Petrokok başlıca karbondan
oluşan siyah renkli katı bir yakıt olup, kükürt elementini, metallerin
elementel şekillerini ve uçucu olmayan inorganik bileşikleri içerir. İlk modern
petrokok üretim tesisi 1930’larda A.B.D.’nde kuruldu. 2007 ile 2012 arasında
A.B.D.’nde kok üretimi %2, dünya üzerinde ise %35 arttı. 2013 yılı verilerine
göre A.B.D., Çin, Hindistan, Venezualla, Brezilya önemli petrokok
üreticileridir. Petrokok yüksek ısıl değeri, düşük kül içeriği ve benzeri katı
yakıtlar içerisinde fiyat avantajlarıyla özellikle son yıllarda alternatif bir
yakıt olarak tercih edilmektedir. Petrokok en çok endüstriyel tesislerde ve
elektrik santrallerinde yakıt olarak kullanılmaktadır. Çimento fabrikaları
döner fırınlarında yakıt derecesindeki petrokoku tüketmektedirler. 2016 Çimento
Sanayi Raporuna göre Türkiye’de çimento sanayinde %70 oranında yakıt olarak
kullanılmıştır. Petrokok açısından Türkiye hem ihracatçı hem de ithalatçı
konumundadır. Dünyada üretilen petrokokun %55’i çimento sanayinde
kullanılmaktadır. Önümüzdeki yıllarda Çin, Hindistan ve Vietnam gibi ülkelerde
elektrik üretimindeki artış petrokok kullanımında artışa neden olması beklenmektedir.
Petrokok depolama ve elleçleme
operasyonlarından oluşan kayda değer miktarda sağlık riski oluşmaktadır. EPA
bilhassa çapı 10 µm ve daha küçük olan taneciklerle ilgilenmektedir çünkü
bunlar boğazdan ve burundan geçerek akciğerlere girmektedir. Bir kere
solunduğunda, bu tanecikler akciğere girmekte ve ciddi sağlık sorunlarına neden
olmaktadırlar. Bu nedenle 10 µm ve daha küçük taneciklerin çalışma ortamındanki
konsantrasyonları ölçülmelidir. Petrokok’un yüksek konsantrasyonlarına sonulum
yoluyla maruziyet hem insanlarda hem de hayvanlarda solonum yolu iltihabı
oluşturmaktadır. Tekrarlanan maruziyet ise akciğer fonksiyonlarında bozulmaya
neden olabilmektedir. Yapılan çalışmalarda kanserojen ya da üremeyle ilgili
herhangi bir etkisi saptanmamıştır
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Chemical Engineering |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | September 30, 2018 |
Acceptance Date | May 2, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 Volume: 26 Issue: 3 |