Kaydır, beğen, güven?: Instagram’daki #minddiyeti etiketiyle paylaşılan içeriklerin bilgi kalitesinin değerlendirilmesi

Year 2025, Volume: 1 Issue: 1, 56 - 65, 17.07.2025

Gaye Saban Bozan , Aslıhan Beşparmak , Elmas Kübra Küçüksüllü

Abstract

Özet

Sosyal medya, sağlıkla ilgili bilgilere erişimde önemli bir araç haline gelmiştir ancak içeriklerin bilgi kalitesi ve güvenilirliği çoğu zaman belirsizdir. MIND diyeti, Akdeniz ve DASH diyetlerinin sağlıklı yönlerini birleştirerek bilişsel gerilemeyi önlemeyi amaçlayan bir beslenme modelidir. Bu çalışmanın amacı, MIND diyetine yönelik Instagram’da yapılan paylaşımların içerik kalitesi ve güvenilirliğinin incelenmesidir. Çalışmada #minddiyeti, #mınddiyeti ve #mindditetinedir etiketlerinde yer alan 90 içerik incelenmiştir. İçeriklerin güvenilirliği modifiye DISCERN (m-DISCERN); kalitesi Global Kalite Skoru (GKS) ve İşitsel-Görsel Kalite (İGK) Skoru kullanılarak üç uzman diyetisyen tarafından değerlendirilmiştir. Gönderi sahiplerinin %68,9’u diyetisyen, %13,3’ü diğer sağlık profesyonelleridir; %53,3’ü nano-influencer olarak sınıflandırılmıştır. Ortalama GKS skoru 2,63 (±1,13); m-DISCERN puanı 2,27 (±1,51) ve İGK puanı 2,22 (±0,73)’dir. İçeriklerin genel olarak düşük kaliteli, bilgi açısından yetersiz ve görsel-işitsel açıdan orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. GKS ile m-DISCERN arasında pozitif yönlü ve güçlü; GKS ile İGK arasında ve m-DISCERN ile İGK arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon olduğu saptanmıştır (sırasıyla, r=0,762, r=0,449, r=0,432; p<0,001). Kalite puanları ile takipçi sayısı ve meslek grupları açısından anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. GKS’ye göre içeriklerin %31,1’i orta kalitededir; yalnızca %4,4’ü mükemmel kalitededir. m-DISCERN puanlarına göre içeriklerin %62,2’si kötü kalitededir. İçeriklerin %70,0’ında bilgi kaynakları güvenilir değildir; %84,4’ü ek bilgi kaynaklarına yer vermemiştir ve %71,1’i tartışmalı ya da belirsiz konuları ele almamaktadır. Bu çalışmanın bulguları, Instagram’da MIND diyetiyle ilgili paylaşımların bilgi kalitesi ve güvenilirliğinin genel olarak yetersiz olduğunu ortaya koymuştur. İçerik üreticilerinin, paylaşımlarında bilginin doğruluğunu ve açıklığını önceliklendirmeleri ve daha güvenilir, nitelikli içerikler üretmeleri, yanlış yönlendirmelerin önlenmesi açısından önem arz etmektedir.

Keywords

Bilgiye erişim , diyet , kalite değerlendirmesi , sağlık okuryazarlığı , sosyal medya

Ethical Statement

Bu çalışma kapsamında etik ilkelere uyulmuştur. Araştırmada yer alan Instagram paylaşımları herkese açık olarak erişilebilen gönderilerden seçilmiş olup, herhangi bir özel veya kişisel bilgiye yer verilmemiştir. İçerik sahiplerinin kimlikleri ifşa edilmemiş, veriler yalnızca bilimsel amaçla ve anonim şekilde kullanılmıştır. Bu nedenle etik kurul iznine gerek duyulmamıştır. Araştırma sürecinde Helsinki Bildirgesi ve ilgili etik kurallar dikkate alınmıştır.

Supporting Institution

Destekleyen kuruluş yoktur.

Swipe, like, trust? Evaluating the information quality of content shared with the #minddiyeti hashtag on Instagram

Abstract

Social media has grown to be a valuable resource for finding health-related information, although the content's dependability and quality are frequently questionable. The MIND diet combines the beneficial elements of the DASH and Mediterranean diets in an effort to prevent cognitive deterioration. This study aimed to examine the content quality and reliability of Instagram posts about the MIND diet. The study examined 90 contents tagged with #minddiyeti, #mınddiyeti, and #mindditetinedir. The reliability of the contents was evaluated by three expert dietitians using modified DISCERN (m-DISCERN), and their quality was assessed by Global Quality Score (GQS) and Audio-Visual Quality Score (AVQ). Among the content creators, 68.9% were dietitians and 13.3% were other healthcare professionals; additionally, 53.3% were classified as nano-influencers. The average GQS score was 2.63 (±1.13); the m-DISCERN score was 2.27 (±1.51), and the İGK score was 2.22 (±0.73). The content was generally found to be of low quality, insufficient information, and moderate quality regarding visual-auditory aspects. A strong positive correlation was found between GQS and m-DISCERN, and moderate positive correlations were found between GQS and İGK, and between m-DISCERN and İGK (respectively, r=0.762, r=0.449, r=0.432; p<0.001). No significant differences were found between quality scores and the number of followers or occupational groups. According to GQS, 31.1% of the content is of moderate quality, and only 4.4% is of excellent quality. According to m-DISCERN scores, 62.2% of the content is poor quality. In 70.0% of the content, information sources are unreliable; 84.4% do not include additional information sources, and 71.1% do not address controversial or ambiguous topics. This study found that Instagram posts about the MIND diet generally lack adequate information quality and reliability. To prevent misinformation, content creators should prioritize accuracy and clarity, producing more reliable and high-quality content.

Keywords

Access to information , diet , health literacy , quality assessment , social media

References

• 1- Mohammadpour S, Ghorbaninejad P, Janbozorgi N, Shab-Bidar S. Associations between adherence to MIND diet and metabolic syndrome and general and abdominal obesity: a cross-sectional study. Diabetology and Metabolic Syndrome. 2020;12(1).
• 2- Li J, Capuano AW, Agarwal P, Arvanitakis Z, Wang Y, De Jager PL, Schneider JA, Tasaki S, de Paiva Lopes K, Hu FB, Bennett DA, Liang L, Grodstein F. The MIND diet, brain transcriptomic alterations, and dementia. Alzheimers Dement. 2023;13(6):1230–1242. doi:10.1002/alz.14062
• 3- Razmpoosh E, Moslehi N, Abdollahi S, Soltani S, Mirmiran P, Azizi F. The Mediterranean, DASH, and MIND diets and the incident of hypertension over a median follow-up of 7.4 years in the Tehran Lipid and Glucose Study. BMC Public Health. 2022;22(1).
• 4- Akbar Z, Fituri S, Ouagueni A, Alalwani J, Sukik A, AlJayyousi GF, et al. Associations of the MIND Diet with Cardiometabolic Diseases and Their Risk Factors: A Systematic Review. Vol. 16, Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity. 2023.
• 5- Tasnim S, Hossain M, Mazumder H. Impact of rumors and misinformation on COVID-19 in Social Media. Vol. 53, Journal of Preventive Medicine and Public Health. 2020.
• 6- Abu-Ghazaleh S, Hassona Y, Hattar S. Dental trauma in social media—Analysis of Facebook content and public engagement. Dental Traumatology. 2018;34(6).
• 7- Ruppert L, Køster B, Siegert AM, Cop C, Boyers L, Karimkhani C, et al. YouTube as a source of health information: Analysis of sun protection and skin cancer prevention related issues. Dermatology online journal. 2017;23(1). 8- Türkmenoğlu H. Teknoloji ile sanat ilişkisi ve bir dijital sanat örneği olarak Instagram. Ulakbilge Dergisi. 2014;2(4).
• 9- Cool CT, Claravall MC, Hall JL, Taketani K, Zepeda JP, Gehner M, et al. Social media as a risk communication tool following Typhoon Haiyan. Western Pacific surveillance and response journal : WPSAR. 2015;6.
• 10- Yi-Frazier JP, Cochrane K, Mitrovich C, Pascual M, Buscaino E, Eaton L, et al. Using instagram as a modified application of photovoice for storytelling and sharing in adolescents with type 1 diabetes. Qualitative Health Research. 2015;25(10).
• 11- Tiggemann M, Zaccardo M. “Exercise to be fit, not skinny”: The effect of fitspiration imagery on women’s body image. Body Image. 2015;15.
• 12- Social media usage in the United States - statistics & facts | Statista [Internet]. [Accessed: 2025 Jun 2]. Available from: https://www.statista.com/topics/3196/socialmedia-usage-in-the-united-states/#editorsPicks
• 13- Video Marketing Statistics 2025 (11 Years of Data) | Wyzowl [Internet]. [Accessed: 2025 Jun 1]. Available from: https://www.wyzowl.com/video-marketingstatistics/
• 14- Newberry C. 30 Instagram statistics marketers need to know in 2025 [Internet]. 2025 [Accessed: 2025 Jun 2]. Available from: https://blog.hootsuite.com/instagramstatistics/
• 15- Instagram: age distribution of global audiences 2024| Statista [Internet]. [Accessed: 2025 Jun 2]. Available from: https://www.statista.com/statistics/325587/instagramglobal-age-group/
• 16- Campbell C, Farrell JR. More than meets the eye: The functional components underlying influencer marketing. Business Horizons. 2020;63(4).
• 17- Charnock D, Shepperd S, Needham G, Gann R. DISCERN: An instrument for judging the quality of written consumer health information on treatment choices. Journal of Epidemiology and Community Health. 1999;53(2).
• 18- Özüdoğru Celik T, Koca N. Assessing the quality and reliability of rheumatoid arthritis exercise videos on TikTok and YouTube [accepted article]. Eur J Ther. 2024 Jan 29;30(1):12–20. doi:10.58600/eurjther1967
• 19- Bernard A, Langille M, Hughes S, Rose C, Leddin D, Veldhuyzen Van Zanten S. A systematic review of patient inflammatory bowel disease information resources on the world wide web. American Journal of Gastroenterology. 2007;102(9).
• 20- Singh SK, Liu S, Capasso R, Kern RC, Gouveia CJ. YouTube as a source of information for obstructive sleep apnea. American Journal of Otolaryngology - Head and Neck Medicine and Surgery. 2018;39(4).
• 21- Cichoń M. Reporting statistical methods and outcome of statistical analyses in research articles. Vol. 72, Pharmacological Reports. 2020.
• 22- Cowan S, Hawkins P, Marks G, Fallaize R. Diet and Psoriasis-Related Information on Instagram: A Quality and Content Analysis of Posts Under Popular Psoriasis Hashtags. Journal of Human Nutrition and Dietetics [Internet]. 2025 Apr 1 [Accessed: 2025 Jun 2];38(2):e70034. Available from: /doi/pdf/10.1111/jhn.70034
• 23- Sipahi S, Demirel B. Sosyal Medyadaki Beslenme ile İlgili Paylaşımların Yetişkin Bireylerin Yeme Tutum ve Davranışlarına Etkisi. Journal of Nutrition and Dietetics. 2021; 49.1:57-66.
• 24- Öksüz M, İnan-eroğlu E. Diyetisyenlerin Instagram’da Paylaştığı Yemek Tarifi Gönderilerinin Besin Ögeleri Açısından Değerlendirilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal [Internet]. 2021;8(3):500–8. Available from: https://doi.org/10.21020/husbfd.999794
• 25- Denniss E, Lindberg R, McNaughton SA. NutritionRelated Information on Instagram: A Content Analysis of Posts by Popular Australian Accounts. Nutrients. 2023;15(10).
• 26- Kobak K. Sosyal Ağların Gıda ve Beslenme Okuryazarlığına Etkisi: Gıda Dedektifi Instagram Hesabı Üzerine Bir İnceleme. Akademik İncelemeler Dergisi. 2020;15(2).
• 27- Sharma SS, De Choudhury M. Measuring and characterizing nutritional information of food and ingestion content in instagram. In: WWW 2015 Companion- Proceedings of the 24th International Conference on World Wide Web. 2015.
• 28- Patel N, Anantharaj A, Kodimyala R, Patel AU, Rane M, Thomas AM, et al. Analyzing Instagram Posts on Hypothyroidism: Characteristics, Information Types, Quality, and Reliability. Cureus. 2023; 15.10.
• 29- Tricas-Vidal HJ, Vidal-Peracho MC, Lucha-López MO, Hidalgo-García C, Lucha-López AC, Monti-Ballano S, et al. Nutrition-Related Content on Instagram in the United States of America: Analytical Cross-Sectional Study. Foods. 2022;11(2).
• 30- Passos KKM, Leonel ACL da S, Bonan PRF, De Castro JFL, Pontual ML dos A, Ramos-Perez FM de M, et al. Quality of information about oral cancer in Brazilian Portuguese available on google, youtube, and instagram. Medicina Oral Patologia Oral y Cirugia Bucal. 2020;25(3).
• 31- Boté-Vericad JJ, Gillaspie S, Eifert M, Chopra J, Benajiba N, Almoayad F, et al. Video Clips of the Dietary Approaches to Stop Hypertension Diet on YouTube: A Social Media Content Analysis. Journal of Cardiovascular Nursing [Internet]. 2025 Apr; Available from: https://journals.lww.com/jcnjournal/fulltext/9900/video_ clips_of_the_dietary_approaches_to_stop.293.aspx
• 32- Benajiba N, Alhomidi M, Alsunaid F, Alabdulkarim A, Dodge E, Chavarria EA, et al. Video clips of the Mediterranean Diet on YouTube TM: A social Media Content Analysis. American Journal of Health Promotion. 2023;37(3).