A Critical Approach to the Education of High-Level Administrators in France with Pierre Bourdieu’s Perspective
Year 2022,
, 720 - 740, 01.12.2022
Umut Seren Yarım
,
Muharrem Güneş
Abstract
The higher education system in France is structured into two groups such as universities and elite schools. The political-administrative elite is trained in elite schools. This article aims to examine French public administration education with the help of Pierre Bourdieu’s toolbox. The current situation has been revealed by comparatively examining the research conducted by Bourdieu and Passeron between 1961 and 1962 in his works titled "The Inheritors” and the data obtained by the French Public Policy Institute (IPP) in 2016-2017. It was concluded that the French higher education system glorifies cultural capital and separates ‘selected’ students from ‘ordinary’ for the interest of the dominant political power Even with the latest changes that started in 2022 with the replacement of “National School of Administration (ENA)” by the “National Institute of Public Service (INSP)”, the new system is still being discussed.
References
- Albouy, V., ve Wanecq, T. (2003). “Les Inégalités sociales d’Accès aux Grandes Ecoles”. Economie et Statistique (361), 27-52.
- Arslan, A., ve Gümüştekin, G. E. (2004). “Educational Backgrounds of Contemporary Turkish Elite”. International Journal of Human Sciences, 1-21.
- Baysal, T. (2016). “Türkiye’de Kamu Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 186-213.
- Biland, É., ve Kolopp , S. (2013). “La Fabrique de la Pensée d’Etat: Luttes d’institutions et arrangements cognitifs à l'ENA (1945-1982)”. Presses de Sciences Po, 2(2), 221-248.
- Bonneau, C., Charousset, P., Grenet, J., ve Thebault, G. (2021). Quelle démocratisation des grandes écoles depuis le milieu des années 2000? Paris: L’Institut des Politiques Publiques.
- Bourdieu, P. (1974). The School as a Conservative Force: Scholastic and Cultural Inequalities. Contemporary Research in the Sociology of Education (Ed. John Eggleston). London: Methuen Publishing.
- Bourdieu, P. (1979). “Les trois états de capital culturel”. Actes de la Recherche en Sciences Sociales (30), 3-6.
- Bourdieu, P. (1980). Le Sens Pratique. Paris: Edition de Minuit.
- Bourdieu, P. (1981). “Epreuve Scolaire et Consécration Sociale: Les Classes Préparatoires aux Grandes Ecoles”. Actes de la recherche en sciences sociales, 39, 3-70.
- Bourdieu, P. (1984). Dinstinction: Social Critique of the Judgement of the Taste. (Çev. Richard Nice). Cambridge: Harvard University Press.
- Bourdieu, P. (1989). “Social Space and Symbolic Power”. Sociological Theory, 7(1), 14-25.
- Bourdieu, P. (1996). The State Nobility: Elite Schools in the Field of Power. Cambridge: Polity Press.
- Bourdieu, P. (2002). Question de Sociologie. Paris: Les Editions de Minuit.
- Bourdieu, P. (2014). Seçilmiş Metinler. (Çev. Levent Ünsaldı). Ankara: Heretik Yayınları.
- Bourdieu, P. (2016). Devlet Üzerine: College de France Dersleri (1989-1992). (Çev. Aslı Sümer). İstanbul: İltişim Yayınları.
- Bourdieu, P., ve De Saint Martin , M. (1978). “Le Patronat”. Actes de la recherche en sciences sociales, 20-21, 3-82.
- Bourdieu, P., ve De Saint Martin , M. (1987). “Agrégation et ségrégation: Le champ des grandes écoles et le champ du pouvoir”. Actes de la recherche en sciences sociales, 69, 2-50.
- Bourdieu, P., ve De Saint Martin, M. (1975). “Les catégories de l’entendement professoral”. Actes de la Recherche en Sciences Sociales (3), 68-93.
- Bourdieu, P., ve De Saint Martin, M. (1982). “La Sainte Famille: L'épiscopat français dans le champ du pouvoir”. Actes de la Recherche en Sciences Sociales, 44-45, 2-53.
- Bourdieu, P., ve Passeron, J. C. (1964). Les Héritiers: Les Etudiants et la Culture. Paris: Les Editions de Minuit.
- Bourdieu, P., ve Passeron, J. C. (2015). Yeniden Üretim: Eğitim Sistemine İlişkin Bir Teorinin İlkeleri. (Çev. Levent Ünsaldı). Ankara: Heretik Yayınları.
- Bourdieu, P., ve Wacquant, L. (2014). Düşünümsel Bir Antropoloji için Cevaplar. (Çev. Nazlı Ökten). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Chevallier, J. (1997). “L’Elite Politico-Administrative: Une Interpénétration Discutée”. Pouvoirs(80), 89-100.
- Courtioux, P. (2011). L’origine sociale joue-t-elle sur le rendement des études supérieures? Nice: EDHEC Business School.
Cadot, M. (2021). https://fr.wikipedia.org/wiki/Michel_Cadot (Erişim: 10.04.2021)
- Çiner, C. U. (2012). “Sömürgecilikten İşbirliğine Kamu Yöneticilerinin Yetiştirilmesi: Ulusal Yönetim Okulu (ENA) Deneyimine Farklı Bir Bakış”. Amme İdaresi Dergisi, 45(4), 51-71.
- Damamme, D. (1988). “D’une école des sciences politiques”. Politix, 1(3-4), 6-12.
- ENA. (2021). https://www.ena.fr/ (Erişim: 10.03.2021)
- ENS. (2021). https://www.ens.psl.eu/ (Erişim: 10.03.2021)
- Ergun, T. (1988). Kamu Yöneticilerinin Yetiştirilmesi. Ankara: TODAİE.
- Euriat, M., ve Thélot, C. (1995). “Le recrutement social de l’élite scolaire en France. Evolution des inégalités de 1950 à 1990”. Revue française de sociologie, 36(3), 403-438.
- Forquin, J. C. (1991). “Bourdieu: La Noblesse d’État Grandes écoles et esprit de corps”. Revue française de pédagogie, 94, 93-98.
- Gazier, F. (1977). “Kamu Yönetimi Enstitü Ya da Okulların Yapısı ve Görevleri”. (Çev. Mesut Gülmez) Amme İdaresi Dergisi, 10(4), 3-9.
- Günay, Ö. (2006). “Üst Düzey Yöneticilerin Yetiştirilmesi İle İlgili Anayasa Maddesinin İlginç Serüveni”. TBB Dergisi (62), 152-172.
- Hartmann, M. (2006). Les élites et le champ du pouvoir. Pierre Bourdieu, théorie et pratique: Perspectives franco-allemandes (Ed. H. P. Müller ve Y. Sintomer). Paris: Éditions La Découverte.
- Hjellbrekke, J., ve Korsnes , O. (2013). “Héritiers Et Outsiders: Sur La Noblesse D’état Norvégienne”. Actes de la Recherche en Sciences Sociales, 5(200), 86-105.
INSP. (2022). https://insp.gouv.fr/ (Erişim: 05.03.2022)
- Jenkins, R. (1992). Pierre Bourdieu. London: Routledge.
- Jourdain, A., ve Naulin, S. (2016). Pierre Bourdieu’nün Kuramı ve Sosyolojik Kullanımı. (Çev. Öykü Elitez) İstanbul: İletişim Yayınları.
- Lasserre, B. (2021). https://www.lemonde.fr/economie/article/2009/01/15/bruno-lasserre-une-carriere-au-service-de-la-concurrence_1142161_3234.html (Erişim: 05.03.2021)
- Macron, E. (2021). https://fr.wikipedia.org/wiki/Emmanuel_Macron (Erişim: 05.03.2021)
- Mıhcıoğlu, C. (1968). “Türkiye’de Yüksek Kademe Yöneticilerinin Eğitimi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 23(2), 39-71.
- Ökten, N. (2014). “Devlet Üzerine Son Bir Hesaplaşma”. Cogito Dergisi (76), 79-88.
- Petitdemange, A. (2021). L’ENA transforme sa scolarité, sa sélection et ses épreuves de sortie. https://www.letudiant.fr/etudes/concours-fonction-publique/l-ena-transforme-sa-scolarite-sa-selection-et-ses-epreuves-de-sortie.html (Erişim: 20.02.2022)
- Petitdemange, A. (2022). Qu’est-ce que change la création de l’INSP qui remplace l’ENA? https://www.letudiant.fr/etudes/concours-fonction-publique/qu-est-ce-que-change-la-creation-de-l-insp-qui-remplace-l-ena.html (Erişim: 17.02.2022)
- Rémi, L. (2012). “L’État selon Pierre Bourdieu”. Société Contemporaines, 3(87), 123-154.
- Rivière, C. (2021). https://fr.wikipedia.org/wiki/Constance_Rivi%C3%A8re (05.03.2021)
- Sciences Humaines. (2003). Discrimination positive à Sciences Po. https://www.scienceshumaines.com/discrimination-positive-a-sciences-po_fr_2899.html (Erişim: 11.02.2021)
- Sciences Po. (2021). http://www.sciencespo.fr/ (Erişim: 10.03.2021)
- Sudouest.fr. (2021). ENA supprimée: En quoi consiste la réforme? Pourquoi divise-t-elle? https://www.sudouest.fr/politique/education/ena-supprimee-en-quoi-consiste-la-reforme-pourquoi-divise-t-elle-3499826.php (Erişim: 18.02.2022)
- Simone Rainaud, M. (2021). Grandes écoles : six chiffres qui montrent le manque de diversité. https://start.lesechos.fr/apprendre/universites-ecoles/grandes-ecoles-six-chiffres-qui-montrent-le-manque-de-diversite-1282504 (Erişim: 10.03.2021)
- Suleiman, E. (1976). Les Hauts Fonctionnaires et La Politique. Paris: Editions du Seuil.
- Sullivan, A. (2002). “Bourdieu and education: How useful is Bourdieu’s theory for researchers?” The Netherlands Journal of Social Sciences, 38(2), 144-166.
- Sürgit, K. (1970). “Yüksek Yöneticilerin Yetiştirilmesi”. Amme İdaresi Dergisi, 3(1), 16-31.
- Swartz, D. (2011). Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nün Sosyolojisi. (Çev. Elçin Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Şengül, R. (2009). “Kamu Yönetiminde Yüksek Yöneticilerin Yetiştirilmesinde Okul Modeli: Fransa'da ENA Örneği”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (24), 291-297.
- Tek Turan, H. (2015). Fransa’da Kamu Sektörüne Yönetici Yetiştiren Başlıca Kurumlar. Kamu Yönetimi Eğitimi: Geçmişten Günümüze Küresel ve Ulusal Perspektifler. (Ed. M. Okçu, B. Parlak, ve E. Akman). Bursa: Ekin Yayınevi.
- Tenzer, N. (1997). “À Quoi L'Éna Doit-Elle Servir?”. Esprit, 236(10), 19–32.
- Thiriez, F. (2020). Mission Haute Fonction Publique. https://www.gouvernement.fr/partage/11390-rapport-de-m-frederic-thiriez-mission-haute-fonction-publique (Erişim: 10.02.2022)
- Wacquant, L. (1996). Önsöz. The State Nobility: Elite Schools in the Field of Power. Cambridge: Polity Press.
- Wagner, A.C. (2020). La Noblesse d’État de Bourdieu. https://www.politika.io/fr/notice/noblesse-detat-bourdieu (Erişim: 22.01.2021)
- Yarım, U. S. (2021). Pierre Bourdieu Düşünümselliği ve Tahakküm. Ankara: Sobil Yayınevi.
- Yarım, U. S., Beyazıt, E., ve Güneş, M. (2020). “Bourdieu Perspektifiyle Bürokratik Çatışma Alanı ve Konut: Fransa’da Yeni Konut Politikasının İnşası”. İdealkent Dergisi, 11(31), 1069-1091.
- 26 Mart 2021-334 sayılı KHK. “Kamu hizmetine ve yargıya yönelik sözlü ve yazılı sınavlarda kontenjanların kaldırılması”. https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000043297410.
Fransa’da Yüksek Yöneticilerin Eğitimine Pierre Bourdieu Perspektifiyle Eleştirel Bir Yaklaşım
Year 2022,
, 720 - 740, 01.12.2022
Umut Seren Yarım
,
Muharrem Güneş
Abstract
Üniversiteler ve elit okullar olmak üzere ikiye ayrılan bir yükseköğrenim sistemine sahip Fransa’da devletin seçkin kadrosu elit okullarda yetiştirilir. Bu makalede Fransız sosyolog Pierre Bourdieu’nün kavramlarıyla Fransız kamu yönetimi eğitimi sorgulanmıştır. Bourdieu’nün 1961 ve 1962 yılları arasında “Varisler” adlı eserinde yaptığı araştırma ile Fransız Kamu Politikaları Kurumu’nun (IPP) 2016-2017 yıllarında elde ettiği veriler karşılaştırmalı olarak incelenerek güncel durum ortaya konmuştur. Buna göre, Fransız yönetici yetiştirme felsefesinin, kültürel sermayeyi yücelten ve kendi yönetici sınıfını yaratmak için ‘seçilmiş’ öğrencileri ‘sıradanlardan’ ayıran bir anlayış olduğu görülmüştür. 2022 yılında Ulusal İdare Okulu’nun (ENA) yerine “Ulusal Kamu Hizmeti Enstitüsü’nün (INSP)” açılmasıyla başlayan son değişikliklerle bu kaygılar giderilmeye çalışılsa da yeni sistem yine de tartışmaya açıktır.
References
- Albouy, V., ve Wanecq, T. (2003). “Les Inégalités sociales d’Accès aux Grandes Ecoles”. Economie et Statistique (361), 27-52.
- Arslan, A., ve Gümüştekin, G. E. (2004). “Educational Backgrounds of Contemporary Turkish Elite”. International Journal of Human Sciences, 1-21.
- Baysal, T. (2016). “Türkiye’de Kamu Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 186-213.
- Biland, É., ve Kolopp , S. (2013). “La Fabrique de la Pensée d’Etat: Luttes d’institutions et arrangements cognitifs à l'ENA (1945-1982)”. Presses de Sciences Po, 2(2), 221-248.
- Bonneau, C., Charousset, P., Grenet, J., ve Thebault, G. (2021). Quelle démocratisation des grandes écoles depuis le milieu des années 2000? Paris: L’Institut des Politiques Publiques.
- Bourdieu, P. (1974). The School as a Conservative Force: Scholastic and Cultural Inequalities. Contemporary Research in the Sociology of Education (Ed. John Eggleston). London: Methuen Publishing.
- Bourdieu, P. (1979). “Les trois états de capital culturel”. Actes de la Recherche en Sciences Sociales (30), 3-6.
- Bourdieu, P. (1980). Le Sens Pratique. Paris: Edition de Minuit.
- Bourdieu, P. (1981). “Epreuve Scolaire et Consécration Sociale: Les Classes Préparatoires aux Grandes Ecoles”. Actes de la recherche en sciences sociales, 39, 3-70.
- Bourdieu, P. (1984). Dinstinction: Social Critique of the Judgement of the Taste. (Çev. Richard Nice). Cambridge: Harvard University Press.
- Bourdieu, P. (1989). “Social Space and Symbolic Power”. Sociological Theory, 7(1), 14-25.
- Bourdieu, P. (1996). The State Nobility: Elite Schools in the Field of Power. Cambridge: Polity Press.
- Bourdieu, P. (2002). Question de Sociologie. Paris: Les Editions de Minuit.
- Bourdieu, P. (2014). Seçilmiş Metinler. (Çev. Levent Ünsaldı). Ankara: Heretik Yayınları.
- Bourdieu, P. (2016). Devlet Üzerine: College de France Dersleri (1989-1992). (Çev. Aslı Sümer). İstanbul: İltişim Yayınları.
- Bourdieu, P., ve De Saint Martin , M. (1978). “Le Patronat”. Actes de la recherche en sciences sociales, 20-21, 3-82.
- Bourdieu, P., ve De Saint Martin , M. (1987). “Agrégation et ségrégation: Le champ des grandes écoles et le champ du pouvoir”. Actes de la recherche en sciences sociales, 69, 2-50.
- Bourdieu, P., ve De Saint Martin, M. (1975). “Les catégories de l’entendement professoral”. Actes de la Recherche en Sciences Sociales (3), 68-93.
- Bourdieu, P., ve De Saint Martin, M. (1982). “La Sainte Famille: L'épiscopat français dans le champ du pouvoir”. Actes de la Recherche en Sciences Sociales, 44-45, 2-53.
- Bourdieu, P., ve Passeron, J. C. (1964). Les Héritiers: Les Etudiants et la Culture. Paris: Les Editions de Minuit.
- Bourdieu, P., ve Passeron, J. C. (2015). Yeniden Üretim: Eğitim Sistemine İlişkin Bir Teorinin İlkeleri. (Çev. Levent Ünsaldı). Ankara: Heretik Yayınları.
- Bourdieu, P., ve Wacquant, L. (2014). Düşünümsel Bir Antropoloji için Cevaplar. (Çev. Nazlı Ökten). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Chevallier, J. (1997). “L’Elite Politico-Administrative: Une Interpénétration Discutée”. Pouvoirs(80), 89-100.
- Courtioux, P. (2011). L’origine sociale joue-t-elle sur le rendement des études supérieures? Nice: EDHEC Business School.
Cadot, M. (2021). https://fr.wikipedia.org/wiki/Michel_Cadot (Erişim: 10.04.2021)
- Çiner, C. U. (2012). “Sömürgecilikten İşbirliğine Kamu Yöneticilerinin Yetiştirilmesi: Ulusal Yönetim Okulu (ENA) Deneyimine Farklı Bir Bakış”. Amme İdaresi Dergisi, 45(4), 51-71.
- Damamme, D. (1988). “D’une école des sciences politiques”. Politix, 1(3-4), 6-12.
- ENA. (2021). https://www.ena.fr/ (Erişim: 10.03.2021)
- ENS. (2021). https://www.ens.psl.eu/ (Erişim: 10.03.2021)
- Ergun, T. (1988). Kamu Yöneticilerinin Yetiştirilmesi. Ankara: TODAİE.
- Euriat, M., ve Thélot, C. (1995). “Le recrutement social de l’élite scolaire en France. Evolution des inégalités de 1950 à 1990”. Revue française de sociologie, 36(3), 403-438.
- Forquin, J. C. (1991). “Bourdieu: La Noblesse d’État Grandes écoles et esprit de corps”. Revue française de pédagogie, 94, 93-98.
- Gazier, F. (1977). “Kamu Yönetimi Enstitü Ya da Okulların Yapısı ve Görevleri”. (Çev. Mesut Gülmez) Amme İdaresi Dergisi, 10(4), 3-9.
- Günay, Ö. (2006). “Üst Düzey Yöneticilerin Yetiştirilmesi İle İlgili Anayasa Maddesinin İlginç Serüveni”. TBB Dergisi (62), 152-172.
- Hartmann, M. (2006). Les élites et le champ du pouvoir. Pierre Bourdieu, théorie et pratique: Perspectives franco-allemandes (Ed. H. P. Müller ve Y. Sintomer). Paris: Éditions La Découverte.
- Hjellbrekke, J., ve Korsnes , O. (2013). “Héritiers Et Outsiders: Sur La Noblesse D’état Norvégienne”. Actes de la Recherche en Sciences Sociales, 5(200), 86-105.
INSP. (2022). https://insp.gouv.fr/ (Erişim: 05.03.2022)
- Jenkins, R. (1992). Pierre Bourdieu. London: Routledge.
- Jourdain, A., ve Naulin, S. (2016). Pierre Bourdieu’nün Kuramı ve Sosyolojik Kullanımı. (Çev. Öykü Elitez) İstanbul: İletişim Yayınları.
- Lasserre, B. (2021). https://www.lemonde.fr/economie/article/2009/01/15/bruno-lasserre-une-carriere-au-service-de-la-concurrence_1142161_3234.html (Erişim: 05.03.2021)
- Macron, E. (2021). https://fr.wikipedia.org/wiki/Emmanuel_Macron (Erişim: 05.03.2021)
- Mıhcıoğlu, C. (1968). “Türkiye’de Yüksek Kademe Yöneticilerinin Eğitimi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 23(2), 39-71.
- Ökten, N. (2014). “Devlet Üzerine Son Bir Hesaplaşma”. Cogito Dergisi (76), 79-88.
- Petitdemange, A. (2021). L’ENA transforme sa scolarité, sa sélection et ses épreuves de sortie. https://www.letudiant.fr/etudes/concours-fonction-publique/l-ena-transforme-sa-scolarite-sa-selection-et-ses-epreuves-de-sortie.html (Erişim: 20.02.2022)
- Petitdemange, A. (2022). Qu’est-ce que change la création de l’INSP qui remplace l’ENA? https://www.letudiant.fr/etudes/concours-fonction-publique/qu-est-ce-que-change-la-creation-de-l-insp-qui-remplace-l-ena.html (Erişim: 17.02.2022)
- Rémi, L. (2012). “L’État selon Pierre Bourdieu”. Société Contemporaines, 3(87), 123-154.
- Rivière, C. (2021). https://fr.wikipedia.org/wiki/Constance_Rivi%C3%A8re (05.03.2021)
- Sciences Humaines. (2003). Discrimination positive à Sciences Po. https://www.scienceshumaines.com/discrimination-positive-a-sciences-po_fr_2899.html (Erişim: 11.02.2021)
- Sciences Po. (2021). http://www.sciencespo.fr/ (Erişim: 10.03.2021)
- Sudouest.fr. (2021). ENA supprimée: En quoi consiste la réforme? Pourquoi divise-t-elle? https://www.sudouest.fr/politique/education/ena-supprimee-en-quoi-consiste-la-reforme-pourquoi-divise-t-elle-3499826.php (Erişim: 18.02.2022)
- Simone Rainaud, M. (2021). Grandes écoles : six chiffres qui montrent le manque de diversité. https://start.lesechos.fr/apprendre/universites-ecoles/grandes-ecoles-six-chiffres-qui-montrent-le-manque-de-diversite-1282504 (Erişim: 10.03.2021)
- Suleiman, E. (1976). Les Hauts Fonctionnaires et La Politique. Paris: Editions du Seuil.
- Sullivan, A. (2002). “Bourdieu and education: How useful is Bourdieu’s theory for researchers?” The Netherlands Journal of Social Sciences, 38(2), 144-166.
- Sürgit, K. (1970). “Yüksek Yöneticilerin Yetiştirilmesi”. Amme İdaresi Dergisi, 3(1), 16-31.
- Swartz, D. (2011). Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nün Sosyolojisi. (Çev. Elçin Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Şengül, R. (2009). “Kamu Yönetiminde Yüksek Yöneticilerin Yetiştirilmesinde Okul Modeli: Fransa'da ENA Örneği”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (24), 291-297.
- Tek Turan, H. (2015). Fransa’da Kamu Sektörüne Yönetici Yetiştiren Başlıca Kurumlar. Kamu Yönetimi Eğitimi: Geçmişten Günümüze Küresel ve Ulusal Perspektifler. (Ed. M. Okçu, B. Parlak, ve E. Akman). Bursa: Ekin Yayınevi.
- Tenzer, N. (1997). “À Quoi L'Éna Doit-Elle Servir?”. Esprit, 236(10), 19–32.
- Thiriez, F. (2020). Mission Haute Fonction Publique. https://www.gouvernement.fr/partage/11390-rapport-de-m-frederic-thiriez-mission-haute-fonction-publique (Erişim: 10.02.2022)
- Wacquant, L. (1996). Önsöz. The State Nobility: Elite Schools in the Field of Power. Cambridge: Polity Press.
- Wagner, A.C. (2020). La Noblesse d’État de Bourdieu. https://www.politika.io/fr/notice/noblesse-detat-bourdieu (Erişim: 22.01.2021)
- Yarım, U. S. (2021). Pierre Bourdieu Düşünümselliği ve Tahakküm. Ankara: Sobil Yayınevi.
- Yarım, U. S., Beyazıt, E., ve Güneş, M. (2020). “Bourdieu Perspektifiyle Bürokratik Çatışma Alanı ve Konut: Fransa’da Yeni Konut Politikasının İnşası”. İdealkent Dergisi, 11(31), 1069-1091.
- 26 Mart 2021-334 sayılı KHK. “Kamu hizmetine ve yargıya yönelik sözlü ve yazılı sınavlarda kontenjanların kaldırılması”. https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000043297410.