Naval Officer Captain Magnan’s Attempt at Steamship Navigation Management on The Danube River

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 2681 - 2704, 30.11.2022

Süleyman Uygun

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1164673

Öz

The attempt and competition of the Industrial Revolution to find new markets brought the Danube River and its hinterland into the world capitalist system. Danube governments such as Serbia, Wallachia, and Moldavia followed a balanced policy between Ottoman-Austria and Russia in the 18th and 19th centuries. However, following the Crimean War, the region has become an area of economic, political, and military competition between France and England. After the Crimean War, the liberalization of commercial shipping on the Danube and its branches to all nations made these waters attractive to Western shipping navigation companies. The big Powers like Austria, Russia, France, and Great Britain initiated competition and risks which deeply affected the region. The research setup is on a new technology entering into the region and the French capital investments and competition spread for the first time through this technology. In this context, this study attempts to explore the rivalries of French merchants and investors to expand on the Danube River and its hinterland. It especially deals with the steamship management attempts of the ambitious and adventurous naval officer Captain Michel André François Bonerin Magnan (Aubagne 1819-Paris 1866).

Anahtar Kelimeler

French, Magnan, Danube River, Steam Ship Navigation, Commerce.

Fransız Kaptan Magnan’ın Tuna Nehri’nde Vapur İşletme Teşebbüsleri

Öz

Endüstriyel Devrim’in yeni pazarlar bulma girişimi ve rekabeti Tuna Nehri ve hinterlandını da dünya kapitalist siteminin yörüngesine dahil etti. XVIII ve XIX. yüzyıllarda Osmanlı-Avusturya ve Rusya’nın güçler dengesinde yön bulmaya çalışan Sırbistan, Eflak ve Boğdan gibi Tuna idareleri, Kırım Savaşı’ndan itibaren Fransa ve İngiltere’nin de ekonomik, siyasi ve askeri rekabetine yoğun olarak konu olan bir bölge haline geldi. Kırım Savaşı sonrasında Tuna Nehri ve şubelerinde ticari nakliyatın tüm milletlere serbest hale gelmesi, bu suları Batılı vapur nakliyat kumpanyaları için cazip hale getirdi. Bölgede Avusturya-Rusya-Fransa ve İngiltere gibi büyük güçler arasında yaşanan kıyasıya rekabet ve risklerin bu girişimler üzerindeki etkisi kaçınılmaz oldu. Araştırma kurgusu, bölgeye giren yeni bir teknoloji ve bu teknoloji üzerinden ilk defa yayılan Fransız sermayesi ve rekabeti üzerinedir. Bu bağlamda çalışma Fransız tüccar ve yatırımcının Tuna Nehri ve hinterlandında yayılma girişimleri ve rekabetleri ekseninde; III. Napolyon’un muhteris ve maceraperest denizci subayı Kaptan Michel André François Bonerin Magnan’ın (Doğum: Aubagne 1819-Ölüm Paris 1866) buharlı gemi işletme teşebbüslerini ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fransa, Magnan, Tuna Nehri, Buharlı Gemi Nakliyatı, Ticaret

Kaynakça

• Beydilli, K., (1991). Karadeniz’in Kapalılığı Karşısında Avrupa Küçük Devletleri ve “Miri Ticaret” Teşebbüsü. Belleten, C 55 (214), 687-756.
• Bilici, F. (1992). La Politique Française en Mer Noire, (1747-1789): vicissitudes d’une implantation, İstanbul.
• Bonnardet, M. L. (1845) Cemin de fer de Paris a Marseille de la treversée de Lyon, Imp. Boitel.
• İdris B. (1995). Rusya’nın Karadeniz’de Ticarete Başlaması ve Osmanlı İmparatorluğu (1700-1787). Belleten, 59 (225), 353-394.
• Breitmayer, (1880). Albert, Archives de la navigation a vapeur du Rhône et de ses affluents. Marseille.
• _________, (1880). Le Rhone sa navigation depuis les temps anciens jusqu’a nos jours. Lyon.
• Bulletin des Lois de la République Française XII. Serie, (1880). Partie Supp. 20 (1125), Paris: Imp. Nationale.
• Cevdet Paşa, (1991). Tezakir. 13-20, çev. Cavid Baysun, Ankara: TTK Yayınları.
• Cirilli, G. (1998). Droit International le Regime Capitulations, Histoire, son Application, ses Modification. Paris.
• Compagnie Générale de Navigation, Actes et Documents relatifs au projet d’étendre ses services sur le Danube et ses Affluents. (1860), Lyon
• d’Avril, A. B. (1876) De Paris a lile des Serpents a travers la Roumanie, la Hongrie et les boushes du Danube. Paris: Par Cyrille.
• Demeur, A. (1860). Les chemins de fer Français en 1860, statuts des compagnies. Paris: Librairie de N. Chaix et Cie.
• Ekinci, İ, (2014). Tuna Nehrinde Diplomasi Oyunları (1856-1883). Ankara: Altınpost Yayınları.
• Erim, N. (1953). Devletlerarası Hukuku ve Siyasi tarih Metinleri. I, Ankara: TTK Yayınları.
• Félix, R. (1949). Le conflit entre la batellerie et le chemin de fer a Lyon au début du XIX.e siecles. Revue de géeographie Jointe au Bulletin de la Société de géographie de Lyon et de la région lyonnaise. 24 (2), 97-107.
• Eldem, E. and Sophia L. (2018). Istanbul and the Black Sea Coast Shipping and Trade (1770-19120). İstanbul: The Isıs Press.
• Karakulak, M. (2020), Osmanlı Sularında Rus Vapurları, Buharlı Çağında Rus Vapur ve Ticaret Kumpanyası (1856-1914). Ankara: TTK Yayınları.
• Karovic, G. (2018). Etablishing steam Navigation in teh Principality of Serbia. Belgrad 1521-1867. ed. Dragana Amedoski, Belgrad, 383-406.
• Kılıçaslan, E. (2015). Osmanlı Tunası’nda Avusturya Buharlıları, Osmanlı Devleti’nde Nehirler ve Göller. 1, 673-698.
• Magnan, M. (1861). Les derniers jours de l’Empire Ottoman. Paris: E. Dentu.
• ______, (1859). Trieste et Marseille Question du Transit Commercial de l’Orient, Paris.
• ______, (1862). Du commerce maritime des causes de sa décadence et des moyens d’y remedier, Paris: Libraire Editerur.
• Ministere de la marine et des colonies revue maritime et coloniale. (1864). XI., Paris.
• Raccagni, M. (1980). The Frenche Economic Interests in the Ottoman Empire, Internationla Journal of Middle East Studies. 11(3), 339-376.
• Raymond, X. (1855). Une Année de Guerre et de Diplomatie, Revue des Deus Mondes (1829-1971). 10 (3), 433-479.
• Roux, F. C. (1964). Les Marseillais et la Mer Noire. Revue des deux Mondes (1829-1971). 1. Janvier, 22-29.
• Schnekenbourg, E. (2011). Genése d’un nouveau commerce: La France et l’ouverture du marché russ par la mer Noire dans la seconde moitié du XVIIIe siecle. Cahiers de la Mediterranée.
• Schneckenburger, P. (2016). Marie Joseph Bonnat, l’aventurier (1844-1881). Paris: l’Harmattan.
• Sourigues, M. (1860). De l’Achat anticipé des actions des chemins de fer du Dauphiné par la Compagnie du cehmin de fer de Paris a lyon et a la Mediterranée. Castel, Paris.
• Tatic, U. (2016). La France et la Serbia de 1860 a 1868, (Ph., Doctoral) (француска и србија (1860-1868). Univ. Belgrade Faculté, Belgrad.
• Uygun, S. (2015). Aşağı Tuna’da Bir Fransız Buharlı Nakliyat Kumpanyası ve Ticareti Faaliyetleri. Osmanlı Devleti’nde Nehirler ve Göller. I, 349-369.
• _____, (2018). Fransız Fraissinet Vapur Kumpanyası (La Compagnie Fraissinet) ve Osmanlı Limanlarındaki Faaliyetleri. Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 24, 97-140.
• _____, (2013). Sırp İsyanı’nın Sosyal Boyutuna Dair. Türk Tarihinde Balkanlar I. Sakarya Üniversitesi yayınları, 633-650.
• _____, (2015), Osmanlı Sularında Rekabet Mesajeri Maritim Kumpanyası 1851-1914, İstanbul: Kitapevi.
• Yılmaz, Ö. (2009). Karadeniz’in Uluslararası Ticarete Açılması ve Trabzon. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2 (7), 359-382.
• “Compagnie Franco-Danubienne”, La Presse, 22 Juillet 1857.
• “Nouvelles du jour”, La Presse, 1 Octobre 1866.
• Baragnon, Pierre,“Le Monopole Autrichien sur le Danube”, La Presse, 4 Mai 1866.
• J. E. Horn, “L’intéret français su le Bas-Danube”, La Presse, 22 Année, 7 Juillet 1857.
• Journal des Chemins de fer, XIX. Année, Paris 1860.
• Journal des débats politiques et littéraires, 16 Sept. 1856.
• Le Journal des débats, 16 septembre 1856;
• Lettre de P. Martin-Rey, Le Journal des débats politiques et littéraires, 26 août 1856.
• Martin Bey,” Voyage du Cygne, de Lyon a Constantinople” L’illustration, Journal Universel, 22 Decembre 1855.