Lisansüstü Programlarda Emzirme İle İlgili Tezlerin Bibliyometrik Analizi (2018-2023)

Year 2025, Volume: 1 Issue: 1, 1 - 8, 17.07.2025

Nur Bahar Kuru Aktürk , Beyzanur İşbay Aydemir , Melike Dişsiz

Abstract

Amaç: Bu araştırmada 2018-2023 yılları arasında emzirme ile ilgili konularda tıpta uzmanlık, yüksek lisans ve doktora tezlerinin inceleyerek lisansüstü araştırma eğilimlerinin belirlenmesi ve emzirme konusu üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin kronolojik bir bibliyografyasını oluşturmak amaçlanmıştır.
Yöntem: Yükseköğretim Kurulu’nun “Ulusal Tez Merkezi” adlı internet veri tabanı içerisinde yer alan ve 01.01.2018–15.09.2023 yılları arasında yayımlanan tüm tez çalışmaları araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Bu kapsamda araştırmaya 277 tez çalışması alınmıştır. Araştırmaya alınan 277 tez çalışmasının 197 yüksek lisans, 31 doktora ve 49 tıpta uzmanlık tezi olarak belirlenmiştir. İncelenen lisansüstü tezleri bibliyografik analiz yöntemi ile yayınlanmış tezin yılı, tezin türü, sayfa sayısı, yazarın cinsiyeti, danışman unvanı, örneklem sayısı, örneklem grubu ve anahtar kelimeler gibi özellikler açısından gözden geçirilerek analiz edilmiştir.
Bulgular: Araştırmada lisansüstü tezlerin en fazla sırasıyla; Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Atatürk Üniversitesi’nde yapıldığı; %98,6’sının dili Türkçe, %97,5’inin nicel tipte ve %23,4’ünün randomize kontrollü deneysel tipte olduğu saptanmıştır. Araştırmalarda en çok kullanılan ilk üç örneklem grubuna bakıldığında; %62,1’ini anneler; %16,2’sini gebeler ve %7,2’sini ise üreme çağındaki kadınlar oluşturduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Emzirmenin ülkemizde ve dünyada sürdürülebilirliğinin desteklenmesi ve toplumun bilinçlendirilmesi gereken bir konudur. Bu nedenle emzirmeyi farklı yönleri ve destek sistemleriyle ele alan lisansüstü çalışmaların yürütülmeye devam edilmesi önerilmektedir.

Keywords

Bibliyografik Analiz, Emzirme, Tez İnceleme.

Bibliometric Analysiıs Of Theses On Breastfeeding In Graduate Programs (2018-2023)

Abstract

Aim: In this research, to distribute the innovations related to breastfeeding between 2018 and 2023, to determine the characteristics of postgraduate research by examining master's and doctoral theses, and to create a chronological bibliography of postgraduate theses on breastfeeding.
Method: Mathematical modeling consists of all thesis studies published between 01.01.2018 and 15.09.2023 in the internet database of the Council of Higher Education called "National Thesis Center". 277 thesis studies of this potential were received. Of the 277 theses included in the research, 197 were determined as master's theses, 31 were doctoral theses and 49 were distribution dissertations in medicine. The examined postgraduate theses were reviewed and analyzed using the bibliographic analysis method in terms of features such as the program of the published thesis, the type of the thesis, the number of pages, the gender of the author, the title of the advisor, their number, routine group and keywords.
Findings: In the research, the most postgraduate theses were; It was held at the University of Health Sciences, Ege University and Atatürk University; The language of 98.6% was Turkish, 97.5% was in the beautiful type and 23.4% was in the randomized controlled type. Their distribution according to the first three groups most used in research; 62.1% were mothers; It was determined that 16.2% were pregnant women and 7.2% were women who had sexual intercourse.
Conclusion: Breastfeeding is something that should be ensured in the system and its sustainability in the world and the awareness of the society should be supported. That's why postgraduate products that address breastfeeding in different ways and with support systems continue to be run.

Keywords

Bibliographic Analysis, Breastfeeding, Thesis Review.

References

• 1- Başer DA, Sönmez CI, Arslan M. Kocaeli ilindeki aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarının anne sütü ve emzirme ile ilgili bilgi düzeyleri. Konuralp Medical Journal. 2018;10(1):34-40. https://doi.org/10.18521/ktd.343021.
• 2- Durmazoğlu G, Okumuş H. Yenilikçi ve güncel eğitim yöntemlerinin kullanıldığı emzirme eğitimlerinin incelenmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;4(1):23-31. Erişim linki: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/827625.
• 3- Brown A. Breastfeeding as a public health responsibility: A review of the evidence. Journal of human nutrition and dietetics: the official journal of the British Dietetic Association. 2017;30(6):759-770. https://doi.org/10.1111/jhn.12496.
• 4- Onat G. Emzirmeyi kolaylaştırıcı uygulamalar ve laktasyonel bakım. Turkiye Klinikleri Obstetric-Women's Health and Diseases Nursing-Special Topics. 2018;4(2):131-146.
• 5- Özkara H, Fidancı BE, Yıldız D, Kaymakamgil Ç. Emzirme danışmanlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016;15(6):551-555. https://doi.org/10.5455/pmb.1-1436701913.
• 6- Akkoyun S, Taş AF. İlk altı ay boyunca emziren annelerin emzirme özyeterlilikleri. The Journal of Pediatric Research. 2016;3(4):191-195.
• 7- Küçükoğlu S, Çelebioğlu A, Aytekin Özdemir A. Anne sütü ve emzirme. Nazik E, Editör. Doğum, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2022. p.499-526.
• 8- Türkyılmaz C. Anne sütünün bebeğe ve anneye faydaları nelerdir? Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi. 2017;2(2):154-179.
• 9- Uraş N. Anne sütünün oluşumu ve içeriği. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi. 2017;2(2):130-140.
• 10- Oktay Ö, Coşkun AM, Bostancı S. Anne sütü mucize olmaya devam ediyor. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences. 2018;10(3):228-37. https://doi.org/10.5336/nurses.2017-58156.
• 11- Cangöl E, Şahin N. Emzirmeyi etkileyen faktörler ve emzirme danışmanlığı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni. 2014;45(3):100-105. https://doi.org/10.16948/zktb.80388.
• 12- Aslan Y, Ege E. Annelerin emzirme öz-yeterliliği ve depresyon riski ile ilişkisi. Journal of Human Sciences. 2016;13(2):3160.
• 13- Yeşilçiçek Çalık K., Ayar Kocatürk A., Gönenli S. Normal doğum yapan primipar annelerin erken doğum sonu dönemde emzirme başarısı ve etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2019;28(3):191-200. https://doi.org/10.17942/sted.448325.
• 14- Gonzalez-Darias A, Diaz-Gomez NM, RodriguezMartin S, Hernandez-Perez C, Aguirre-Jaime A. 'Supporting a first-time mother': Assessment of success of a breastfeeding promotion programme. Midwifery. 2020;85:102687. https://doi.org/10.1016/j.midw.2020.102687.
• 15- Gözükara F. Ebeveynlere Emzirmeye Yönelik Verilen Eğitim ve Danışmanlık Hizmetlerinin Emzirme Davranışına Etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, Türkiye, 2012.
• 16- Onbaşı Ş, Duran R, Çiftdemir NA, Vatansever Ü, Acunas B, Süt N. Doğum öncesi anne adaylarına verilen emzirme ve anne sütü eğitiminin emzirme davranışları üzerine etkisi. Türk Pediatri Arşivi. 2011;46:75-80. https://doi.org/10.4274/tpa.46.13.
• 17- Bolat F, Sinan U, Bolat G, Bülbül A, Arslan S, Çelik M, Nuhoğlu A. İlk altı ayda anne sütü ile beslenmeye etki eden faktörler. Çocuk Dergisi. 2011;11(1):5-13. https://doi.org/10.5222/j.child.2011.005.
• 18- Uçar T, Çelik OT, Sabancı Baransel E, Barut S. Bibliometrics and Visual Analysis of the Research Status and Trends of Breastfeeding in Turkey. Turkish Archives of Pediatrics. 2023;58(5):494-502. https://doi.org/10.5152/TurkArchPediatr.2023.23067.
• 19- Damayanti FN, Khasanah U, Poddar S, Wiyanti Z. Transcendental Regulation of Breastfeeding: A Bibliometric Analysis. The Malaysıan Journal of Nursing. 2024;16(1):166-177. https://doi.org/10.31674/mjn.2024.v16isupp1.016.
• 20- Ekayanthi NWD, Besral B. Research Trends on SelfEfficacy in Breastfeeding Mothers During 2000-2023: A Bibliometric Analysis. Turkish Archives of Pediatrics. 2024;59(5):440. https://doi.org/10.5152/TurkArchPediatr.2024.24160.