Epigrafik kanıtlar Işığında Hellenlerden Geç Cumhuriyet – Erken Roma İmparatorluk Dönemi’ne kadar Antik Çağ’da Onur Kavramı ve Onurlandırma Heykelleri

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 227 - 240, 29.03.2022

Dogus Cosar

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1067724

Öz

“Onurlandırma” kavramının, gelenek ve materyal kültürdeki karşılığı ele alınarak, Hellen ve Roma Dönem olmak üzere iki ayrı başlık altında bir karşılaştırılması yapılmıştır. Bahsi geçen dönemler için onurlandırma kavramı hem “gelenek” olarak hem de “arkeolojik veriler” ışında incelenmiş ve bütün gözlem ve bulgular daha önce yapılan çalışmalar dışına çıkmamıştır. Soyut bir kavram olan “onurlandırma” materyal kültür ile ele alınmıştır. Bu bağlamda sadece taş ve bronz heykelleri değil fakat aynı zamanda günümüze ulaşan çeşitli epigrafik verilere de başvurulmuştur.
Erkek heykeller ağırlıklı olmak üzere, hem kadın hem de erkek heykelleri incelenmiştir. Kadın ve erkek heykellerinin ayrı ayrı onur geleneği altında incelenmesi toplumun dönem dönem değişen sosyolojisini de bizlere anlama imkanı sunmuştur. Heykellerde izlenen “onur kavramıyla” ile gelen ve dönem dönem değişen bakış açılarıyla beraber bahsedilen ve değişikliğe uğrayan sosyoloji de ele alınmıştır. Onur kelimesi ve onurlandırma ile ilgili olan bu çalışma da daha çok bir derleme veya önceden yapılan çalışmalara eklenen yeni örneklerle, toplu bir bakış açısı sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

heykel, roma, onur geleneği, geç cumhuriyet dönemi, epigrafi

Honor and Honor Statues in Antiquity from the Hellenes to the Late Republic – Early Roman Imperial Period in the Light of Epigraphic Evidences

Öz

A comparison of the concept of ”honor" under two separate headings was made, together with the Hellenic and Roman times, taking into account their equivalence in tradition and material culture. The concept of honoring of the mentioned time periods above, has been studied both as a “tradition” and as “archaeological data”, and all observations and findings have not been excluded from previous studies. Honorifics, an abstract concept has been dealt with through material culture. In this regard, not only stone and bronze artifacts were selected to research, but also various epigraphic data that have survived to this day.
Both female and male sculptures (mainly male statues) have been studied. The study of male and female statues separately under the tradition of honor has also provided us with the opportunity to understand the changing sociology of society from time to time. Sociology, which came with the “concept of honor” followed in the sculptures and was mentioned and changed with the changing perspectives from time to time, was also discussed. In this study, which is related to the word honor and its concepts, a collective perspective has been provided with new examples added to a review or previous studies.

Anahtar Kelimeler

Scultupture, roman, honor tradition, Late Republice, Epigraphy

Kaynakça

• Albek, S. (1991). Galatya Tarihi, Ankara, TTK.
• Benefial, R. ve Keegan, P. (2015).Inscriptions in the Private Sphere in the Greco – Roman World. Brill, Leiden.
• Bieber, M. (1977). Ancient Copies: Contrubitions to the History of Greek and Roman Art, New York University Press.
• Bol, R. (1984). Das Statuenprogramm des Herodes - Atticus - Nymphäums, De Gruyter.
• Byrd, R. C. (1995). The Senate of the Roman Republic: Addresses on the History of Roman, Washington.
• Cartledge, P., Azoulay, V.(2017). The Tyrant-Slayers of Ancient Athens: A Tale of Two Statues. Oxford University Press.
• Childs, William A.P. (2018). Greek Art and Aesthetics: in the 4th century B.C., Oxford University Press.
• Coşar, D. (2019). Geç Cumhuriyet Erken Roma İmparatorluk Dönemlerinde Romalı Erkek Onurlandırma Heykelleri, MSGSÜ Sosyal Bilimler Fakültesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Demircioğlu, H. (2011). Roma Cumhuriyet Tarihi III, TTK, Ankara.
• Dillion, S.(2012). Ancient Greek Portrait Sculpture: Contexts, Subjects, and Styles. Cambridge University Pres.
• Dillion, S., James Sharon L. (2012). A Companion to Women in the Ancient World., Blackwell.
• DNP (2000). Der Neue Pauly: Enzyklopädie der Antike. “Olympiodoros”, B. Dreyer, ed. Hubert Cancik, Manfred Landfester. Stuttgart: Metzler Verlag.
• Eilers, F. C. (1991). “CN. Domitius and Samos: A New Extortion Trial” Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 89, 167–178.
• Eutropius (2007). Roma Tarihinin Kısa Özeti, çev. Çiğdem Menzilcioğlu, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Fejfer, J. (2008). Roman Portraits in Context. Walter de Gruyter, Berlin.
• Flory, M. B. (1993). “Livia and the History of Public Honorific Statues for Women in Rome”, American Philological Association 123, 287-308.
• Forbis, E. (1996). Municipal Virtues in the Roman Empire, De Gruyter, Berlin.
• Goette, H. (1990). Studien zu Römischen Togadarstellungen. Mainz: Deutsches Archaologisches Institut.
• Hallett, C. (2005). The Roman Nude (Heroic Portrait Statuary 200 BC - AD 300). Oxford: Oxford University Press.
• Herodotos . Tarih, çev. Müntekim Ökmen, Hasan Ali Yücel Klasikleri, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Inwood, C. H.(1995). Reading Greek Death to the End of the Classical Period, Clarenson Paperbacks, Oxford University Press. Oxford.
• Karahan, Ümran O. (2020). Hellen ve Roma Dünyasında Patronus-Cliens İlişkisi, SEFAD (44): 527-546.
• Kleiner, D. (1992). Roman Sculpture. Yale University Press, Boston.Leschhorn, W. (1984). Gründer der Stadt. Studien zu einem politisch-religiösenPhönomen der griechischen Geschichte (Palingenesia 20), Stutgart.
• Kökdemir, G. (2018). “Yeni Değerlendirmeler Işığında Menderes Magnesiası Kuruluş Mitosu (Ktisis) ve Leukippos (Ktistes) Heykeli”, TÜBA-AR, 23, Ankara.
• Lahusen, G., Formiglio, E. (2001): Römische Bildnisse aus Bronze: Kunst und Technik. Berlin: Hirmer Verlag.
• Leschhorn, W. (1984). Gründer der Stadt. Studien zu einem politisch-religiösenPhönomen der griechischen Geschichte (Palingenesia 20), Stutgart.
• Ma, J. (2013). Statues and Cities: Honorific Portraits and Civic Identity in the Hellenistic World, Oxford University Press, Oxford.
• Mann, C. (2001). Athlet und Polis im archaischen und frühklassischen Griechenland. Hypomnemata 138. Göttingen.
• Mattusch, C. (1997). The Victorious Youth.California, The J. Paul Getty Museum, New York.
• Morgan, K.A. (1994). “Socrates and Gorgias at Delphi and Olympia: Phaedrus 235d6-236b4." Classical Quarterly. vol 44. 375 – 386.
• Mortensen, E. (2015). Ktistes: Mythical Founder Hero and Honorary Title for New Heroes, Fejfer, J., In Moltesen, M., In Rathje, A., (eds), Tradition: Transmission of culture in the ancient world. Tradition (Conference), s. 213-237
• Okumuş, M. (2020). Ionia bölgesi kurucu (Oikistes/Ktistes) mitosları / Ionia Region Founder (Oikistes/Ktistes) Myths. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi.
• Orlin, Eric M. (2021). A Social and Cultural History of Republican Rome., Blackwell.
• Pausanias (19188). Description of Greece by W.H.S. Jones, Litt.D., and H.A. Ormerod, M.A., in 4 Volumes. Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd.
• Palagia, O. (2019). Handbook of Greek Sculpture, De Gruyter.
• Plinius (1855). The Natural History. Pliny the Elder. John Bostock, M.D., F.R.S. H.T. Riley, Esq., B.A. London. Taylor and Francis, Red Lion Court, Fleet Street.
• Plutarkhos (1914). Plutarch's Lives by. Bernadotte Perrin, Cambridge, MA. Harvard University Press. London. William Heinemann Ltd.
• Pinkwart, D. (1973). Weibliche Gewandstatuen aus Magnesia, Antike Plastik, XII. 149 – 174.
• Pollini, J. (1993). “The Cartoceto Bronzes: Portraits of a Roman Aristocratic Family of the Late First Century B. C.” AJA 97 (3), 423-446.
• Pritchard, D. M. (2012). “Athletics in Satyric Drama.” G&R 59:1-16.
• Pseudo-Aristotle, Atinalıların Devleti, çev. Ari Çokona, Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Richter, G. (1965). The Portraits of the Greeks. Phaidon, Londra.
• Roller, Matthew, B. (2018). Models from the Past in Roman Culture: A World of Exempla, Cambridge University Press.
• Salcuni, A. (2017). “Römische Großbronzen in Italienam” UNESCO- Welterbe Limes Forschungsprojekt Römische Großbronzen am UNESCO-Welterbe Limes ed. Martin Dietrich ve Martin Kemkes. Beiträge zum Welterbe Limes - Band 9. Darmstadt, Verlag
• Sehlmeyer, M. (1999). Stadtrömische Ehrenstatuen der republikanischen Zeit. Historia Einzelschriften 130. Franz Steiner Verlag.
• Smith, R. R. R. (2002), Hellenistik Heykel, çev. Gürkan Ergin, Homer Yayınevi, İstanbul.
• Strabon (1917-1932). Geographika, çev: H.L. Jones, Loeb Classical Library, Harvard University Press, Boston
• Tekin, O. (2008). Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş. İletişim Yayınları, İstanbul.
• Titus Livius . Roma Tarihi 8-9-10, çev. Dr. Sebahat Şenbark, Arkeoloji ve Sanat Yayınevi, İstanbul.
• Tuchelt, K. (1979). Frühe Denkmäler Roms in Kleinasien, (Beiträge zur archäologischen Überlieferung aus der Zeit der Republik und des Augustus), Istanbul Mitteilungen 1: 'Roma und Promagistrate. Tübingen.
• Üreten, M (2004). Kyzikos’lu Bur Kadın Euergetes; Kraliçe Apollonis, TAD 23(36), 251 – 26.
• Van der Meer, L. B. (2009).The Temple on the Piazzale delle Corporazioni in Ostia Antica, BABESCH 84, 163 – 170.
• Yıldırım, N. (2020). Mitolojik Kadın Ktisteslere Bir Örnek Olarak Sinope/ Sinope as an Example of Mythological Female Ktistes, JUHIS vol. 391- 3(2), 391- 405.
• Walbank, F. W. (1990). Cambridge Ancient History: The Rise of Rome to 220 C. ed. F. W. Walbank, A. E. Astin, M. W. Frederiksen, A. Drummond. Cambridge University Press. Cambridge.
• Wilson, L. M. (1924).The Roman Toga. Boston: Johns Hopkins Press.
• Zanker, P. (1998). Pompeii: Public and Private Life. Harvard University Press, Boston.