Postmodern uysallıklar: Uysallar dizisi üzerine sosyolojik bir değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 675 - 688, 19.06.2024

Fatma Ceyda Baş

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1283322

Öz

Postmodernite yaklaşımları son elli yıldır farklı disiplinlerde yoğum olarak tartışılmaktadır. Sosyal bilimlerde de postmoderniteye yönelik kuram ve kavramlar geliştirilmekte, günümüz toplumu ve içerisinde bireyin durumuyla ilgili yeni yaklaşımlar ele alınmaktadır. Sosyolojik perspektiften değerlendirildiğinde, postmodernite kuramlarını birbirlerinden oldukça farklı görülse de temelde modernite ve Aydınlanma eleştirisine dayandığı, tüketim ve teknolojinin denetimi konusunda endişelerin ifade edildiği görülmektedir. Ayrıca postmodern aşamada çoğulluk, farklılık, özgürlük gibi olumlu çağrışımları kavramların yanı sıra, teknolojik denetim, gerçekliğin yitimi ve tüketim kültürünün baskısı gibi olumlu olmayan nitelikler de teorilerde gündeme gelmektedir. Bu çalışmada dijital bir platformda yayınlanmış olan yerli yapım Uysallar dizisi özelinde, postmodern yaklaşımların bireysel ve toplumsal değerlendirmelerinde ifade edilen kavramlardan yola çıkarak tematik içerik analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda belirlenen üç tema çerçevesinde, dizinin postmodernite kavramları aracılığıyla yorumlanabildiği görülmüştür. Böylece içinde yaşadığımız toplumsal ve bireysel duruma yönelik üretilmiş ve bir öz değerlendirme niteliği taşıyan dizi içeriği, sosyolojik bir perspektiften incelenmiş ve bu sayede hem postmodernite hem de dijital içeriklere yönelik alan yazına katkı sunmak hedeflenmiştir. Gelecek çalışmalarda post modern dönemin kendi içerisinden gelen farklı dijital içeriklerin, bir kendini değerlendirme biçimi olarak hangi postmodern nitelikleri ön plana çıkardığının incelenmesinin, günümüz fiili yaşam deneyimlerinin temsillerine teorik bakış açıları sunulması açısından faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Modernite, Postmodernite, Dijital Diziler, İçerik Analizi, Çoğul Kimlikler

Postmodern Acquiescences: A Sociological Evaluation On The Series Of Uysallar

Öz

Postmodernity approaches have been discussed intensively in different disciplines for the last fifty years. In social sciences, theories and concepts for postmodernity are developed, and new approaches related to today's society and the situation of the individual are discussed. When evaluated from a sociological perspective, although the theories of postmodernity are seen quite differently from each other, it is seen that they are based on the criticism of modernity and the Enlightenment, and concerns are expressed about the control of consumption and technology. In addition, in the postmodern stage, in addition to positive concepts such as plurality, difference and freedom, non-positive qualities such as technological control, loss of reality and the pressure of consumer culture are also raised in the theories. In this study, thematic content analysis was made based on the concepts expressed in the individual and social evaluations of postmodern approaches in the context of the domestically produced Uysallar series published on a digital platform. Within the framework of the three themes determined as a result of the analysis, it was seen that the series could be interpreted through the concepts of postmodernity. Thus, the content of the series, which was produced for the social and individual situation we live in and which has the quality of a self-evaluation, was examined from a sociological perspective and thus it was aimed to contribute to the literature for both postmodernity and digital contents. In future studies, it is thought that examining which postmodern qualities are brought to the fore by different digital contents coming from within the postmodern period as a form of self-evaluation will be useful in terms of presenting theoretical perspectives on the representations of today's actual life experiences.

Anahtar Kelimeler

Modernity, Postmodernity, Digital Series, Content Analysis, Plural Identities

Kaynakça

• Alp, K. (2013). Sanatın Temsili ve Postmodern Sanatta Temsil Sorunu. Art-e Sanat Dergisi, 6(12), 40-61.
• Baudrillard, J. (2016). Tüketim Toplumu. (Çev. H. Deliceçaylı ve F. Keskin). Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2019). Sessiz Yığınların Gölgesinde Toplumsalın Sonu. (Çev. O. Adanır). Doğu Batı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2020). Simülakrlar ve Simülayon (Çev. O. Adanır). Doğu Batı Yayınları.
• Bauman, Z. (1997). Modernite ve Holocaust. (Çev. S. Sertabiboğlu). Sarmal Yayınevi.
• Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat: Postmodern Ahlâk Denemeleri. (Çev. İ. Türkmen). Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2006). Liquid Modernity. Polity Press.
• Beck, U. (2014). Risk Toplumu Başka Bir Modernliğe Doğru. (Çev.K. Özdoğan ve B. Doğan) (2. Baskı). İthaki Yayınları.
• Beck, U. (2020). Risk Toplumu Başka Bir Modernliğe Doğru,İçinde A. Giddens (Ed). Sosyoloji Başlangıç Okumaları (s. 558-564). Say Yayıncılık.
• Best, S., Kellner, D. (1998), Postmodern Teori. (Çev. M. Küçük). Ayrıntı Yayınları.
• Featherstone, M. (1996). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. (Çev. M. Küçük). Ayrıntı Yayınları.
• Feyerabend, Paul (1996) Yönteme Karşı. (Çev. E. Başer). Ayrıntı Yayınları.
• Feyerabend, Paul (1999) Özgür Bir Toplumda Bilim. (Çev. A. Kardam). Ayrıntı Yayınları.
• Giddens. A. (2014). Modernite ve Bireysel Kimlik Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum. Say Yayıncılık.
• Harvey, D. (1997) Postmodernliğin Durumu. Metis Yayınları.
• Jameson, F. (1994). Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. (Çev. N. Plümer). Yapı Kredi Yayınları.
• Küçükalkan, G. (2018). Derrida ve Yapısöküm Anlam, Söylem, Haber. Arı Sanat Yayınevi.
• Lyotard, J. F. (2013). Postmodern Durum, (Çev.İ. Birkan). BilgeSu Yayınları.
• NTV 2023. ErişimTarihi: https://www.ntv.com.tr/ntvpara/netflixin-abone-sayisi-beklentileri-asti,4Lqgaroza0GLVgesqmQtKw
• Pakulski, J. (2009). Postmodern Social Theory, İçinde B. Turner (Ed). The Blackwell Companion to Social Theory (s.251-280). Blackwell Publishing
• Ritzer, G. (1997) Postmodern Social Theory. New York: McGraw-Hill.
• Ritzer, G., Stepnisky, J. (2013). Çağdaş Sosyoloji Kuramları ve Klasik Kökleri. (Çev. I. Ertuna Howison) (4. Baskı). De Ki Basım Yayım Ltd. Şti.
• Sarı,Ü. ve Sancaklı, P. (2020). Küyerelleşmenin dijital platformların içerik tanıtımına etkisi: Netflix örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 7(1), 243-260.
• Şahin, H. (2012). Postmodern sanat. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 1(05), 90-111.
• Şaylan, G. (1999). Postmodernizm. İmge Kitabevi.
• Turner, B. (2009). The Blackwell Companion to Social Theory, Blackwell Publishing.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zeka, N. (1994). Yolları Çatallanan Bahçe, Aynalı Gökdelenler, Dil Oyunları Ve Robespierre, İçinde N. Zeka (Ed.). Jameson Lyotard Habermas Postmodernizm (s. 7-30). Kıyı Yayınları.