Vocabulary Expressing Superstition in Hüseyin Rahmi Gürpınar's Novel Muhabbet Tılsımı

Year 2023, Volume: 13 Issue: Sosyal Bilimler Lisansüstü Öğrenci Sempozyumu Özel Sayısı, 125 - 146, 21.09.2023

Hakan Çelebi

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1180609

Abstract

The vocabulary of a language is an important element that reflects the history, way of life and beliefs of that society, as well as a valuable criterion that indicates the richness of that language. The vocabulary of the Turkish language is also a unique treasure as a reflector of Turkish culture. Today, Turkish has become an indispensable research field for Turcologists and linguists, and studies on vocabulary have started to gain importance day by day.
In this study, the belief-based superstitious vocabulary in Hüseyin Rahmi Gürpınar's novel Muhabbet Talsım is emphasized you need transition here the superstitious vocabulary that comes to the fore in the novel is examined in detail. Words and phrases that indicate superstitious are grouped under 13 topics and each word is given with its dictionary meaning; example usage in the sentence. In the existing vocabulary, noun, adjective, verb-specific words and simple, derivative and compound words in terms of structure are also included; it has been determined that mostly Eastern origin Arabic, Turkish, Persian and Arabic + Turkish words are predominant in terms of origin.
The study also includes collocational uses of some words that express consider superstition -according to the examples obtained in the sentence. Colloquial usages generally feature noun phrases, adjectives, compound verbs and idioms. In addition, the meanings of the collocation forms of the words were not given, instead, the use of examples in the sentence was contented.

Keywords

Hüseyin Rahmi Gürpınar, novel, superstition, vocabulary, collocations.

Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Muhabbet Tılsımı Romanında Batılı İfade Eden Söz Varlığı

Abstract

Bir dilin söz varlığı, o toplumun tarihini, yaşayış şeklini, inançlarını yansıtan önemli bir unsur ve aynı zamanda o dilin zenginliğini belirten değerli bir ölçüttür. Türk dilinin söz varlığı da Türk kültürünün yansıtıcısı olarak eşsiz bir hazine niteliğindedir. Türkçe, günümüzde Türkolog ve dilbilimciler için vazgeçilmez bir araştırma sahası hâline gelmiş, söz varlığı üzerine yapılan çalışmalar gün geçtikçe önem kazanmaya başlamıştır.
Bu çalışmada Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Muhabbet Tılsımı romanında yer alan inanç kaynaklı batıl söz varlığı üzerinde durulmuş, romanda ön plana çıkan batıl söz varlığı ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Batılı belirten söz ve söz grupları kendi içerisinde 13 konu başlığı altında gruplandırılmış; her sözcük, sözlük anlamı ve cümle içerisindeki örnek kullanımıyla verilmiştir. Mevcut söz varlığında tür bakımından ad, sıfat, fiil özellikli sözcüklerle yapı bakımından basit, türemiş ve birleşik sözcükler de yer almış; köken bakımından daha çok doğu kökenli Arapça, Türkçe, Farsça ve Arapça + Türkçe sözcüklerin yoğunlukta olduğu tespit edilmiştir.
Çalışmada ayrıca batılı ifade eden bazı sözlerin -cümlede elde edilen misallerine göre- eş dizimli kullanımlarına yer verilmiştir. Eş dizimli kullanımlar genellikle ad tamlaması, sıfat tamlaması, birleşik fiil ve deyim özelliği taşımaktadır. Ek olarak sözcüklerin eş dizimli şekillerinin anlamları verilmemiş bunun yerine cümle içerisindeki örnek kullanımları ile yetinilmiştir.

Keywords

Hüseyin Rahmi Gürpınar, roman, bâtıl, söz varlığı, eş dizimlilik.

References

• Develioğlu, Ferit (2010). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitapevi Yayınları.
• Gülensoy, Tuncer (2007). Türkiye Türkçesinde Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
• Gürpınar, Hüseyin Rahmi (2021). Muhabbet Tılsımı / Hüseyin Rahmi Gürpınar. Hazırlayan: Sezer Özyaşamış Şakar; Yayın yönetmeni: Emine Gürsoy Naskali. Ankara: TDK Yayınları.
• Parlatır, İsmail (2014). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Yurtbaşı, Metin (2012). Sınıflandırılmış Deyimler Sözlüğü. İstanbul: Excellence Publishing.
• https://sozluk.gov.tr/
• http://lugatim.com/