Günümüz Kelâm İlminin Sorunsalı Üzerine Eleştirel Bir Bakış

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 3, 603 - 611, 27.11.2018

Mehmet Kenan Şahin

Öz

Kelâm, Kur’ân’da belirtilen inancın dinî parametrelerini belirleyen ve
temellendiren bir ilim alanıdır. Dinî düşünce ve ahlâkî ilkelerin aklî ve
mantıkî yorumudur. Bu makale günümüz kelâm ilminin metodolojisi ve ilgi
alanlarını yeniden gözden geçirmeye ihtiyacı olduğu, yeni inanç sorunlarına
karşı özgün metodolojisiyle mücadele etmesi gerektiği hususu üzerinde
durmaktadır. Böylelikle de halen mevcut olan kelâm anlayışlarında ortaya çıkan
sorunsalı doğru belirlemeyi ve durumun yeniden bir değerlendirmesini yapmayı
amaçlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında günümüzde dinin orijinal doktrinlerini
doğru anlamak için yeni bir çatıya ve aklî bir metodolojiye sahip yeni bir
kelâm ilmine ihtiyaç duyulmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Kelâm, Günümüz Kelâm İlmi, Metodoloji, İman

Kaynakça

• Adıvar, O. (1982).Osmanlı Türklerinde İlim. Remzi Kitabevi: İstanbul.
• Aristotales. (1997). Gökyüzü Üzerine. (Çev. Saffet Babür). Dost Kitabevi: Ankara.
• Bolay, S. H. (2005). Osmanlılarda Düşünce Hayatı ve Felsefe. Akçağ Yayınları: Ankara.
• Câbirî, M. Â. (1999). Arap-İslâm Kültürünün Akıl Yapısı. (Çev. Burhan Köroğlu-Hasan Hacak-Ekrem Demirli). Kitabevi: İstanbul.
• Ceylan, Y. (1996).“Theology and Tafsîr in The Major Works of Fakhr Al-Dîn Al-Râzî”.ISTAC: Kuala Lumpur.
• Cürcânî, S. Ş. (1997). et-Ta’rifat. Daru’s-Surur: Beyrut.
• Çelebi, İ. (2004). “Akidenin Kelamlaşması ve Kelamın Akideleşmesi Süreci Üzerine”. Kelam Araştırmaları Dergisi 2/1: Ankara.
• Çelebi, K. (2007). Mizânü’l-Hak fi İhtiyâri’l-Ahlak. (Çev. O. Şaik Gökyay/Süleyman Uludağ). Kabalcı Yayınevi: İstanbul.
• Doğan, İ. (1992).Mürcie ve Ebû Hanife. Kardeş Matbaası: Samsun.
• Doğan, İ. (2009). İmam Zeyd b. Ali. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları: Ankara.
• Emin, O. (1991). “Cemaleddin Afgânî”. İslâm Düşüncesi Tarihi, (Ed. M. M. Şerif): İstanbul.
• Emin, O. (1991). “Mısırda Rönesans: Muhammed Abduh ve Ekolü”, İslâmDüşüncesi Tarihi. (Ed. M. M. Şerif): İstanbul.
• Fârâbî, E. N. (1968). İhsâ’u’l-Ulûm. (Nşr. Osman Emin): Kahire.
• Fazlur Rahman. (1996). İslâm. (Çev. Mehmet Dağ-Mehmet Aydın). Selçuk Yayınları: Ankara.
• Frank, R. M. (1968). “The Kalam, an Art of Contradiction-Making or Theological Science? Some Remarks on the Question”. Journal of theAmerican Oriental Society 2.
• Gadret, L. (2001). “İslâm Dini İlimleri İçinde İlm-i Kelamın Yeri Üzerinde Bazı Düşünceler”. (Çev. M. Sait Yazıcıoğlu). İslâm DüşüncesininTarihsel Gelişimi içinde. Akçağ Yayınları: Ankara.
• Gazzâlî, E. H. (1997). el-Münkız Mine’d-Dalâl. Dârü’l-Kütübi’l-’İlmiyye: Beyrut.
• Hanefî, H. (1988). Mine’l-akîde ile’s-Sevre: Beyrut.
• İbn Haldûn. (1983). Mukaddime. (Haz. Süleyman Uludağ). Dergâh Yayınları: İstanbul.
• İbn Rüşd. (1999). Faslu’l-Makâl (Felsefe-Din İlişkisi). (Çev. Bekir Karlığa). İşaret Yayınları: İstanbul.
• İzzetbegoviç, A. (1994). Doğu ve Batı Arasında İslâm. (Çev. Salih Seban). Nehir Yayınları: İstanbul.
• İzmirli, İ. H. (1981). Yeni İlm-i Kelâm. Umran Yayınları: Ankara.
• İzmirli, İ. H. (2014). Muhassalü’l-Kelâm ve’l-Hikme (Yeni Kelâm İlmineGiriş). Ötüken: İstanbul.
• Kaya, M. (1999). “Osmanlı Medreselerinde Felsefe-Kelâm Münasebetleri”. İslâm Düşüncesinde Yeni Arayışlar II: İstanbul.
• Kolektif. (1990). Ana Britannica. Ana Yayıncılık: İstanbul.
• Ormsby, E. L. (1997). İslâm Düşüncesinde İlahî Adalet Sorunu. Sözcü Kitabevi: Ankara.
• Ocak. A. Y. (2015). Türkiye Sosyal Tarihinde İslâm’ın Macerası Makaleler-İncelemeler. Timaş: İstanbul.
• Sarıkaya, Y. (1997).Medreseler ve Modernleşme. Oda Kitap: İstanbul.
• Sayılı, A. (1985). Ortaçağ Bilim ve Tefekküründe Türklerin Yeri. Ataürk Kültğr Merkezi: Ankara.
• Sübkî, T. (1992). Tabakâtü’ş-Şafiiyyeti’l-Kübrâ. (Nşr. Mahmud et-Tanahî-Abülfettah Muhammed el-Hulv). Daru’l-İlm: Kahire.
• Şahin, M. K. (2011). “Klâsik Kelâm İlmi Tanımları”. MÜİFD I: İstanbul.
• Talas, M. A. (1999). Nizamiye Medresesi ve İslam’da Eğitim ve Öğretim. (Çev. Sadık Cihan). Etüt Yayınları: Samsun.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1984). Osmanlı Devleti’nin ilmîye Teşkilatı. İnkılap: Ankara.
• Yaltkaya, M. Ş. (1999). “Tanzimat’tan Evvel ve Sonra Medreseler”. TanzimatI. (Haz. Komisyon): İstanbul.
• Yazır, E. M. H. (2012). Hak Dini Kur’ân Dili. Eser Neşriyat: İstanbul.