemin ifadesi olan kavramda medya araçları kitleler üzerinde etkilidir. İnsanların doğru ve sistematik bilgiye ulaşmalarının önünü kapatanlar ise üretim güçlerini ve ilişkilerini elinde bulunduran egemenlerdir. Politik alanla ilişkili bir pratik olan post-truth gündem belirlemede ve kamuoyunu yönlendirmede kişisel yargıları ve duyguları önceler. Çalışmanın amacı haberin nesnel gerçekliğinin karşısında magazinel öğelerle bezenmiş anlamını bir temsil alanı olan sinema anlatısı üzerinden anlamlandırıp görünür kılmaktır. Kavramsal çerçeveyi belirlemek için literatür araştırmasının yapıldığı çalışmada tesadüfi olmayan amaçlı örneklem tekniği kullanılmıştır. Bu yolla belirlenmiş 2021 yapımı bir Netflix içeriği olan “Don’t Look Up” filminin ideolojik yapısı nitel içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Kodlanmış anlamlara, kullanılan bağlamlara yönelik metinlerden geçerli anlamların çıkarılabileceği nitel içerik analiziyle görünenin ötesinde maskelenmiş çıkarımlar yapmak mümkündür. Film, yalnızca imajın belirleyici olduğu medya ortamlarında gerçekliğin anlamını yitirdiği yapay bir gündem inşa edilmesi bakımından önemlidir. Seçilen filmin anlatı yapısı, sinematografik öğeleri, filmde kurulan söylemler ve metaforlar post-truth kavramının haberdeki magazinleşme olgusu ile ilişkisini açık bir biçimde ortaya koyar.

Keywords

Post-Truth, Hakikat, Magazinleşen Haber, “Don’t Look Up” filmi.

References

• Alpay,Y. (2017). Yalanın Siyaseti, 4. Baskı, Destek Yayınları.
• Cevizci, A. (2002). Aydınlanma Felsefesi Tarihi, Bursa: Ezgi Kitabevi
• Chomsky, N. (1999.) Medya Gerçeği, Çev. Abdullah Yılmaz. İstanbul: Tüm Zamanlar Yayıncılık.
• Çiftçi, H. (2017). Televizyon Haberciliğinde Etiksel Bir Sorun Olarak Magazinleşmenin Topluma Etkisi, The Journal Of Academic Social Science Studies, Number: 58, P. 475-487, Summer Iı 2017
• Çüçen, A. K. (2006). Batı Aydınlanmasının Düşünsel Kökenleri ve Eleştirisi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2006(125), s. 25-34.
• Ergül, H. (2000). Televizyonda Haberin Magazinelleşmesi, İstanbul: İletişim Yayıncılık
• Harsin, J. (2018). Post-truth and critical communication. İçinde: Oxford Research Encyclopedia of Communication. Oxford University Press
• Keyes, R. (2017). Hakikat Sonrası Çağ: Günümüz Dünyasında Yalan ve Aldatma, Tudem Yayın Grubu. Rigel, N. (2000). İleti Tasarımında Haber, İstanbul, Der Yayınevi
• Seçim, F. (1993). Haber Kavramı ve Abd Basınında Dış Haberler, Kurgu, 12, Aralık.
• Livingstone, S. (2005). On The Relation Between Audiences And Publics.
• Löwy, M., Sayre, R. (2007). İsyan ve Melankoli. İstanbul: Versus Yayıncılık.
• Marx, K. ve Engels, F. (2013). Alman İdeolojisi, Olcay Geridönmez ve Tonguç Ok (çev), Evrensel Yayıncılık, İstanbul.
• Mills, W. (1974). İktidar Seçkinleri, Çev. Ünsal Oskay. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Poyraz, B. (2002). Haber ve Haber Programlarında İdeoloji ve Gerçeklik, Ütopya Yayınevi, Ankara.
• Ritzer, G., & Stepnisky, J. (2014). Sosyoloji Kuramları. (H. Hülür, Çev.) Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Sholle, D. (1994). Eleştirel Çalışmalar: İdeoloji Teorisinden İktidar/Bilgeye, Medya, İktidar, İdeoloji, der. Ve çev. Mehmet Küçük, Ankara: Ark Yayınları, (ss 211-249).
• Smythe, D. W. (1986). The 1986 Southam Lecture: Culture, Communication" Technology" And Canadian Policy. Canadian Journal Of Communication, 12(2).
• Zeldin, T. (1998). İnsanlığın Mahrem Tarihi, Çev. Elif Özsayar, Ayrıntı Yayınları.
• Woolley, S. C., Guilbeault, D. R. (2017). Computational Propaganda in The United States of America: Manufacturing Consensus Online. Computational Propaganda Research Project, 22.