Calculating a Score of Sustainable Development

Yıl 2013, Cilt: 14 Sayı: 2, 131 - 152, 01.06.2013

Fatih Çemrek H. Naci Bayraç

Öz

Sustainable development is considered to be one of the most important economic issues today. Sustainable development indicators are taken into account when comparing the countries in terms of the level of development. Besides, these indicators are taken to be a major source of information in deciding the development policies the countries will follow as well as for a wide range of investment decisions. In this study, by using sustainable development indicators, we develop scores of sustainable development for the Commonwealth of Independent States (CIS), the Baltic Republics (BC) and Russia in the context of principal components analysis. Subsequently, the sustainable development scores of the investigated countries and the United Nations Human Development Index (HDI) scores were compared, and the relationship between the two was evaluated. The correlation coefficient between the two scores was found to be 0.872 and statistically significant at 1 % level

Anahtar Kelimeler

Sustainable Development, Sustainable Development Score, Principal Components Analysis, Human Development Index

Sürdürülebilir Kalkınma Skorunun Hesaplanması

Öz

Günümüz dünya ekonomisinde en fazla önem verilen konuların başında sürdürülebilir kalkınma gelmektedir. Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri açısından karşılaştırılmasında, sürdürülebilir kalkınma göstergeleri dikkate alınmaktadır. Söz konusu göstergeler, ülkelerin izleyeceği kalkınma politikalarından, her türlü yatırım kararlarına kadar geniş bir yelpazede önemli bir bilgi kaynağı niteliğindedir. Bu çalışmada sürdürülebilir kalkınma göstergeleri kullanılarak Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), Baltık Cumhuriyetleri (BC) ve Rusya için bir sürdürülebilir kalkınma skoru geliştirilmeye çalışılmış ve bu amaçla Temel Bileşenler Analizi (TBA) kullanılmıştır. Daha sonra incelenen ülkeler için elde edilen sürdürülebilir kalkınma skor değerleri ile Birleşmiş Milletler (BM) tarafından hazırlanan İnsani Gelişme Endeksi (İGE) değerleri arasındaki ilişki karşılaştırılmıştır. İki skor arasındaki korelasyon katsayısı 0,872 olarak hesaplanmış ve söz konusu değişkenler arasındaki ilişki % 1 önem düzeyinde, istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Kalkınma, Sürdürülebilir Kalkınma Skoru, Temel Bileşenler Analizi, İnsani Gelişmişlik Endeks

Kaynakça

• Ağcakaya, S. (2009). “Geçiş Ekonomilerinden Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nde Bütçe Yönetimi ve Mali Disiplin Sorunu”, Akademik Bakış, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız-Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat- Kırgızistan, 1-15.
• Ağayev, S. & Yamak N. (2009). “Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkelerinde Ekonomik Büyümenin Belirleyicileri”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 4, Erzurum, 179-204.
• Akalın, G. (2002). Türkiye’de Ekonomi-Politik Kriz ve Piyasa Ekonomisine Geçiş, Akçağ Yayınları: 438, Ekonomik Araştırmalar: 6, Akçağ Yayını, Ankara.
• Aksu, C. (2011). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre, Güney Ege Kalkınma Ajansı, 2011.
• Alagöz, M. (2007). “Sürdürülebilir Kalkınmada Çevre Faktörü: Teorik Bir Bakış”, Akademik Bakış, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız-Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat-Kırgızistan, Sayı: 11, Ocak 2007.
• Bal, H. (2004). “Geçiş Ekonomilerinde Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret”, Kırgız-Türk Manas Üniversitesi, Manas Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 12, 155-172.
• Bayraç, H. N. (2010). “Enerji Kullanımının Küresel Isınmaya Etkisi ve Önleyici Politikalar”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2, Aralık, Eskişehir, 229-259.
• Çatalbaş, N. & Yıldırım Z. (2008). “Geçiş Ekonomilerinde Bütçe Açıklarının Nedenleri: Polonya ve Kırgızistan Örneği”, Sosyo Ekonomi, Hacettepe Üniversitesi Piyasa Ekonomisini ve Girişimciliği Destekleme Merkezi, Yıl: 4, Sayı: 7, Ocak-Haziran 2008-1, Ankara, s. 132-155.
• Dural, B. Yüce (2007). Geçiş Ekonomileri, Beta Basım AŞ. Yayını, İstanbul.
• Ersungur, Ş.M., Kızıltan A. & Polat Ö. (2007). “Türkiye’de Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması: Temel Bileşenler Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:21, Sayı:2, 55-66.
• Johnson, R. A. & Wichern D. W. (1998). Applied Multivariate Statistical Analysis, Prentice-Hall International Editions, 356-357.
• Kaypak, Ş. (2011). “Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma İçin Sürdürülebilir Bir Çevre”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13 (20), Haziran 2011, 19-33.
• Kotz, D. M. (2000). Lessons from Economic Transition in Russia and China, Political Economy and Contemporary Capitalizm: Radical Perspectives on Economic Theory and Policy, (Edited by Ron Baiman, Heater Boushey and Dawn Saunters), Armonk, NY: M.E. Sharpe, 210-217.
• Mawhinney, M. (2002). Sustainable Development, Understanding The Green Debates, Blackwell Science, Publishing.
• Özdamar, K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi II, Kaan Kitapevi, Eskişehir.
• Özmen, İ. (1998). “İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması ve Gruplandırılmasına İlişkin Bir Çalışma”, Hazine Dergisi, Sayı 11, 41-61.
• Perez, A. G. & Lopez M. H. (2009). “Review of Sustainable Development Indicators. Case Study: Bolivarian Republic of Venezuela, Statistical Information for Year 2005”, Wseas Transactıons on Environment and Development, Issue 8, Volume 5, August 2009, 535-544.
• Roland, G. (2002). “The Political Economy and Transistion”, Journal of Economics Perspectives, 16: 1, 29-50.
• Sharma, S. (1996). Applied Multivariate Techniques, John Wiley and Sons, Inc.
• Singh, R.K., Murty H.R. Gupta S.K. & Dikshit A.K. (2009). “An Overview of Sustainability Assessment Methodologies”, Ecological Indicators 9, 189-212.
• Tabachnick B. & Fidell, L.S. (2007). Using Multivariate Statistics, 5th Edition, Boston, USA.
• Tarabusi, E.C. & Palazzi, P. (2004). “An Index for Sustainable Development”, BNL Quarterly Review, No. 229, June 2004, 185-206.
• Tatlıdil, H. (1996). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, Cem Web Ofset, Ankara.
• Tatlıdil, H. & Ünal, E. (2010). “Türkiye İçin Sürdürülebilir Kalkınma Skoru Geliştirilmesi”, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, TİSK Akademi Dergisi, Cilt:5, Sayı:9, 44-63.
• Tekeli, İ. (1996). Habitat II Konferansı Yazıları, T.C. Toplu Konut Dairesi Başkanlığı Yayını, Ankara.
• Tıraş, H. M. (2012). “Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme”, Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi, Yıl: 2012, Sayı: 2, 57-73.
• Tso Geoffrey K. F., Kelvin K., Yau W. & Yang C. Y. (2011). Sustainable Development Index in Hong Kong: Approach, Method and Findings, Soc Indic Res (2011) 101, 93–108, DOI 10.1007/s11205-010-9638-z
• UNDP, (2012). Human Development Report 2012.
• Yıkmaz, R. F. (2011). Sürdürülebilir Kalkınmanın Ölçülmesi ve Türkiye İçin Yöntem Geliştirilmesi, T.C. Başbakanlık DPT Müsteşarlığı, Uzmanlık Tezi, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Yayın No: 2820, Ankara.
• Wang, Q., WU S., Xue H. & Bai Y., (2005). “Evaluating and Analyzing the Sustainable Development Using PCA A Case Study in Honghu City China”, Geoscience and Remote Sensing Symposium 2005, IGARSS 2005 Proceedings 2005 IEE International, 25-29 July 2005, Volume: 8, 5710 – 5713.
• http://hydra.com.tr/uploads/kutup9.pdf, Erişim Tarihi: 26.09.2013.
• http://www.un-documents.net/ocf-02.htm, Erişim Tarihi: 19.09.2013.
• http://www.ec.europa.eu/sustainable/welcome/index_en.htm, Erişim Tarihi: 21.09.2013.
• http://www.un.org./documents.net/ga/conf151/aconf15126-1annex1.htm, Erişim Tarihi: 20.09.2013.
• http://www.un.org./eas/dsd/agenda21.Erişim Tarihi: 20.09.2013.
• http://www.un.org/esa/sustdev/document/WSSD_POI_PD/English/WSSD_Planmpl.pdf, Erişim Tarihi: 20.09.2013.