SAĞLIK STATÜSÜ VE GÖÇ İLİŞKİSİ: SEÇİLMİŞ OECD ÜLKELERİ İÇİN PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ

Year 2025, Volume: 18 Issue: 1, 119 - 133, 30.01.2025

Ahmet Yılmaz Ata , Ayşe Eryer

Abstract

Göç olgusu, kişilerin bulunduğu yerden çeşitli nedenlere bağlı olarak gerçekleşen nüfus hareketi olarak bilinmektedir. En çok ekonomik ve siyasal sebeplere dayanan göçler, ülkeleri sosyal, kültürel, demografik açıdan etkilemektedir. Sağlık statüsü, kişi ya da toplumun sağlık seviyesini ifade etmede, karşılaştırma yapmada kullanılan bir kavram olarak değerlendirilmektedir. Bu yönü ile göç, ülkelerin sağlık statüsünü etkilemekte ve yeni açılımlara sürüklemektedir. Göçmenlerin göç ettikleri ülkede sağlık hizmetlerine erişiminde yaşanabilecek güçlükler sağlık statüsü göstergelerinde olumsuzluklara yol açabilmektedir. Bu kapsamda bu çalışmada 1995-2021 dönemi veri seti kullanılarak göçün temel sağlık statüsü göstergelerinden olan doğuşta yaşam beklentisi ve bebek ölüm hızı ile olan ilişkisi Dumitrescu –Hurlin(2012) nedensellik analizi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgularda göçten hem doğuşta yaşam beklentisine hem de bebek ölüm hızına doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Göç, Sağlık Ekonomisi, Sağlık Statüsü, Doğuşta Yaşam Beklentisi, Bebek Ölüm Hızı

THE RELATIONSHIP BETWEEN HEALTH STATUS AND MIGRATION: PANEL DATA ANALYSIS FOR SELECTED OECD COUNTRIES

Abstract

The phenomenon of migration is known as the population movement that occurs due to various reasons from where people live. Migrations, mostly based on economic and political reasons, affect countries, socially, culturally and demographically. Health status is considered as a concept used to express and compare the health level of a person or society. In this respect, migration affects the health status of countries and leads to new developments. Difficulties that immigrants may experience in accessing health services in the country they immigrate to may lead to negativities in health status indicators. In this context, in this study, using the 1995-2021 period data set, the relationship of migration with life expectancy at birth and infant mortality rate, which are basic health status indicators, was tried to be determined with Dumitrescu-Hurlin (2012) causality analysis. In the findings, it was determined that there was a unidirectional causality relationship from migration to both life expectancy at birth and infant mortality rate.

Keywords

Migration, Health Economy, Health Status, Life Expectancy at Birth, Infant Mortality Rate

References

• Adhikari, R., Jampaklay, A., Chamratrithirong, A., Richter, K., Pattaravanich, U., ve Vapattanawong, P. (2014). The Impact of Parental Migration on The Mental Health of Children Left Behind. Journal of Immigrant and Minority Health, 16(5), 781-789.
• Adıgüzel, Y. (2016). Göç sosyolojisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Akçacı, T., ve Yılmaz, Ö.,(2021). G-8 Ülkeleri ve Türkiye’de Dışa Açıklık ve Ar-Ge Harcamaları ve Reel Döviz Kuru İlişkisi Üzerine Panel Veri Analizi, Uluslararası Sosyal Bilimlerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 5(2), 381-399
• Akın, A. ve Ersoy, K., (2012). 2050'ye Doğru Nüfusbilim Ve Yönetim, Sağlık Sistemine Bakış, TÜSİAD, Yayın No, TÜSİAD-T/2012-11/533.
• Aksu, H., ve Sevil, Ü. (2010). Göç ve Kadın Sağlığı, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 133-138.
• Arabacı, Z., Hasgül, E., ve Serpen, A. (2016). Türkiye’de Kadın Göçmenlik Ve Göçün Kadın Sağlığı Üzerine Etkisi, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 16(36), 129-144.
• Arias, E., Xu J., & Jim, M, A., (2014). Period Life Tables for The Non-Hispanic American Indian and Alaska Native Population, 2007–2009, Am J Public Health, 104 (3), 312-319.
• Arslan, Ş., Sünbül, F. ve Güzel, Ş. (2019). Mültecilerin Kilis Sağlık Hizmetleri Üzerindeki Etkisi, Sağlık Yönetimi ve Liderlik Dergisi, sayı 1, 48-58.
• Ay, H. M. (2011). Kamu Harcamalarının Ekonomik Etkileri, Kamu Maliyesi (Ed: Ekrem Karayılmazlar), 1. Basım, Lisans Yayıncılık, İstanbul, 75-92.
• Baltagi, B. (2008). Econometric Analysis of Panel Data, John Wiley & Sons, Chichester
• Barış, S.,(2022), “Ekonomik Politika Belirsizliğinin İnovasyon Üzerindeki Etkisi:OECD Ülkeleri İçin Ampirik Bir Araştırma”, Verimlilik Dergisi, 4, 707-722
• Başoğlu, A.(2021). Sosyal Harcamaların Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: Türkiye Düzey 1 Bölgeleri için Panel Veri Analizi, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 7(1), 21-35.
• Blaxter, M., (1981). The Health of Children, A Review of Research on The Place Of Health in Cycles Of Disadvantage, London, Heinemann Educationa
• Breush, T. S., ve Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and its Applications to Model Specification in Econometrics, The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Bostan, H., (2018). Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Uyum, Vatandaşlık ve İskan Sorunu, Göç Araştırmaları Dergisi, 4(2), ss. 38-88
• Çelik, Y., (2019). Sağlık Ekonomisi, Gözden Geçirilmiş 4. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 358s Davies, A. A., Basten, A., ve Frattini, C. (2009). Migration: a social determinant of the health of migrants. Eurohealth, 16(1), 1-20.
• Demirhan Y, Aslan S (2015). Türkiye’nin Sınır Ötesi Göç Politikaları ve Yönetimi, Birey ve Toplum 5(9): 23-62. Demir, B.(2022). Göçmenler ve Sağlık, İnsan Hareketliliği Uluslararası Dergisi, 2(2), 298-313.
• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) (2008). Sixty-First World Health Assembly. http://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/WHA61-REC1/A61_REC1-en.pdf
• Dumitrescu, E. I. ve Hurlin, C. (2012), ‘Testing for Granger Noncausality in Heterogeneous Panels. Economic Modelling’, 29(4), 1450-1460.
• Eryurt, M. A., & Koç, İ. (2012). Internal Migration and Fertility in Turkey: Kaplan-Meier survival Analysis, International Journal of Population Research, doi:10.1155/2012/329050.
• Gray, R., Hollowell, J., Brocklehurst, P., Graham, H., ve Kurinczuk, J., (2009). Health inequalities infant mortality target, technical background, Oxford, National Perinatal Epidemiology Unit,1-10.
• Grau, A. J. G. ve Lopez, F. R. (2017). Determinants of Immigration in Europe. The Relevance Of Life Expectancy And Environmental Sustainability, Sustainability, 9, 1093
• Gushulak, B. D., Pottie, K., Roberts, J. H., Torres, S., ve Desmeules, M. (2011). Migration and Health in Canada: health in the global village. Cmaj, 183(12), E952-E958.
• Guintella, O., Kone, Z.L., Ruiz, I. Ve Vargas, Silva, C.(2018). Reason for immigration and immigrants' Health, Public Health, 1-8, http://www.elsevier.com/puhe
• Gu, H., You, H., Ning, W., Zhou, H., Wang, J., Lu, Y., Sun, J., Kou,Y., & Dong, H.(2017). Internal migration and maternal health service utilisation in Jiangsu, China. Tropical Medicine & International Health, 22(2), 124-132
• Gümüş, Y., ve Bilgili, N. (2014). Göçün Sağlık Üzerindeki Etkisi, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(1), 63-67.
• Hoşgör, G. ve Tansel, A., (2010). 2050‟ye Doğru Nüfus ve Bilim, Eğitim, işgücü, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Sistemlerine Yansımalar, Yayın No, TÜSIAD-T/2010/11/505
• Hu, X., Cook, S., & Salazar, M. A. (2008). Internal migration and health in China. The Lancet, 372(9651), 1717-1719. IOM, 2013. Göç Terimler Sözlüğü, Ed. Richard Perruchoud, Jillyanne Redpath
• Jennissen, R. (2013). Economic Determinants of Net International Migration in Western Europe. European Journal of Population, 19, 171-198.
• Konuk, T., & Engin, C. (2023). Mültecilerin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Seçili Göç Alan Ülkelere Dayalı Panel Veri Analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 185-196. https://doi.org/10.33437/ksusbd.1209557
• Kusuma, Y. S., Kumari, R., & Kaushal, S. (2013). Migration and access to maternal healthcare: Determinants of adequate antenatal care and institutional delivery among socio‐economically disadvantaged migrants in Delhi, India. Tropical Medicine & International Health, 18(10), 1202-1210.
• Lu, Y. (2010). Rural-Urban Migration and Health: Evidence From Longitudinal Data in Indonesia. Social Science & Medicine, 70(3), 412-419.
• Mahdian, M., Sehat, M., Fazel, M, R., Rahimi, ve H., Zadeh, M. M., (2016). Life Expectancy At Birth in Aran-Bidgol Region, Iran, 2012, A Study Based on Corrected Health Houses Data, International Journal of Epidemiologic Research, 3 (3), 259-267.
• Nauman, E., Vanlandingham, M., Anglewicz, P., Patthavanit, U., ve Punpuing, S. (2015). Rural-Tourban Migration and Changes in Health Among Young Adults in Thailand, Demography, 52(1), 233-257. 0.
• Murray, C. (1996), Rethinking DALYs, içinde, C. Murray & A. Lopez (eds.), The global burden of disease, a comprehensive assessment of mortality and disability from diseases, injuries, and risk factors in 1990 and projected to 2020, (pp. 1-98). Cambridge, Harvard School of Public Health
• Özcan, Y. Z. (1998). İçgöçün Tanımı Ve Verileri İle İlgili Bazı Sorunlar, Türkiye’de içgöç konferans Bolu-Gerede (ss. 78-90). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları
• Özşahin, Ş., Karaçor, Z. (2013). Ekonomik Büyümenin Belirleyicilerinden Biri Olarak Beşeri Sermaye: Yükseköğrenimin Türkiye Ekonomisi İçin Önemi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 148-162.
• Özyakışır, D., (2013). Göç: Kuram ve Bölgesel Bir Uygulama, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 232s. Pesaran, Hashem M. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in The Presence of Cross-Section Dependence, Journal of Applied Econometrics, 22(2), 265–312.
• Pesaran, Hashem M., Aman Ullah and Riverside Takashi Yamagata (2008). A Bias Adjusted LMTest of Error Cross Section Independence, The Econometrics Journal, 11(1), 105-127
• Shishehgar, S., Gholizadeh, L., DiGiacomo, M., ve Davidson, P. M. (2015). The impact of migration on the health status of Iranians: an integrative literature review. BMC international health and human rights, 15(1), 1-11.
• Tatoğlu, Y.F., (2020). Panel Zaman Serileri Analizi: Stata Uygulamalı, Beta Yayını, 356s
• Tümtaş, M. S., & Ergun, C. (2016). Göçün Toplumsal ve Mekânsal Yapı Üzerindeki Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,21(4), 1347-1359.
• Tüylüoğlu, Ş. ve Tekin, M., (2009). Gelir Düzeyi ve Sağlık Harcamalarının Beklenen Yaşam Süresi Ve Bebek Ölüm Oranı Üzerindeki Etkileri, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (1), 1-31
• Şantaş, G. (2020). İç Göç, Sağlık Hizmetleri Kullanımı ve Sağlık Statüsüne İlişkin Kavramsal Bir İnceleme, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11 (1), 1-7.
• Uz, N., (2020). Nitelikli Yabancı İşgücü Göçü Çekim Politikaları ve Türkiye Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ünsal, A. (2019). Uluslararası Göç Kavramı ve Uluslararası Göçün Ülke Ekonomileri Üzerinde Muhtemel Etkileri, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 18, 50-61.
• Vachon, P, J., & Sestier, F. (2013). Life Expectancy Determination, Phys Med Rehabil Clin N Am 24 (3), 539-551. Doi, 10.1016/j.pmr.2013.03.007
• WHO (2010), Global Health Indicators, World Health Statistics 2010, Geneva
• Yaman, H., Sungur., O.,(2020). İleri Teknoloji İhracatı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine Yönelik Ekonometrik Bir Analiz, BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 63-80.