YARGITAY’IN 12.11.2021 TARİHLİ VE 2020/2 E., 2021/3 K. SAYILI İÇTİHADI BİRLEŞTİRME BÜYÜK GENEL KURULU KARARI ÇERÇEVESİNDE KOOPERATİFLERİN TACİR NİTELİĞİ

Year 2022, Volume: 3 Issue: 1, 193 - 216, 31.05.2022

Sema Aydın Hasan Ali Kaplan

https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2022318

Abstract

Bu makalede, Yargıtay’ın 12.11.2021 tarihli ve 2020/2 E., 2021/3 K. Sayılı İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu Kararı çerçevesinde kooperatiflerin tacir niteliği incelenecektir. Kooperatiflerin tacir sayılıp sayılmayacakları yıllardır öğreti ve uygulamada çeşitli yönleri ile tartışılmaktadır. Kooperatiflerin hukuki niteliği konusundaki tartışmaların ortaya çıkışı, 1969 tarihli 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden öncesine dayanmaktadır. Nitekim konu ile ilgili olarak kooperatiflerin ticaret şirketi ve tacir niteliğinde olduğu sonucuna varılan 1945 yılında verilmiş bir içtihadı birleştirme kararı da bulunmaktadır. Türk Ticaret Kanunu’nda ticaret şirketleri arasında düzenlenen kooperatiflerin, Kooperatifler Kanunu’nda “ortaklık” olarak belirtilmesine rağmen, açıkça ticari nitelikte olduğunun belirtilmemiş olması, kooperatiflerin kazanç elde etmek ve paylaştırmak amacının bulunup bulunmadığı ve tacir ve tacir olmaya bağlı sonuçların kooperatifler hakkında uygulanmasının uygun olup olmayacağı noktasında gerek doktrinde gerekse mahkeme kararlarında görüş ayrılıkları oluşmuştur. Mahkeme içtihatları arasındaki görüş ayrılıkları ve farklı uygulamalar nedeniyle İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunca 2021 tarihli içtihadı birleştirme kararı alınmıştır. Sözü edilen karar, ilgili mercilerin görüşleri ve karşı oy yazısı da dikkate alınarak yasal hükümler ve bilimsel görüşler çerçevesinde değerlendirilecektir.

Keywords

Kooperatif, yapı kooperatifi, ticari işletme, tacir, ortaklık

12.11.2021 DATE AND 2020/2 E., 2021/3 K. OF THE SUPREME COURT OF APPEALS WITHIN THE FRAMEWORK OF THE DECISION OF THE GRAND GENERAL ASSEMBLY TO UNIFY THE JURİSPRUDENCE MERCHANT QUALIFICATION OF COOPERATIVES

Abstract

In this article, the merchant nature of cooperatives will be examined within the framework of the Supreme Court's Decision of the Grand General Assembly to Unify the Jurisprudence dated 12.11.2021 and numbered 2020/2 E., 2021/3 K. Whether cooperatives can be considered merchants or not has been discussed in various aspects in doctrine and practice for years. The emergence of the debates on the legal nature of cooperatives dates back to before the Cooperatives Law No. 1163 dated 1969 came into force. As a matter of fact, there is also a decision to merge the jurisprudence made in 1945, which concluded that cooperatives are in the nature of trading companies and merchants. Despite cooperatives are regulated as commercial companies, although they are referred as “partnership” in the Cooperatives Law, as it is not explicitly stated that they are commercial in nature, there have been differences of opinion in doctrine and in court decisions on whether they are committed to earning and sharing profits, and whether it is appropriate to apply the results of trading and being a trader to cooperatives. Due to the differences of opinion and different practices between the jurisprudence of the Court, the decision of the Grand General Assembly to Unify the Jurisprudence dated 2021 was taken. The aforementioned decision will be evaluated within the framework of legal provisions and scientific opinions, taking into account the opinions of the relevant authorities and the dissenting vote.

Keywords

Cooperative, Building Cooperative, Commercial Enterprise, Merchant, Partnership

References

• İsmail Kırca, Kooperatiflerin tacir Niteliği Hakkında Yargıtay'ın Tutumu: Kanuna Aykırı Yorum mu Yoksa Örtülü Boşluk Doldurma Gayreti mi?, Batider, C. 33, S. 2, Haziran 2017, s. 5-25