ARMİSTİCE PERIOD POLICE; POLICE EDITORIAL DIRECTOR OF MR. NAZIM FROM FLORİNA

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 265 - 285, 08.03.2024

Cemal Tepe

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1142522

Öz

In study, the articles of Mr. Nazım, who is the director of the Police Journal, the official publication organ of the Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti, during the Armistice years are included. He gave important information about the situation of Istanbul under the occupation and the Turkish police against the occupation. It has been determined that Mr. Nazım, who is famous as the ‘King of Turkish Poetry’ in literature, also has a security identity. He is among the important personalities for the Turkish Police Organization with his ideas and thoughts. He has proven to be a ‘police thinker’ in a real sense.
Since the time he was appointed as the Director of the Police Magazine, Florinalı Mr. Nazım has written on both daily events and professional subjects. He talked about how the moral structure of the police should be, the fight against the Hrisantos Gang and the heroic cops, the issue of fugitives, police training and police school, gambling and interviews with police chiefs. In addition, the poems that Florinalı Nazım Bey could not publish at that time due to being the official publication, but published in the Police Magazine after the National Struggle was won, were also included in the study.
It should be noted that the sincerity between Mr. Nazım and Gazi Pasha is quite high. He sent congratulatory telegrams and sometimes poems to Gazi Pasha on many important days and weeks in the Republican Era. Each time, Gazi sent a telegram to Mr. Nazım and conveyed his satisfaction. The majority of these telegrams were published in the Police Journal. Thus, he built bridges of love between the Turkish Police and Gazi. In addition, Gazi Pasha himself mentioned in his telegraph writings that his pen was powerful in his poems. A similar situation was experienced with İsmet Pasha. They were telegraphed many times, and Florina published some of these telegrams.
In study, the writings of Mr. Nazım Bey (1919-1921), were evaluated. It deals with the critical period between the occupation of İzmir and the Sakarya Victory.After the loss of the war, the beginning of the invasions and the destruction of the external firewall, the state of internal security is evaluated. The interventions of the Entente police regarding internal security were revealed. The period press and documents from the Presidency Archive and the Police Archive were also used. With this study, the anatomy of the Armistice Period Istanbul Police was revealed.

Anahtar Kelimeler

Police, Security, Mütareke, Police Magazine

Florinalı Nazım Bey’e göre mütareke polisi (1919-1921)

Öz

Bu çalışmada Emniyet-i Umumiye Müdüriyetinin resmi yayım organı Polis Mecmuası Müdürü Florinalı Nazım Bey’in Mütareke yıllarındaki yazılarına yer verilmiştir. İşgal yılları altındaki İstanbul’un ve Türk polisinin işgal karşısındaki vaziyeti hakkında önemli bilgiler vermiştir. Türk edebiyatında ‘Türk Şiir Kralı’ olarak ünlenmiş Florinalı Nazım Bey’in ayrıca emniyetçi bir kimliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Fikirleri ve düşünceleri ile birlikte Türk Polis Teşkilatı için önemli şahsiyetler arasında ter aldığı ortaya çıkarılmıştır. Gerçek bir manada “polis düşünürü” olduğu ispat etmiştir.
Florinalı Nazım Bey, Polis Mecmuası Müdürlüğü görevine getirildiği andan itibaren gerek gündelik olaylarda ile gerekse mesleki konularda yazmıştır. Polisin ahlak yapısının nasıl olması gerektiğinden, Hırisantos Çetesi ile mücadeleden ve kahraman polislerden, firariler meselesinden, polis eğitimi ve polis mektebinden, kumardan ve polis müdürleri ile söyleşilerinden bahsetmiştir. Çalışmada ayrıca Florinalı Nazım Bey’in resmi yayın organı olması hasebiyle o sıralarda yayımlayamadığı ancak Milli Mücadele’nin kazanılmasından sonra Polis Mecmuasında yayımladığı şiirler de çalışmaya eklenmiştir. Böylece çalışmamız, edebî bir çalışma vasfı göstermiştir.
Florinalı Nazım Bey ile Mustafa Kemal Paşa arasındaki samimiyetin oldukça yüksek olduğunu belirtmekte yarar vardır. Cumhuriyet Devri’nde pek çok önemli gün ve haftalarda Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya tebrik telgrafları ve bazen de şiirler göndermiştir. Her defasında Gazi, bizzat Florinalı Nazım Bey’e telgraf çekerek duyduğu memnuniyeti iletmiştir. Bu telgrafların çoğunluğu Polis Mecmuasında yayınlamıştır. Böylece Türk Polisi ile Gazi arasında sevgi köprüleri inşa etmiştir. Ayrıca Gazi Paşa, şiirleri konusunda kaleminin güçlü olduğunu bizzat telgraf yazılarında geçmiştir. Samimiyetleri telgraflardan anlaşılmaktadır.
Bu çalışmamızda Florinalı Nazım Bey’in, 1 Nisan 1335 (1919)-1 Kasım 1337 (1921) tarih aralığı yazıları değerlendirilmiştir. Bu tarih aralığının, İzmir’in işgali öncesi ve Sakarya Zaferi hemen sonrası olması çalışmanın önemini artırmaktadır. Savaşın kaybı, işgallerin başlamasıyla dış güvenlik duvarının yıkılmasının ardından iç güvenliğin durumu değerlendirilmektedir. İtilaf polislerinin, iç güvenlikle alakalı müdahaleleri gözler önüne serilmiştir. Dönem basını ile Başkanlık Arşivi ve Emniyet arşivi belgelerinden de yararlanılmıştır. Bu çalışmayla Mütareke Dönemi İstanbul Polisi’nin anatomisi ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Polis, Güvenlik, Mütareke, Polis Mecmuası.

Kaynakça

• Alkor M (1952). Hrisantos’u Ben Öldürdüm. İstanbul: Nebil Yayınevi.
• Ayvazoğlu B (2007). Florinalı Nazım Edebiyatımızın Tatlı Kaçığı. Uluslararası Üsküdar Sempozyumu V, C.2.
• Himmetoğlu H (1975). Kurtuluş Savaşında İstanbul ve Yardımları. C.1, İstanbul: 1975.
• Okçabol D (1940). Türk Zabıta Tarihi ve Teşkilatı Tarihçesi, Ankara: Polis Enstitüsü Neşriyatı.
• Salıışık S (1975). Geçmiş Zaman Olur ki: Rami Kışlası Boşaltılıyor-VII, Polis Emeklileri Sosyal Yardımlaşma Derneği Polis Dergisi, 22-279.
• Sarıhan Z (1996). Kurtuluş Savaşı Günlüğü. C.IV, Ankara: TTK Yayınları.
• Şahin E (1998). Florinalı Nazım Bey’den Dr. A. Nihat Dündar’a Polis Dergisi, Polis Dergisi, 5-17.
• Şentürk N (2008). İstanbul Valileri. İstanbul: Doğan Kitap.
• Başkanlık Cumhuriyet Arşivi, Başkanlık Osmanlık Arşivi, Emniyet Genel Müdürlüğü Arşivi.
• Düstur, Polis Mecmuası, Resmi Gazete, Güleryüz, Sabah.