1260-61/1844-45 TEMETTUAT KAYITLARI IŞIĞINDA KARACALI VE EYNE GAZİLÜ KÖYLERİNİN SOSYAL VE EKONOMİK GÖRÜNTÜSÜ

Year 2017, Volume: 12 Issue: 1, 9 - 34, 05.01.2017

Rafet Metin

Abstract

Temettüat
Defterleri XIX. yüzyıl Osmanlı sosyal ve ekonomik tarihinin önemli
kaynaklarından biridir. Vergi kaynaklarını yeniden tespit ederek halkın
üzerindeki vergi yükünü hafifletmek ve vergi dağılımında yaşanan adaletsizliği
önlemek amacıyla hazırlanan temettuat kayıtları sosyo-ekonomik ve demografik
yapının da ortaya konulmasında önemli bilgiler sunmaktadır. Kayıtlarda anılan
dönemde bölgelerin mal-mülk, hayvan, arazi ve insanların şahsi mal
varlıklarının kaydedilmesi ile sosyo-ekonomik hayat, nüfus ve tarımsal ekonomi
ile ilgili bütün karakteristik özellikler ortaya konulmaktadır. Kayıtlarda
ayrıca mükelleflerinin adları, lâkapları, meslekleri hakkında da bilgi
alabilmek mümkün olmaktadır. Bu çalışmada, H.1260-1261/M.1844-1845 yılları
arasında kaydedilen 761 ve 680 numaralı temettuat defterinden faydalanılarak,
Kırıkkale İlinin şirin köylerinden olan Karacalı ve Eyne Gazilü karyelerinin
sosyal ve ekonomik yapıları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Toplam 84 hanesi
olan Karacalı karyesi ile 156 hanesi olan Eyne Gazilü karyesinde ikamet eden
insanların geçimlerini büyük ölçüde tarım ve hayvancılıktan sağladıkları
anlaşılmaktadır. 

Keywords

Temettüat Defteri, Hane, Vergi, Karye, Sosyal Yapı

References

• • Barkan, Ö.L., (1953). Tarihî demografi araştırmaları ve Osmanlı tarihi (Cilt: X). İstanbul: Türkiyat Mecmuası.
• • Devellioğlu, F., (1996). "Temettü'-Temettüat", Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat (13. Baskı.) Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.