Bir tasarım öğesi olarak yazı

Year 2025, Volume: 15 Issue: ISRIS 2025, 858 - 881, 31.07.2025

Aytaç Özmutlu

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1733329

Abstract

Düşünme ve iletişim kurabilme becerisi gösterebilen varlıklar olarak sahip olduğumuz en önemli ifade araçlarından biri kuşkusuz yazıdır. İşaret ve sembollerden günümüz alfabe sistemlerine varana kadarki evriminde yazının temel işlevi bilgiyi iletmek olmuştur. Yazının bir görsel öğe olarak sanat ve tasarım alanlarının gündemine girmesi neredeyse 19. Yüzyılın sonlarını bulmuştur. Söz konusu döneme kadar yazı yalnızca bilgi aktarma görevini yerine getiren bir iletişim kanalı olarak görülmüştür. Endüstiriyel alandaki gelişmelerle birlikte baskı tekniklerinin çeşitlenmesi, yazının temel işlevinin yanısıra bir görsel öğe olarak kullanımını da yaygınlaştırmıştır. Modern sanat ve tasarım akımlarından bazıları, yazının bir sanat veya tasarım ürününde kullanım olanaklarını gerek deneysel gerekse planlı bir sürecin parçası haline getirmişler ve zamanla görsel dağarcıklarına eklemişlerdir. 19. Yüzyılın sonlarından itibaren yazı karakterleri yalnızca kitaba basılan bilgi iletici metinler olma işlevinin dışına çıkarak modern sanat ve tasarım hareketlerinin önemli bir görsel öğesi haline gelmiştir. Yazı artık kendi başına bir hikayesi olan, farklı biçimlere bürünerek belirli duygu veya düşünce durumlarını temsil eden bir görsel anlatım aracına evrilmiştir. Bu araştırma, yazının çeşitli sanat ve tasarım alanlarında bir tasarım öğesi olarak kullanımını incelemektedir. Söz konusu inceleme kuşkusuz sanat ve tasarım öğesi olarak yazının kullanım olanaklarına yönelik kavrayışın derinleşmesine hizmet edecektir. Araştırmanın kapsamına resim, heykel, grafik tasarım, moda tasarımı, endüstriyel tasarım ve mimari gibi çeşitli sanat ve tasarım alanları dahil edilmiştir.

Keywords

Yazı , Sanat , Tasarım

Typing as a design element

Abstract

Writing is undoubtedly one of the most significant tools of expression possessed by beings capable of thought and communication. Throughout its evolution from signs and symbols to modern alphabet systems, the primary function of writing has been the transmission of information. The emergence of writing as a visual element within the fields of art and design occurred relatively late—toward the end of the 19th century. Until then, writing had been perceived solely as a communication channel for conveying information. However, with the advancements in industrial technologies and the diversification of printing techniques, the use of writing as a visual component began to proliferate. Various modern art and design movements have incorporated writing into their practices either as part of experimental approaches or through systematic processes, gradually embedding it into their visual repertoires.
Since the late 19th century, typefaces have transcended their function as conveyors of information in printed materials and have become prominent visual components within modern art and design movements. Writing has evolved into a visual medium that carries its own narrative and takes on diverse forms to represent specific emotional or intellectual states. This study explores the use of writing as a design element across a range of art and design disciplines. The investigation aims to deepen the understanding of writing’s potential as a visual and conceptual design tool. The scope of the study encompasses various creative fields, including painting, sculpture, graphic design, fashion design, industrial design, and architecture.

Keywords

Typography , Art , Design

References

• Artsy. (2025, January 10). Jaume Plensa: Twins I and II. https://www.artsy.net/artwork/jaume-plensa-twins-i-and-ii
• Becer, E. (2010). Modern art and new typography. Dost Publishing.
• Bektaş, D. (1992). The development of contemporary graphic design. YKY.
• Brination, I. (2025, January 10). Mint Designs A/W 13 Collection. https://www.irenebrination.com/irenebrination_notes_on_a/2013/03/mint-designs-aw-13.html
• DesignCurial. (2025, January 10). Typography in architecture. https://www.designcurial.com/news/typography-in-architecture-4285057
• Eisenstein, E. L. (1979). The printing press as an agent of change (2nd ed.). Cambridge University Press.
• Herzog & de Meuron. (2025, January 10). Cottbus Library. Herzog & de Meuron. https://www.herzogdemeuron.com/index/projects/complete-works/151-175/166-cottbus-library.html
• Iskin, R. E. (2014). The poster: Art, advertising, design, and collecting, 1860s–1900s. Dartmouth College Press.
• Kozlu, D., & Benuğur, Ş. (2014). The use of writing as a visual and conceptual image in contemporary art. Art-e Art Journal, 7(14), 233–263.
• Küçükerman, Ö. (1996). Creativity in industrial product design. Yem Publishing.
• Meggs, P. B., & Purvis, A. W. (2016). Meggs’ history of graphic design (6th ed.). John Wiley & Sons.
• Özmutlu, A. (2020). An analysis of graphic design students’ preferences in typeface usage. Ordu University Journal of Social Sciences Research, 10(2), 287–301.
• Özmutlu, A. (2021). An analysis of Yurdaer Altıntaş posters based on typographic systems. İdil Journal of Art and Language, 10(77), 1–17.
• The Newtown School. (2025, January 10). Archello. https://www.archello.com/project/the-newtown-school
• Şengel, Ş. (2019). Typographic elements in architecture and their impact on urban aesthetics. Dumlupınar University Journal of Social Sciences, 61, 119–134.
• Taşkıran, H. İ. (1997). Writing and architecture. Yapı Kredi Cultural and Art Publishing.
• Thomas, D. (1951). What is the origin of the scrittura humanistica? Bibliofilia, 53, 1–10.
• Twyman, M. (1998). Breaking the mould: The first hundred years of lithography. British Library.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Qualitative research methods in social sciences (6th ed.). Seçkin Publishing.