Çevreye duyarlı okul yöneticilerine yönelik kültürler arası fenomenolojik bir yaklaşım

Year 2021, , 1544 - 1565, 13.10.2021

Zuhal İnce , Murat Türk

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.954546

Abstract

Dünya nüfusu sürekli arttığından ve artan nüfusun ihtiyaçları da sürekli çoğaldığından tükenebilir kaynakların bilinçli kullanımı söz konusu olmaktadır. Böylelikle çevresel kaynaklar, yeni nesillere aktarılması gereken varlıklar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun içindir ki; okul yönetimlerinin çevre eğitimi alanında yaptığı çalışmaların tanıtılması ve var olan uygulamaların geliştirilmesi gerekmektedir. Bu araştırma ile okullarda çevre eğitimi ile ilgili olarak neler yapıldığı ve nasıl uygulandığı, bu konudaki sorunların önlenmesine yönelik çözüm yollarının neler olduğunun ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış, araştırma deseni olarak “Olgubilim (Phenomenology)” seçilmiştir. Araştırmada çalışılan olgu, “Çevreye duyarlı okul yönetimleri” olarak düşünülmüştür. Romanya Maramureş BaiaMare’de bir arada bulunan ilkokul ve ortaokullarda görev yapan yönetici ve öğretmenler ile Türkiye’nin Osmaniye ilinde bulunan ilkokul ve ortaokullarda görev yapan yönetici ve öğretmenler, araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmanın bulguları, çevre yönetimi konusunda eğitim yöneticilerine rehberlik etmesi, yeni yöntem ve metotların geliştirilmesi açısından önemlidir. Araştırma sonucunda; Türkiye ve Romanya’daki okullarda yapılan çalışmalar arasında çevre bilincinin arttırılmasına yönelik benzerlikler görülmüş olmamakla birlikte farklılıklara da rastlanmaktadır.

Keywords

Çevre bilinci, yönetim, farkındalık

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

Çalışmaya verilerin toplanması sırasında katkı sağlayan Romanian Inspectoratul Judetean Maramureş bünyesinde müfettiş Dr. Ligia DURUŞ’ya, aynı bölgede okul müdürlüğü yapan Loredana OFRİM ve Gicu MARİNA’ya, ayrıca verilerin toplanması sırasında iletişim konusunda ve makalenin çevirinde her zaman yardımcı olan Osmaniye ARGE de görevli İngilizce Öğretmeni Medine GÜNEY’e, yine araştırmanın çevirisinde yardımcı olan İngilizce Öğretmeni Zeynep ÇELİK’e ve Osmaniye İl MEM’ne teşekkür ederiz.

A cross-cultural phenomenological approach to environmentally sensitive scholl principals

Abstract

As the world population is constantly increasing and their needs are increasing too, the need to use consumable resources properly is emerging. Therefore, environmental resources confront us as assets to be transferred to the new generation. It is necessary to introduce the practices of school administrations in the field of environmental education and develop the existing ones. This research aims to clarify what kind of environmental education is given at schools, how it is done and the solutions needed to prevent these problems. Qualitative research method was used in the study and "Phenomenology" was selected as the research design. The case studied in the study was considered as "environmentally sensitive school administrations".The working group of the research constitute of Romania Maramureş, administrators and teachers working in primary and secondary schools in Baia Mare, Maramures Romania and Osmaniye, Turkey. Studies carried out to increase the environmental consciousness show similarities both in Turkish and Romanian schools. However not big but slight differences are seen between the two countries. The find outs of this research are significant to guide school administrators in environmental management and develop new methods and technics.

Keywords

Environmental consciousness, management, awareness

Project Number

-

References

• Armağan, F.Ö. (2006). İlköğretim 7-8. Sınıf Öğrencilerinin Çevre Eğitimi İle İlgili Bilgi Düzeyleri (Kırıkkale İl Merkezi Örneklemi), (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Akdoğan, A (2003). Çevreye duyarlı yönetim ve işletmecilik, Kayseri’de çevreye duyarlı yönetim ve işletmecilik uygulamaları üzerine bir araştırma, Kayseri.
• Aktepe V. and M. Temur, M. (2018). Environment training in teaching programs. Ankara, Pegem Akademi.
• Atasoy, E. ve Ertürk, H. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Tespit Çalışması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1).
• Ayhan, F.N. (1999). İlköğretimin İlk Üç Sınıfındaki Öğrencilerin Yakın Çevre Bilincini Etkileyen Etmenler, (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara, s. 1-16.
• Başal, H.A. (2003). Okul Öncesi Eğitimde Uygulamalı Çevre Eğitimi. Ed: Gelişimde ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar. Morpa Yayınları, 250s, İstanbul.
• Bennet, J.V. (1996). Human ecology as humanbehaviour. London: TransactionPublishers.
• Bozkurt, O. (2001). İlköğretim Öğrencilerinin (6., 7. ve 8. Sınıf) Bazı Çevre Problemleri Hakkında Sahip Oldukları YanlışKavramların Tespiti Üzerine Bir Araştırma, (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bradley, J.C.,Waliczek, T.M. &Zajicek, J.M. (1999). RelationshipBetweenEnvironmental KnowledgeandEnvironmentalAttitude of High School Students. Jounal of EnvironmentalEducation, 30/3, 17-21.
• Budak, B. (2008). İlköğretim Kurumlarında Çevre Eğitiminin Yeri ve Uygulama Çalışmaları, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Buhan, B. (2006). Okul Öncesinde Görev Yapan Öğretmenlerin Çevre Bilinci ve Bu Okullardaki Çevre Eğitiminin Araştırılması. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 126s, İstanbul.
• ChungKo, A.C. & Kin Lee, J. C. (2003). Teachers’ Perceptions of TeachingEnvironmentalIssueswithintheScienceCurriculum: A Hong Kong Perspective. Journal of ScienceEducationandTechnology, 12/3, 187-204.
• Çevre ve Orman Bakanlığı, (2007). Türkiye Çevre Durum Raporu, Ankara.
• Daştan, T. (2007). Türkiye’deki Çevre Sorunlarına Karşı Biyoloji Öğretmenlerinin Bakış Açılarının Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 85 s, Ankara.
• Demirer, G.N. (2001). 2020 Yılında Dünya’da ve Türkiye’de Çevre. Türk Tabipleri Birliği 50. Büyük Kongresinde Sunulmuş Bildiri. Ankara.
• Geray, C. (1997). Çevre İçin Eğitim. İnsan Çevre Toplum. Ankara: İmge Kitabevi.
• Görmez, K. (1991). Türkiye’de Çevre Politikaları. Gazi Büro, 256s, Ankara.
• Görmez, K. (2003). Çevre Sorunları ve Türkiye (3. Baskı), Ankara: Gazi Kitabevi, s. 12-25.
• Erden, B. (1990). Çağımız ve Çevre Kirliliği, Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Erol, G.H. (2005). Sınıf Öğretmenliği İkinci Sınıf Öğrencilerinin Çevre ve Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 87s, Denizli.
• Erten, S. (2005). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarında Çevre Dostu Davranışların Araştırılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28.
• Erten, S. (2006). Çevre Eğitimi ve Çevre Bilinci Nedir? Çevre Eğitimi Nasıl Olmalıdır?, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı Çevre ve İnsan Dergisi, 65. Ertürk, H. (1996). Çevre Bilimlerine Giriş. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, 10,360 s, Bursa.
• Hampel, B.,Holdswort, R., ve Boldert, J. (1994). Urban/ruraldifferences in environmentalconsciousnessamongadolescents.
• İrvan, A.A. (2019). “Envıronment and medıa: a crıtıcal dıscourse analysıs of envıronmental news ın turkısh newspapers.” Msc. Thesıs. İstanbul Bılgı Unıversıty. İstanbul
• Kabaş, D. (2004). Kadınların Çevre Sorunlarına İlişkin Bilgi Düzeyleri ve Çevre Eğitimi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş. Evrim Basım Yayım Dağıtım, 84s, İstanbul.
• Kapıkıran, Y. (2010). Türkiye’de Çevre Sorunları Bağlamında Sivil Toplum Örgütlerinin İşlevsellikleri, Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Mersin.
• Kavruk, S. (2002). Türkiye’de Çevre Duyarlılığının Arttırılmasında Çevre Eğitiminin Rolü ve Önemi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Kayıkçı, M. (2003). Türkiye’de “Çevre İçin Eğitim” ve Katılım. Mülkiye Dergisi, Sayı:240 (s. 259,263).
• Keskin, C. (2019). “Effectıveness of envıronmental scıence projects on mıddle school students’ envıronmental knowledge and attıtudes.” Msc. Thesıs. Yıldız Technıcal Unıversıty Graduate School of Natural and Applıed Scıences. İstanbul.
• Morgil, İ. Yılmaz, A. Cingör, N. (2002). Fen Eğitiminde Çevre ve Çevre Korumasına Projesi Hazırlamasına Yönelik Çalışma, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, OFMA Bölümü, Kimya A.B.D, Ankara.
• Nazlıoğlu, M. (1991). Çevre Eğitiminin Önemi. Çevre Üzerine, Ankara: Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını.
• Özer, U., Aydın, R. ve Akçay, H. (1997). Airpollution profile of Turkey. ChemistryInternational ,19, 190-1.
• Özey, R. (2001). Çevre Sorunları, İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Özpınar, D. (2009). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunları Hakkındaki Görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Afyonkarahisar.
• Sandal, A. (2005). Küresel Çevre Sorunları ve Çözümü İçin Uluslararası Çalışmalar. Çevre ve İnsan, 60/1, 42-47.
• Sever R. and Yalçınkaya E. (2018). Environment training (pp. 131–159). Ankara, Pegem Akademi.
• Şafak, Ş. ve Erkal, S. (1999). Çevre Eğitimi ve Aile. Eğitim ve Bilim, Cilt:23 Sayı:112 (s. 64,65).
• Şimşek, A. (2005). Yaşanabilir Bir Dünya İçin. Çevre ve İnsan, 62/3, 40-41.
• Tarkay, N. (2006). Çevre ve Toplum, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı Çevre ve İnsan Dergisi, 66(3), s. 8-9.
• Tokur, F. (2019). “The effect of actıvıtıes ın whıch envıronmental emotıons embedded on preservıce scıence teachers’ envıronmental lıteracy and attıtudes towards sustaınable envıronment”. Ph.d. Thesis. Adıyaman Unıversıty. Adıyaman.
• TTKB (2009). http://ttkb.meb.gov.tr/ sayfasından 12/03/2020 tarihinde erişilmiştir.
• Ural, S. (1995). Çocuk Kitaplarında Çevre. Ankara: Türkiye Çevre Vakfı Yay.
• Ünlü, H. (1995). Yerel Yönetim ve Çevre. İstanbul: IULA Çevre Kitapları Serisi.
• Ürey, M. (2005). İlköğretim Öğretmen ve Öğrencilerinin Çevreye Karşı Tutumları, Yeterlilikleri ve Çevre Eğitiminde Bölgesel Farklar, (Yüksek Lisans Tezi). Kafkas Üniversitesi, Kars.
• Vaughan, C.,Gack, J., Solorazano, H. & Ray R. (2003). TheEffect of EnvironmentalEducation on Schoolchildren, TheirParentsandCommunityMembers: A Study of IntergenerationalandIntercommunity Learning. TheJournal of EnvironmentalEducation, 3/34, 12-21.
• Yavuz, F. (1975). Çevre sorunları. Ankara: SBF Yayınları.
• Yıldız, D. (2006) İlköğretimde Çevre Eğitimi İçin Yöntem Geliştirme, (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.