General Situation of Turkish Teachers in the Case of Kazakhstan: Problems, Expectations and Suggestions

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1815 - 1844, 30.11.2022

Burak Sözer , Kenan Semiz

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1135739

Öz

This study; In line with the opinions of Turkish teachers working in Kazakhstan in the 2021-2022 academic year, in which conditions, where and how the Turkish cultural transmission with the teaching of Turkish in Kazakhstan takes place, the lesson environments and opportunities of the instructors, expectations, problems and needs of Turkish It aims to examine the students' perspectives on Turkish and Turkish culture. The study was designed with phenomenology, one of the qualitative research methods. In the study, the data obtained by using focus group discussion and document review, which are qualitative data collection methods, were interpreted with content analysis, one of the qualitative data analysis types. The study group consists of twelve people. Six of the participants are male and six are female. These people work as Turkish Language and Culture instructors in various institutions and organisations in Kazakhstan, have experienced the educational environments in the region and worked in Kazakhstan for at least 3 years, and are graduates of the Turkish Language and Literature or Turkish Teaching Department. For the validity and reliability of the data coded and themed after the data collection process, the expert opinion of three academicians experienced in teaching Turkish as a foreign language was taken, and the reports were compared in order to achieve consensus. At the end of the research process, data were obtained about the current state of the educational environment and tools in Turkish teaching in Kazakhstan, physical and administrative problems, the approach of the manager and learner, the assessment and evaluation processes, and the course of Turkish language and culture teaching.

Anahtar Kelimeler

Turkish education, Turkish as a Foreign Language, Kazakhstan, Culture, Language

Kazakistan Örneğinde Türkçe Öğreticilerinin Genel Durumu: Sorunlar, Beklentiler ve Öneriler

Öz

Bu çalışma; 2021–2022 eğitim-öğretim döneminde Kazakistan’da görev yapan Türkiye Türkçesi öğreticilerinin görüşleri doğrultusunda, Kazakistan’da Türkiye Türkçesi öğretimi ile Türk kültürü aktarımının hangi şartlarda, nerede ve nasıl gerçekleştiği, öğreticilerin ders ortamları ve olanakları, beklentileri, sorunları ve ihtiyaçlarıyla beraber Türkiye Türkçesi öğrenicilerinin Türkçe ve Türk kültürüne bakış açılarının incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma soruları dil öğretiminde kültür aktarımı ve öğretici bilişi kavramsal çerçevesinde geliştirilmiştir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji ile desenlenmiş, çalışmada nitel veri toplama yöntemlerinden odak grup görüşmesi ve doküman incelemesi kullanılarak elde edilen veriler nitel veri analiz türlerinden içerik analizi ile yorumlanmıştır. Çalışma grubu Kazakistan’ın çeşitli kurum ve kuruluşlarında Türk dili ve kültürü öğreticisi olarak görev yapan, bölgedeki eğitim ortamlarını deneyimlemiş ve Kazakistan’da en az üç sene görev yapmış, üniversitelerin Türk Dili ve Edebiyatı veya Türkçe Öğretmenliği mezunu altısı kadın altısı erkek olmak üzere 12 kişiden oluşmaktadır. Veri toplama süreci sonrasında kodlanan ve temalandırılan verilerin geçerlik ve güvenirliği için yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında deneyimli üç akademisyenin uzman görüşü alınmış, görüş birliğini sağlamak amacıyla raporlar karşılaştırılmıştır. Araştırma sürecinin sonunda Kazakistan’da Türkçe öğretiminde eğitim ortam ve araçlarının güncel durumu, fiziki ve idari sorunlar, yönetici ve öğrenici yaklaşımı ile ölçme değerlendirme süreçleri başta olmak üzere Türk dili ve kültürü öğretiminin gidişatı hakkında veriler elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, yabancı dil olarak Türkçe, Kazakistan, kültür, dil

Kaynakça

• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 5, Sayı 2, 368 – 388.
• Barcelos, A. M. F. (2000). Understanding teachers' and students' language learning beliefs in experience: A deweyan approach (John Dewey). [Yayınlanmamış doktora tezi]. University of Alabama, Tuscaloosa.
• Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe öğretiminde ilkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları. HÜTAD, (1), 19-20. https://dergipark.org.tr/en/pub/turkiyat/issue/16660/329608
• Baskın, S. & Toyran, M. (2021). Yurt dışında yaşayan Türkler ve Türkçe eğitimi: İngiltere örneği (genel durum, sorunlar ve öneriler). Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(4). 1128-1150.
• Baş, T. & Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri (3.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Biçer, N. (2012). Hunlardan günümüze yabancılara Türkçe öğretimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. Sayı: ¼., 107-133.
• Bowling, A. (2002). Research methods in health: Investigating health and health services. Philadelphia, PA: McGraw-Hill House.
• Creswell, J.W. (2017). Araştırma deseni – nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (3.Baskı). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Çetin, İ. (2016). Nitel içerik analizi: Eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri. (M. Yaşar Özden, Levent Durdu, Ed.) Anı Yayıncılık. Ankara.
• Çoban, S. (2004). Kültürlerarası iletişim, dil ve yabancı dil olarak Türkçe. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Çokluk, Ö., Yılmaz, K. & Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107.
• Gedik, N. (2016). Olgubilim (fenomenoloji). eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri. (M. Yaşar Özden, Levent Durdu, Ed.) Anı Yayıncılık. Ankara.
• Gökmen, M. E. (2005). Yabancı dil öğretiminde kültürlerarası iletişimsel edinç. Dil Dergisi (128), 69-78
• Gülcan, C. (2021). Nitel bir veri toplama aracı: odak (focus) grup tekniğinin uygulanışı ve geçerliliği üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü e-Dergisi Cilt:4 Sayı:2., 94-109.
• Günday, R. & Aycan, A. (2018). Yabancı dil öğreniminde kültürlerarası iletişim becerisi edinimi. International Journal of Languages Education and Teaching. Vol:6, Issue 3, 533-545.
• Güngör, A. (2018). Kazakistan’da Türkçe öğretiminin dünü, bugünü ve yarını. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 7/3, 1873-1883.
• Haldan, A. & Pekbak S. (2019). Kültürlerarası iletişimsel yetinin yabancı dil öğrenimindeki yeri. Turkish Academic Research Review, Cilt 4, Sayı 2, 259-266.
• Hekimoğlu, V. S. F. (2018). Türkiye ile Orta Asya cumhuriyetleri arasında eğitim alanında ilişkiler. Uluslararası Sosyo-Ekonomik Araştırmaları ve Kalkınma Kongresi Bildiri Kitabı, 27-28 Eylül 2018 Bitlis-Türkiye. 260-271.
• İşcan, A. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültür aktarım aracı olarak filmlerden yararlanma. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi , (58) , 437-452.
• Kalfa, M. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde sözlü kültür unsurlarının kullanımı. Milli Folklor Dergisi, 12(97), 167 - 177.
• Krueger, R.A. (1994). Focus groups: a practical guide for applied research. London:SAGE.
• Kumsar, E. & Kaplankıran, İ. (2016). Kazakların Türkiye Türkçesi öğreniminde yaptıkları yanlışlıklar ve bu yanlışlıkların düzeltilmesine yönelik öneriler. Diyalektolog, S.12, 81-103.
• Kuşçu, S. (2014). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde öğretmen bilişi ve öğrenci inanışları. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi. Yaz (1) 111-120.
• Miles, M. B. & Huberman, M. A. (2019). Nitel veri analizi. (Sadegül Akbaba Altun – Ali Ersoy, Ed.) 3. Baskı. Pegem Akademi: Ankara.
• Miles, Matthew B., Huberman, M. A., & Saldana, J. (2014). Qualitative data analysis: A methods sourcebook. Arizona State University - Third edition. California: SAGE Publications.
• Özışık, C. (2004). Yabancı dil öğretiminde kültürel farkındalık: New Headway ders kitaplarının kültür aktarımı açısından incelenmesi ve değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İngiliz Dili Eğitimi Bilim Dalı. Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. 3rd. Sage Publications.
• Strauss, A. L. & Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA:Sage.
• Şimşek, R. M. & Dündar, E. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarının kültürel içeriğinin üç çevre modeline göre çözümlenmesi. Turkish Studies. 10/3. 891-906. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7882.
• Tekindal, M. & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-182.
• Turumbetova, J. (2013). Kazakistan’da üniversitelerde türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe”. 14-16 Kasım 2013. Tiran/Arnavutluk. Bildiri Kitabı 1. Cilt. s.190-195.
• Türker, F. M. (2014). Yabancı dil eğitiminde web tabanlı uzaktan Türkçe öğretim yöntemleri. Route Educational and Social Science Journal. 1(2), 89-89
• Yıldırım, A., & Şimşek H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, D. O. (2015). Türkiye Türkçesi öğrenen Kazakistanlıların karşılaştıkları sorunlar. Türklük Bilimi Araştırmaları. 257-277. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubar/issue/16978/177462
• Yiğit, M. (2017). Kültürel etkileşim bağlamında yabancı dil olarak Türkçe öğretimi “Arnavutlukta kültürel etkileşim desenleriyle” Hiperyayın, İstanbul.
• Yunus Emre Enstitüsü (2022, Mart). Kazakistan'da "Yunus Emre Seçkisi" kitabının Kazakça çevirisi törenle tanıtıldı. Yunus Emre Enstitüsü. https://www.yee.org.tr/tr/haber/kazakistanda-yunus-emre-seckisi-kitabinin-kazakca-cevirisi-torenle-tanitildi
• Yurt Dışı Türkler Birliği (2021, Kasım). YTB’den Türk konseyi üye ülkelerine yönelik önemli projeler. https://www.ytb.gov.tr/haberler/ytbden-turk-konseyi-uye-ulkelerine-yonelik-onemli-projeler