Urban agroforestry

Year 2025, Volume: 12 Issue: 1, 59 - 78, 21.06.2025

İbrahim Turna , Deniz Güney , Fahrettin Atar

https://doi.org/10.17568/ogmoad.1666533

Abstract

The increasing population in urban areas, coupled with unplanned construction and environmental problems, necessitates a reassessment of green spaces in terms of both quantity and functionality. This study evaluates the feasibility and ecosystem-based contributions of urban agroforestry systems implemented within and around cities. Urban agroforestry offers multiple benefits, including food production, carbon sequestration, climate regulation, soil improvement, support for biodiversity, and social cohesion. Based on a layered vegetation design, these systems integrate trees, shrubs, herbaceous plants, ground covers, and edible species, providing both aesthetic and functional gains. Moreover, by fostering social interaction, offering educational benefits, and contributing to climate change mitigation, such systems represent a valuable model for sustainable urban development. In Türkiye, planning urban green spaces in accordance with agroforestry principles could enhance food security, environmental resilience, and social well-being. Challenges encountered in practice include limited space, planning deficiencies, and low levels of public awareness. Urban agroforestry stands out as a promising nature-based solution for sustainable cities, and the aforementioned barriers can be overcome through well-designed, participatory, and multi-functional projects.

Keywords

Green infrastructure , Ecosystem services , Sustainable urban planning , Climate resilience

Kentsel agroforestry

Abstract

Kentsel alanlarda artan nüfus, düzensiz yapılaşma ve çevresel sorunlar, yeşil alanların hem nicelik hem de işlevsellik açısından yeniden ele alınmasını zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada, kent içi ve çevresinde kentsel agroforestry (tarımsal ormancılık) sistemlerinin uygulanabilirliği ve ekosistem temelli katkıları değerlendirilmiştir. Kentsel agroforestry gıda üretimi, karbon yutak alanı oluşturma, iklimi düzenleme, toprak ıslahı, biyolojik çeşitliliğin desteklenmesi ve toplumsal bütünleşme gibi çok yönlü faydaları sunmaktadır. Tabakalı bitki tasarımı esasına dayalı bu sistemlerde; ağaç, çalı, otsu ve yer örtücü bitkilerle birlikte yenilebilir türlerin entegrasyonu hem estetik hem de fonksiyonel kazanç sağlamaktadır. Ayrıca, sosyal etkileşimi artıran, eğitim faydaları sunan ve iklim değişikliğiyle mücadelede etkili olan bu sistemler, sürdürülebilir şehircilik açısından önemli bir modeldir. Türkiye’de kentsel yeşil alanların agroforestry ilkeleri doğrultusunda planlanması hâlinde gıda güvenliği, çevresel dirençlilik ve toplumsal refahın artırılması mümkündür. Uygulamada karşılaşılan sorunlar arasında alan yetersizliği, planlama eksiklikleri ve farkındalık düzeyinin düşüklüğü yer almaktadır. Kentsel agroforestry, sürdürülebilir kentler için umut vadeden doğa temelli bir çözümdür ve bahsedilen bu engeller iyi tasarlanmış, katılımcı ve çok amaçlı projelerle aşılabilir.

Keywords

Yeşil altyapı , Ekosistem hizmetleri , Sürdürülebilir kentsel planlama , İklim dirençliliği

References

• Acar, C., Eroğlu, E., Acar, H., Özdemir, M., Turna, İ., 2009. Kent Ormanları Peyzaj Tasarımı: Niksar Kent Ormanı Örneği. I. Ulusal Batı Karadeniz Ormancılık Kongresi Bildiriler Kitabı, Cilt 1, s. 214-223. Bartın
• Acar, C., Sarı, D., 2010. Kentsel yerleşim alanlarındaki bitkilerin peyzajda kullanım tercihleri açısından değerlendirilmesi: Trabzon kenti örneği. Ekoloji, 19(74): 173-180
• Albrecht, S., Wiek, A., 2021. Food forests: Their services and sustainability. Journal of Agriculture, Food Systems, and Community Development, 1: 91-105
• Armstrong, C.G., Earnshaw, J., McAlvay, A.C., 2022. Coupled archaeological and ecological analyses reveal ancient cultivation and land use in Nuchatlaht (Nuu-chah-nulth) territories, Pacific Northwest Journal of Archaeological Science, 143: 105611
• Assad, M., Tatin-Froux, F., Blaudez, D., Chalot, M., Parelle, J., 2017. Accumulation of trace elements in edible crops and poplar grown on a titanium ore landfill. Environmental Science and Pollution Research, 24: 5019-5031 Doi.org/10.1007/s11356-016-8242-4
• Barış, E.M., 2005. Kent planlaması, kent ekosistemi ve ağaçlar. Planlama- Planning. 33:156-163 Ankara
• Bounous, G., Marinoni, D.T., 2005. Chestnut: botany, horticulture and utilization. Horticultural Reviews, 31: 291-347
• Bukowski, C., Munsell, J., 2018. The Community Food Forest Handbook: How to Plan, Organize, and Nurture Edible Gathering Places. Chelsea Green Publishing. ISBN: 9781603586443
• Callau, S., Montasell, J., Villa, A., 2017. Food Cells and Food Nodes: Two New Concepts for Rethinking Traditional Urban and Food Planning Practices. Şu eserde: Soulard, C., Perrin, C., Valette, E. (Ed.). Toward Sustainable Relations Between Agriculture and the City. Springer International Publishing. Switzerland. s.111-128
• Clark, K.H., Nicholas, K.A., 2013. Introducing urban food forestry: a multifunctional approach to increase food security and provide ecosystem services. Landscape Ecology, 28: 1649-1669
• Crowther, T.W., Glick, H.B., Covey, K.R., Bettigole, C., Maynard, D.S., Thomas, S.M., Smith, J.R., Hintler, G., Duguid, M.C., Amatulli, G., Tuanmu, M.N., Jetz, W., Bradford, M.A., 2015. Mapping tree density at a global scale. Nature, 525: 201-205
• Çorbacı, Ö.L., Yazgan, M.E., Özyavuz, M., 2017. Kurakçıl Peyzaj (Xeriscape) ve Uygulamaları. 1. Baskı. ISBN: 978-605-030-618-7. Karakayalar Matbaası. Edirne
• Dirik, H., 2008. Plantasyon (Bitkilendirme ve Dikim) Teknikleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayın No: 490. İstanbul. ISBN: 978-975-404-800-1
• Dönmez, Y., Özyavuz, M., Gökyer, E., 2015. Safranbolu kentinin konut ve site alanlarının yeşil alan durumlarının saptanması. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11): 1-12.
• Dufour, R., 2000. Farmscaping to Enhance Biological Control (Pest Management Systems Guide). National Center for Appropriate Technology. attra.ncat.org/wp-content/uploads/2022/10/farmscaping.pdf (Ziyaret tarihi: 20.02.2025)
• Egerer, M., Liere, H., Lucatero, A., Philpott, S.M., 2020. Plant damage in urban agroecosystems varies with local and landscape factors. Agroecosystems, 1: e03074
• Favor, K., 2023. Urban agroforestry. NCAT The Center of Agroforestry, University of Missouri. attra.ncat.org/publication/urban-agroforestry/ (Ziyaret tarihi: 20.02.2025)
• Finster, M.E., Gray, K.A., Binns, H.J., 2004. Lead levels of edibles grown in contaminated residential soils: a field survey. Science of The Total Environment, 320: 245-257
• Gül, A., 2024. Kent Ağaçları Bilgi Sistemi ve Kent Ağaçları Yönetimi. Şu eserde: İnce, K. (Ed.). Kentsel Yeşil Alanların Sürdürülebilir Yönetimi. Iksad Publications. s. 172-200. ISBN: 978-625-367-746-6.
• Holuša, J., Holý, K., 2024. The distribution of Castanea sativa and its ability to regenerate in the Czech Republic. Journal of Forest Science, 70: 634-637
• Imeri, R., Kullaj, E., Millaku, L., 2019. Distribution of heavy metals in apple tissues grown in the soils of industrial area. Journal of Ecological Engineering, 20: 57-66
• Kalkışım, O., Özdeş, D., Baltacı, C., Duran, C., 2019. Assessment of heavy metal contents of mulberry samples (fruit, leaf, soil) grown in Gümüşhane province. Erwerbs-Obstbau, 61: 85-96. Doi.org/10.1007/s10341-018-0398-2
• Keleş, R., 1980. Kentbilim Terimleri Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayın No: 474. Ankara
• Korcak, R.F., 1989. Cadmium distribution in field-grown fruit trees. Journal of Environmental Quality, 18: 519-523
• Kramer, M.G., 2014. Enhancing Sustainable Communities with Green Infrastructure. USEPA Office of Sustainable Communities. epa.gov/sites/production/files/2014-10/documents/green-infrastructure.pdf
• Kuş Şahin, C., Aşkın, M.A., 2020. Isparta kent merkezindeki apartman bahçelerinin irdelenmesi üzerine bir araştırma. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(2): 319-331
• Landscape Institute, 2008. Landscape Architecture and the Challenge of Climate Change. Landscape Institute Position Statement. London, UK
• Lovell, S.T., Taylor, J.R., 2013. Supplying urban ecosystem services through multifunctional green infrastructure in The United States. Landscape Ecology, 28: 1447-1463
• Lovell, S., 2020. Urban agroforestry and its potential integration into city planning efforts. Urban Agriculture and Regional Food Systems. Doi.org/10.1002/uar2.20000
• Nabulo, G., Young, S.D., Black, C.R., 2010. Assessing risk to human health from tropical leafy vegetables grown on contaminated urban soils. Science of The Total Environment, 408: 5338-5351
• Özyavuz, M., Dönmez, Y., 2016. Konut ve site alanlarında uygulanan peyzaj tasarımlarının yeterliliği üzerine bir araştırma: Tekirdağ kenti. Ormancılık Dergisi, 12(2): 108-122
• Peloso, J., 2007. Environmental justice education: empowering students to become environmental citizens. Penn GSE Perspectives on Urban Education, 5(1): 1-14
• Romanova, O., Taylor-Lovell, S., 2021. Food safety considerations of urban agroforestry systems grown in contaminated environments. Urban Agriculture and Regional Food Systems. 6(1). Doi: 10.1002/uar2.20008
• Rui, L., Buccolieri, R., Gao, Z., Gatto, E., Ding, W., 2019. Study of the effect of green quantity and structure on thermal comfort and air quality in an urban-like residential district by ENVI-met modelling. Building Simulation, 12: 183-194
• Samsøe-Petersen, L., Larsen, E.H., Larsen, P.B., Bruun, P., 2002. Uptake of trace elements and PAHs by fruit and vegetables from contaminated soils. Environmental Science and Technology, 36: 3057-3063
• Säumel, I., Kotsyuk, I., Hölscher, M., Lenkereit, C., Weber, F., Kowarik, I., 2012. How healthy is urban horticulture in high traffic areas? Trace metal concentrations in vegetable crops from plantings within inner city neighbourhoods in Berlin, Germany. Environmental Pollution, 165: 124-132
• Seserman, D.M., Veste, M., Freese, D., Swieter, A., Langhof, M., 2018. Benefits of Agroforestry Systems for Land Equivalent Ratio - Case Studies in Brandenburg and Lower Saxony, Germany. 4th European Agroforestry Conference—Agroforestry as a Sustainable Land Use, Nijmegen, The Netherlands, 28-30 May
• Taylor, J.R., Lovell, S.T., Wortman, S.E., Chan, M., 2017. Ecosystem services and tradeoffs in the home gardens of African American, Chinese-origin and Mexican-origin households in Chicago, IL. Renewable Agriculture and Food Systems, 32: 69-86
• Turna, İ., Güney, D., Kulaç, Ş., 2007. Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki Kentsel Yapılaşmanın Doğal Vejetasyon Üzerine Etkileri. Orman Kaynaklarının İşlevleri Kapsamında Darboğazlar, Çözüm Önerileri ve Öncelikler Sempozyumu. 17-19 Ekim 2007, İstanbul
• Turna, İ., 2017. Kent Ormancılığı (Kentsel Yeşil Alanlar). Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Ders Notları Yayın No: 245. Trabzon
• Turna, İ., 2023. Tarımsal Ormancılık (Agroforestry). Gece Kitaplığı. ISBN: 978-625. Ankara
• Turna, İ., 2024. Kentsel Yeşil Alanlarda Budama. Şu eserde: İnce, K. (Ed.). Kentsel Yeşil Alanların Sürdürülebilir Yönetimi. Iksad Publications. s. 80-108. ISBN: 978-625-367-746-6
• Turna, İ., Atar, F., Güney, D., Turna, H., 2024a. Agroforestry uygulamalarından olan rüzgâr perdelerinin tarımsal alanlarda kullanımı. Ormancılık Araştırma Dergisi, 11(1): 65-80. Doi.org/10.17568/ogmoad.1457661
• Turna, İ., Güney, D., Atar, F., 2024b. Kentsel Yeşil Alanlarda Bitkisel Materyal Seçimi. Serüven Yayınevi. ISBN: 978-625-5955-43-2. Ankara
• Turner-Skoff, J., Cavender, N., 2019. The benefits of trees for livable and sustainable communities. Plants, People, Planet, 1: 323-335
• URL-1. Forest Gardening. agroforestry.co.uk/about-agroforestry/forest-gardening (Ziyaret tarihi: 27.03.2024)
• Var, M., Sarıarmağan, C.Ş., Yüzer, Ş., Çalışkan Mimarlar, H., 2024. İklim Değişikliğine Uyum Sağlamada Doğal Bitki Türlerinin Önemi ve Kent Kimliğine Etkileri. Şu eserde: İnce, K. (Ed.). Kentsel Yeşil Alanların Sürdürülebilir Yönetimi. Iksad Publications. s. 31-57. ISBN: 978-625-367-746-6
• Var, M., 2021. Doğal Bitki Materyalinin Kent Peyzajı ve Millet Bahçeleri İçin Önemi. Millet Bahçeleri Eğitimi, 24-27 Mayıs 2021. Yıldız Teknik Üniversitesi. İstanbul