Çay Toplama İşlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 21 - 42, 31.08.2021

Turgay Parlak

https://doi.org/10.38213/ohsacademy.870959

Cited By: 1

Öz

Ülkemizin endemik türlerinden olan çay, yaz aylarında üç sürgün halinde toplanmaktadır. Doğu Karadeniz bölgesine ait bu ürünün toplanması ağır bir iş aktivitesini gerektirmektedir. Bu kapsamda yapılan faaliyetlerin iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirilmesi önem arz etmektedir.
Çay toplama işleri aile bireyleri tarafından gerçekleştirilen bir etkinliktir. Ancak yaşanan Covid-19 salgını, toplama işinin zorluğu, yeni neslin başka şehirlerde veya bulundukları yerlerde iş hayatına atılmaları nedeniyle çay toplama işlerinde değişimin yaşanabileceği sinyallerini vermektedir.
Bu çalışmada aktif olarak çay toplama işlemi gerçekleştirilmiştir. Çay toplamanın geçmişten günümüze gelişimi üzerinde durulmuş, iş sağlığı ve güvenliği adına değerlendirmelerde bulunulmuştur.
İlerleyen dönemlerde bir iş koluna dönüşebilecek bu faaliyetteki tehlikelerin belirlenmesi, çalışanların bilinçlendirilmesi ve bu alana özgü yaklaşımların belirlenmesi adına yararlı olabilecek bir çalışma yapılarak literatüre kazandırılması amaçlanmıştır.  

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı ve Güvenliği, Tarım, Çay, Çay Tarlası, Çay Hasadı

Kaynakça

• Abacı, N.İ., Keskin, E. Ve Demiryürek, K., (2020). Innovation Decision Making Process in Organic Tea Agriculture: The Case of Rize District, Turkey, Black Sea Journal of Public and Social Science 3(1): 22-30
• Ahmmed, F. and Hossain, Md.I. (2016). A Study Report on Working Conditions of Tea Plantation Workers in Bangladesh, ILO Country Office for Bangladesh, ISBN 978-984-34-1270-6
• Aslanyürek, S., (2019). Çay Tarımı Çalışanlarında İş Sağlığı Ve Güvenliği Eğitiminin Fiziksel Ve Ergonomik Tehlikelerle İlgili Bilgi Düzeylerine Etkisi, Türkiye Cumhuriyeti, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilimdalı, Yüksek Lisans Tezi ss:3-46
• Akbulut, M, Bakoğlu, N . (2017). Çay Üretiminde Hasat Ve Hasat Sonrasında Karşılaşılan Sorunlar Ve Çözüm Önerileri. Meyve Bilimi, Özel Sayı (Sempozyum), . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/meyve/issue/31361/614741
• ÇAYKUR, Atatürk Çay ve Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, http://www.caykur.gov.tr/Arge/Pages/Tarihce.aspx?ParentId=56, Erişim Tarihi:24.01.2021
• ÇAYKUR, Kurumsal, http://www.caykur.gov.tr/Pages/Kurumsal/KurumHakkinda.aspx?ItemId=6, Erişim Tarihi:24.01.2021
• ÇAYMER, Çay Üretimine dair Uluslararası En İyi Uygulamaların Tespitine dair Araştırma Raporu, Faaliyet C2.1.4.1, Haziran 2018
• ÇAYMER, Kurumsal, https://www.caymer.com.tr/, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Doğanay, S. (2011). Trabzon'da, Çay Tarımının Coğrafi Esasları. Doğu Coğrafya Dergisi, 11 (16) , 89-111. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunidcd/issue/2441/31133
• Durmuş, H., (2020). Çay Endüstrisinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Açısından Risk Değerlendirmesi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İş Güvenliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
• Engin, F., (2017). Observations on Working Conditions Of Georgian Workers Who Work in Tea Agriculture, Fiscaoeconomia 2017, Vol.1(3) 1-13
• Gönül, G., Aydın, H., (2017). Doğu Karadenizde Çay Tarımı ve Çay Ekonomisi, T.C. Avrasya Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Bitirme Projesi, Trabzon
• Gökalp, H , Çeper, Ş . (1990). Yeşil Çay Üretim Teknolojisi ve Ülkemizde Yeşil Çay Üretimi. Gıda, 15 (6), . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gida/issue/6916/92421
• Güneroğlu, N., Acar, C . (2016). Landscape value of the tea (Camellia sinensis) areas.
• Güneroğlu, N., Acar, C . (2016). Landscape value of the tea (Camellia sinensis) areas. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17 (1) , 38-51 . DOI: 10.17474/acuofd.01389
• Hürriyet, (2018). 2,5 yapraklı organik yeşil çaya 'inovasyon' ödülü, https://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/trabzon/merkez/2-5-yaprakli-organik-yesil-caya-inovasyon-odu-40961529, Erişim Tarihi:24.01.2021
• ILO, (2011). Safety and health in agriculture. ILO code of practice. International Labour Office – Geneva. ISBN 978-92-2-124971-9 (web pdf)
• ILO, (2018). Future of Work for Tea Smallholders in Sri Lanka, ILO Country Office for Sri Lanka and the Maldives. – Colombo, ISBN: 978-92-2-031322-0 (web pdf)
• Iqbal, Mohammad & Karim, M.A. & Misbah, Syed & Ahmed, Imtiaz & Akhter, Salma & Shamsuzzoha, Ahm. (2016). Study of occupational health hazards of selected tea gardens in Bangladesh.
• Karabacak, V., (2017). Çay Ve Fındık Tarımı Çalışanlarında İş Sağlığı Güvenliği Risklerinin Değerlendirilmesi ve Rehber Geliştirme Çalışması. T.C. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Trabzon
• Kaya, M. ve Özgülnar, N., (2015). Mevsimlik (Gezici/Geçici) Tarım İşçilerinin İki Yerleşim Birimindeki Yaşam Koşulları Ve Sağlık Durumlarına Niteliksel Bakış, Turk J Public Health 2015;13(2)
• Koday, S., (2000). Türkiye Çay Tarım Alanlarının Dağılışı ve Çay Üretimimizdeki Gelişmeler, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:35, s.321-346, İstanbul
• KTU, (2017). Çay Tarımı Çalışanlarında İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberi, ISBN:978-975-6983-93-5
• MEB, (2014). Çaylık Oluşturma Ve Hasat Modülü, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü
• Milliyet, 2014. Çaykur Tarım İlacı Kullanan Üreticinin Çayını Almayacak, https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/rize/caykur-tarim-ilaci-kullanan-ureticinin-cayini-almayacak-10253063, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Mirbod, Seyed Mohammad & FUJITA, Setsuya & MIYASHITA, Kazuhisa & INABA, Ryoichi & IWATA, Hirotoshi. (1995). Some Aspects of Occupational Safety and Health in Green Tea Workers.. Industrial health. 33. 101-17. 10.2486/indhealth.33.101.
• NTV, (2020). Benzinli çay toplama yasak, https://www.ntv.com.tr/turkiye/benzinli-hasat-makinelerine-yasak,1Ivx3107gku6Pm2S6iCu-g
• Önal, İ. (2009). Sırtta Taşınan Çay Gübreleme Makinesi Prototipi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 5 (1) , 115-124. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tarmak/issue/11547/137571
• Önçırak, M., (2019). Çay Sektörü Ve Türkiye Ekonomisi, T. C. Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Bursa
• Parlak, T , Barışık, T , Yalçın, F . (2020). Gıda Ürünleri İmalatında Çalışan Personellerin İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkındaki Farkındalık Durumlarının Tespiti Üzerine Bir Araştırma. OHS ACADEMY , 3 (1) , 13-27 . DOI: 10.38213/ohsacademy.691458
• PHIRI, Y. V. A., KUMWENDA, S., & TAULO, D. (2011). Knowledge, Attıtudes and Practıces Towards Occupatıonal Health and Safety Among Tea Pluckers: A Case Study of Eastern Produce Malawi- Esperanza Estate in Mulanje.
• Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi,(2018). Çay İle İlgili Çalışmalar, ISBN: 978-605-9072-16-8 Rize
• Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi,(2020). Çay Hasadı, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Çay İhtisaslaşma Koordinatörlüğü, Rize
• Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Çay ve Çay Ürünleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarih: 9 Ekim 2017, Resmî Gazete Sayı: 30205,
• Tekeli, S . (2014). Rize'de çay yetiştirmenin tabii esasları . Türk Coğrafya Dergisi , 0 (2) , 213-240 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tcd/issue/21247/227964
• Toklu, İ, Ustaahmetoğlu, E. (2016). Tüketicilerin Organik Çaya Yönelik Tutumlarını ve Satın Alma Niyetlerini Etkileyen Faktörler: Bir Alan Araştırması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12 (29) , 41-61. DOI: 10.17130/ijmeb.20162922022
• Yormaz, E . (2018). Rize Gazetesine Göre Rize’de Ekonomik Durum (1931-1942) . Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 4 (5) , 121-139. DOI: 10.31765/karen.438362
• Eski Çay Bahçesi, https://tr.pinterest.com/dutxuri/_saved/, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Çayeli Haremtepe Çay Bahçesi- Modern Bahçesi, (https://www.ntv.com.tr/galeri/seyahat/sosyal-medyada-unlenen-rizedeki-cay-bahcesi-turist-akinina-ugruyor,_6j0jjF69kyzWrmbqwjZ3g/0FeBC68BykmyZ1rsQPuR7g, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Japonya’da Örnek Çay Bahçesi, https://melhadtea.com/blog/japanese-tea-farm, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Endonezya’da Örnek Çay Bahçesi, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cc/Tea_plantation_in_Ciwidey%2C_Bandung_2014-08-21.jpg, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Çin’de Örnek Çay Bahçesi, http://biriz.biz/cay/china.htm, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Çay Toplama Makası, http://biriz.biz/cay/turkcay.htm, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Sırtta Taşınan Çay Kesme Motoru, https://www.hepsiburada.com/cay-toplama-makinasi-pm-hrarsht2600y, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Arjantin’de Modern Hasat, https://www.finlays.net/about-us, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Japonya’da Modern Çay Hasadı, https://www.instagram.com/justteayourself/, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Çay Bahçesi Kulübesi, https://pixabay.com/tr/photos/çay-tarlası-kulübe-rize-countrside-1785803/, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Yağışlar Nedeniyle Oluşan Heyelan, https://www.sabah.com.tr/trabzon/2020/08/16/trabzonun-of-ve-hayrat-ilcelerindeki-selden-en-fazla-zarari-cay-bahceleri-gordu, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Çay toplama ve taşıma sepeti, https://www.mutfakmagazin.com/2020/04/06/caydan-covid-19-atagi-bir-cay-hikayesi/, Erişim Tarihi:24.01.2021 Çay toplama ve taşıma sepeti, http://www.madeinturkeydergisi.com/2018/05/30/cay-ureticisinin-yuzu-fiyat-artisiyla-guldu/, Erişim Tarihi:24.01.2021
• Teleferik, http://www.mmorize.org/mmo_rize_haber15.htm, Erişim Tarihi:24.01.2021