Gediz Nehri Kıyısında Önemli Bir İlk Tunç Çağ Yerleşimi: Gerdekkayası

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 35 - 44, 29.03.2017

Harun Oy

Öz

 Batı Anadolu'da tarih öncesi dönemleri kapsayan çok sayıda arkeolojik kazı ve araştırmalar yapılmıştır. Fakat Uşak İlinde,

erken dönemler üzerine yapılmış fazla bir çalışma bulunmamaktadır. Uşak İlinin batısı Lidya sınırları içerisinde olduğu

için bölgede pek çok tümülüs bulunmaktadır. Bunun sonucunda da Uşak’ta daha çok tümülüsler üzerine yapılan

çalışmaların varlığı dikkati çekmektedir. Bölgenin erken dönemleri az bilindiği için burada değerlendirilen Gerdekkayası

yerleşimi Gediz Nehri kıyısındaki jeopolitik konumu göz önüne alındığında bölge araştırmaları için önemlidir.

Gerdekkayası höyüğü Uşak İlinin batısında, Gediz Nehri kıyısında Manisa’ya yakın bir bölgede yer almaktadır.

Gerdekkayası’nda İlk Tunç Çağı, Lidya ve Roma dönemi yerleşimi olduğuna işaret eden seramikler bulunmaktadır. Doğal

bir kayalık üzerinde kurulu olan bu yerleşim çevresini kontrol eden bir noktada yer almaktadır. Gerdekkayası’nda Lidya

seramiklerinin bulunması, Güre Bölgesindeki tümülüslerde ortaya çıkarılan çok sayıda Lidya eseri ile bölgede Kroisos

hazinelerinin bulunması, Güre’ye yakın olan Gerdekkayası’nın Lidyalılar tarafından iskan edildiğine işaret etmektedir.

Gerdekkayası İlk Tunç Çağı’nda Banaz-Uşak-Gediz Nehri güzergahından hareketle Batı Anadolu sahil kesimlerine ve

Ege Denizi’ne ulaşan erken dönem yol güzergahı üzerindedir. Gerdekkayası’na en yakın İlk Tunç Çağı yerleşimi batıda

yer alan Asartepe ve Hisar höyükleridir. Bu iki yerleşim Gediz kıyısında yer almaktadır ve Gerdekkayası’ndan geçerek

ilerleyen yol güzergahı buradan geçmektedir. Gerdekkayası Gediz Nehrini kontrol eden bir noktada olup, Güre

çevresindeki Lidya tümülüslerine yakın bir bölgededir. Günümüz karayolu yerleşmenin kıyısından geçer. Yerleşmede İlk

Tunç Çağı’na (İTÇ I-II) tarihlenen çeşitli kaplara ait örnekler daha çok Manisa Akhisar yöresi kaplarına yakındır.

Gerdekkayası yerleşmesinin Batı Anadolu İlk Tunç Çağı yerleşmeleri ile bağlantıları görülmektedir. Gerdekkayası İlk

Tunç Çağı seramik buluntuları Manisa ve Akhisar yöresine daha yakın görünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gerdekkayası, Uşak, İlk Tunç Çağı, Lidya, Gediz

A Significant Settlement in the Side of Gediz River: Gerdekkayası

Öz

Many archaeological excavations and researches were carried out in Western Anatolia covering prehistoric periods.

However, there are not many studies on prehistoric periods in Uşak. Because the western part of Uşak Province lies

within the boundaries of Lydia, there are many tumuli in the region. Due to the large number of illegal excavations in the

region, the presence of studies on tumuli is more noticeable. In addition to the tumuli, short excavations and investigations

were carried out in Selçikler in Sivaslı District. Apart from these studies, the surveys of James Mellaart and David H.

French in Western Anatolia indicated the existence of some prehistoric settlements in Uşak. Considering the geopolitical

position of the Gerdekkaya settlement along the Gediz River, it is important for the region to investigate because the

prehistory of the region is little known.Gerdekkayası occupies in the side in region which ise near to Manisa of Gediz

River in the west of Uşak Province. The settlement belonging to Early Bronze Age, Lydia and Roman Period have seen

in Gerdekkayası. This settlement is set on a natural rock is located at a point chacking its surroundings. The discovery

of the numerous Lydian artifacts revealed in the tumuli of the Güre region and the treasures of the Croesus in the region

indicate that the Gerdekkai near Güre were settled by the Lydians. The settlement is located on the road from

Afyonkarahisar-Banaz-Uşak. The nearest prehistoric settlement area to Gerdekkayası is the Asartepe and Hisar mounds

in the west. These two settlements are located along the coast of Gediz and pass through Gerdekkaya, where the route

goes Gerdekkayası at a point which controls Gediz River is a near region to tumulus belonging to Lydia around Güre.

The current highway passes through the edge of the settlement. The samples belonging to the various vessels dated to

the Early Bronze Age (EBA I-II) in the settlement are seen closer to the vessels of the Manisa Akhisar region. It is seen

that the Gerdekaya settlement has connections with the Western Anatolian Bronze Age settlements. The ceramic findings

of Gerdekkayası Early Bronze Age seem to closer to Manisa and Akhisar region.

Anahtar Kelimeler

Gerdekkayası, Uşak, Early Bronze Age, Lydia, Gediz

Kaynakça

• Dedeoğlu, F. , Konakçı, E. , ve Çarkı, M. (2014). Yukarı Menderes Havzası Dağlık Kesim Yüzey
• Araştırması Projesi 2012 Yılı Çalışmaları, Araştırma Sonuçları Toplantısı, 31(2), 367-376.
• Derin, Z. ve Öner, E. (1997). Ulucak Höyük Kazıları ve Paleo-Coğrafya Araştırmaları 1995, Kazı Sonuçları
• Dörpfeld, W. (1902). Troja und Ilıon. Ergebnisse der Ausgrabungen in den Vorhistorischen und
• Historischen Schichten von Ilıon 1870-1894, Athen.
• Efe, T. ve Ay-Efe, D. Ş. M. (2001). Küllüoba: İç Kuzeybatı Anadolu’da Bir İlk Tunç Çağı Kenti; 1996-2000
• Yılları Arasında Yapılan Kazı Çalışmalarının Genel Bir Değerlendirilmesi, Türkiye Bilimler Akademisi Dergisi, 4, 43-