Evaluation of Türkiye-Russia Relations in the Context of The Syrian Civil War (2011-2024)

Year 2025, Volume: 18 Issue: 4, 1073 - 1090, 27.10.2025

Elif Özdilek

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1811101

Abstract

This study examines Turkey-Russia relations within the context of the Syrian civil war, which began in 2011. What makes Russia particularly noteworthy is not only its political, economic, and military power, but also its efforts to shape its foreign policy from the perspective of a global power. Turkey and Russia have approached the Syrian crisis from differing positions; while Turkey supported opposition groups, Russia stood firmly by the Assad regime. This divergence has led to serious crises and tensions between the two countries at various times. The study first explores the emergence of the Syrian crisis, followed by an analysis of the Syrian policies of both Turkey and Russia, as well as the underlying motivations behind their respective actions in the region. Lastly, the challenges faced by both actors and potential areas of cooperation are evaluated. The findings suggest that as mutual interdependence between Turkey and Russia increases, the likelihood of resolving Syria-related crises through diplomatic means also rises.

Keywords

Türkiye , Syria , Russia , Civil War , International Relations

Suriye İç Savaşı Bağlamında 2011-2024 Yılları Arasında Türkiye-Rusya İlişkilerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma, 2011 yılında başlayan Suriye iç savaşı bağlamında Türkiye-Rusya ilişkilerini incelemektedir. Rusya’nın dikkat çeken yönü, sadece siyasi, ekonomik ve askeri kapasitesi değil, aynı zamanda dış politikasını küresel bir güç perspektifiyle şekillendirme çabasıdır. Türkiye ve Rusya, Suriye krizine farklı pozisyonlardan yaklaşmış; Türkiye muhalif grupları desteklerken, Rusya Esad rejiminin yanında yer almıştır. Bu farklılık, iki ülke arasında zaman zaman ciddi krizlere ve gerilimlere yol açmıştır. Çalışmada öncelikle Suriye krizinin ortaya çıkışı ele alınmakta, ardından Türkiye ve Rusya'nın Suriye politikaları ve bu politikaların arkasındaki temel motivasyonlar analiz edilmektedir. Son olarak, iki ülkenin karşı karşıya kaldığı zorluklar ve potansiyel iş birliği alanları değerlendirilmektedir. Elde edilen bulgular, Türkiye ile Rusya arasındaki karşılıklı bağımlılığın arttığı ölçüde, Suriye kaynaklı krizlerin diplomatik yollarla çözümünün daha olası hale geldiğini göstermektedir.

Keywords

Türkiye , Suriye , Rusya , İç Savaş , Uluslararası İlişkiler

References

• Ağır, O. ve Tatlı, M. (2020). “Bir Hibrit Savaş Yöntemi Olarak Terör Ve Suriye İç Savaşı”, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AKSOS), Sayı: 8, 35-56.
• Akbaş, Z., Babahanoğlu V. ve Yelman, E. (2016). “Türkiye’nin Suriyeli Mültecilere Yönelik İzlediği Açık Kapı Politikasının Ulusal Güvenliğine ve Uluslararası Güvenliğe Etkileri”, 1. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu ASOS Congress Bildiriler Kitabı, Asos Yayınları, 96-108.
• Aksoy, E. (2016). “DAİŞ ve Suriye İç Savaşında DAİŞ’in Rolü”, Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 2(2), 29-42.
• Aksoy, M. (2019). Rusya’nın Ortadoğu’ya Bakışı. Ortadoğu Analiz, 10(89), 68-71.
• Al-Samar, A. (2023). “Suriye’de Muhalefetin Tarihsel Arka Planı: Bağımsızlıktan Devrime (1945-2011)”, Suriye Krizinin Doğuşu ve Dönüşümü Bölgesel ve Küresel Aktörler (Ed. A. Uysal, O. Orhan ve S. Bulut), Ortadoğu Yayınları, Ankara.
• Askerov, Ali, Lasha Tchantouridze. (2018). “Contending Policies of Russia and Turkey, The Syrian Crisis, p.45-65, Contemporary Russo-Turkish Relations from Crisis to Cooperation, Ed. Ali Askerov, London: Lexington Books,
• Askerov, Ali, Sean Byrne, Thomas Matyok. (2018). “Effect of US PYD/YPG Policy on Russo- Turkish Relations”, p.83-104, Contemporary Russo-Turkish Relations from Crisis to Cooperation, Ed. Ali Askerov, London: Lexington Books.
• Baharçiçek, Abdulkadir, (2017), “Arap Baharı ve Türkiye Ortadoğu İlişkileri”, s.3563-365, Türkiye’de Siyaset ve Uluslararası İlişkilerde Güncel Tartışmalar, Ed. Osman Ağır, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Canyurt, D. (2018). Kazananı Olmayan Savaş ‘Suriye İç Savaşı’: Neden Bitmedi, Barış Nasıl Gelebilir?. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(4), 1103-1120.
• Dalar, M. (2017). Rusya’nın Son Dönemdeki Suriye Politikası. 7. Uluslararası Karadeniz Sempozyumu, 168-176.
• Dündar, L. (2016). “Türkiye - Suriye İlişkilerindeki Dönüşümün Haber Diline Etkisi”, Gazi Akademik Bakış, 9(18), 209-234.
• Dündar, S. (2023). “Suriye Krizine Dönük Siyasi Çözüm Girişimleri”, Suriye Krizinin Doğuşu ve Dönüşümü Bölgesel ve Küresel Aktörler, (Ed. A. Uysal, O. Orhan ve S. Bulut), Ortadoğu Yayınları, Ankara.
• Erol, Mehmet Seyfettin. (2017). Yeni Dünya Düzeni-Yeni Ortadoğu İnşasında “Türkiye-Rusya-İran Üçlüsü” ve Avrasya Sürecinin Geleceği, s.208-214, VII Uluslararası Karadeniz Sempozyumu, Giresun Üniversitesi.
• Erşen, E. (2017). Rusya’nın Suriye Politikası: Fırsatlar, Riskler ve Tehditler. H. B. Yalçın ve B. Duran (Ed.), Küresel ve Bölgesel Aktörlerin Suriye Stratejileri içinde (149-174), İstanbul: SETA Yayınları.
• Erşen, E. (2019). Rus Dış Politikasında Ortadoğu: Arap Baharı ve Sonrası. T. Oğuzlu ve C. Çiçekçi (Ed.), Küresel ve Bölgesel Güçlerin Ortadoğu Bölgeleri, Arap Baharı ve Sonrası içinde (55-81), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Erşen, Emre. (2016). Suriye Sorunu Gölgesinde Türkiye-Rusya İlişkilerinde Normalleşme Süreci, Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Cilt III, Sayı 2.
• German, T. (2020). Harnessing protest potential: Russian strategic culture and the colored revolutions. Contemporary Security Policy, 41(4), 541-563.
• İnce, E. (2017). “Suriye’de Baas Rejiminin Kuruluşu ve Türkiye”, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Dergisi, 1(1), 261-280.
• Kalaycı, R. (2021). “Bir Başarı Hikayesinden Askeri Çatışmaya Türkiye Suriye İlişkileri: 2001-2021 Arası Dönemin Analizi”, 21. Yüzyılda Türkiye’nin Ortadoğu Ülkeleri ve Büyük Güçlerle İlişkileri (Ed. R. Kalaycı ve İ. Akdoğan), Orion Kitabevi, Ankara.
• Kerman, İ. ve Efegil, E. (2017). “Terör Örgütü PKK/PYD’nin Suriye’de İzlediği İç Savaş Stratejisinin Değerlendirilmesi”, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 1(2), 162-198.
• Kiraz, S. (2020). “Türkiye’nin Doğrudan Müdahale Öncesi Dönemde Suriye İç Savaşı’na Yönelik Dış Politikasının Analizi”, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 7(2), 99-140.
• Koçak, Muhammet. (2017). Türkiye Rusya İlişkileri, SETA, Analiz, Mayıs, 2017, Sayı, 201,
• Köse, Taha. (2018). 27 Ocak 2018, “Türkiye-Rusya İlişkilerinin Suriye Denklemindeki Fırsat ve Riskleri”, https://www.sabah.com.tr/yazarlar/perspektif/talhakose/2018.01.27/turkiye-rusya-iliskilerinin-Suriye-denklemindeki-firsat-ve-riskleri, Erişim Tarihi:31.01.2025.
• Lukyanov, Fyodor. Lavrov, Sergei. Primakov, Yevgeny. (2020). Russia and the Middle East: Viewpoints, Policies, and Strategies. Minneapolis: East View Press.
• Maher, D. & Pieper, M. (2020). Russian Intervention in Syria: Exploring the Nexus between Regime Consolidation and Energy Transnationalisation. Political Studies, 00(0), 1-21.
• Marom, Anat Hochberg. (2023). Russia’s Foreign Policy in the Middle East. https://idsf-org-il.translate.goog/. Erişim tarihi (31.01.2025).
• Orhan, O. ve Haşıl, H. (2023). “Suriye Krizinin Siyasi ve Askeri Panoraması: Kırılma Anları ve Dönüşümler”, Suriye Krizinin Doğuşu ve Dönüşümü Bölgesel ve Küresel Aktörler, (Ed. A. Uysal, O. Orhan ve S. Bulut), Ortadoğu Yayınları, Ankara.
• Ozan, E. (2017). Suriye İç Savaşı ve Türkiye’nin Değişen Güvenlik Gündemi. Ankasam.
• Özdemir, Ç. (2016). “Suriye’de İç Savaşın Nedenleri: Otokratik Yönetim mi, Bölgesel ve Küresel Güçler mi?”, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 2, 81-102.
• Pieper, M. (2019). Rising Power Status and the Evolution of International Order: Conceptualizing Russia’s Syria Policies. Europe-Asia Studies, 71(3), 365-387.
• Samaylov, Yaraslov, (2018), Rusya’nın Suriye Politikası, Ankara: Hitabevi Yayınları,
• Sapranova, Mariya A. (2017), “Russiya Na Bilijnim i Srednem Vostoke, Arabskiy Mir”, st.395-408, Vneşnaya Politika Russii 1991-2016, Pod Obşey Redaktsiey i c Predicloviem Akademika A.V. Torkunova, Moskva: İzdatelstvo “MGİMO” Universitet,
• Sarı, B. (2019). “Vekillikten Çatışmaya, Çatışmadan Ortaklığa: PKK Suriye İlişkilerinin Değişen Karakteristiği”, Güvenlik Bilimleri Dergisi, 8(1), 107-132.
• Serdar, İ. (2015). “AKP Hükümetinin Suriye Dış Politikasının 2011 Arap Baharı Sonrası Değişimi”, Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, Sayı: 1, 12-25.
• Serdar, İ. (2015). “AKP Hükümetinin Suriye Dış Politikasının 2011 Arap Baharı Sonrası Değişimi”, Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, Sayı: 1, 12-25.
• Souleimanov, E. A. & Abbasov N. (2020). Why Russia Has Not (Yet) Won Over Syria and Libya. Middle East Policy, 27(2), 81-93.
• Şahin, A. ve Terlemez, M. (2020). Sığınmacılara Yönelik Algılar ve Gerçekler Üzerinden Bir Analiz, Atlas Akademi, Konya.
• Tok, Ş. (2018). “Anlaşmama Konusunda Anlaşmak: Türkiye Ve ABD’nin Suriye İç Savaşı Üzerine Ayrışan Dış Politikaları”, 7. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi - Bildiriler Kitabı IV (119-142), (Ed. B. Yuvalı ve T. Eğri), Sage Yayıncılık, Ankara.
• Trenin, Dmitry. (2016). “Rossiya na Blizhnem Vostoke: zadachi, prioritety, politicheskiye stimuly”. https://carnegiemoscow.org/2016/04/21/ru-pub-63388. Erişim tarihi (31.01.2025).
• Turaman, O. ve Çelik, A. H. (2018). “Türkiye ve ABD’nin Ortadoğu Dış Politikası: Irak ve Suriye Örnekleri Üzerinden Çatışan ve Örtüşen Değerler İkilemi”, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 116-138.
• Tüfekçi, Özgür. (2017). “İşbirliği ve Kriz İkileminde Türkiye-Rusya İlişkileri”, s. 135-155, AK Partinin 15. Yılı Dış Politika, Ed. Kemal İNAT vd. İstanbul; Seta Kitapları 29.
• Vasiliev, Alexey.(2018). Russia’s Middle East Policy: From Lenin to Putin. London: Routledge.
• Yılmaz, Salih, (2019). Putin Dönemi Rusya Dış Politikası ve Güvenlik Doktrinleri, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Zvyagelskaya, I. D. Bogacheva, A. S. Davydov, A. A. Ibragimov, I. E. Lazovsky, S. O. Samarskaya, L. M. Svistunova, I. A. Surkov, N. Yu. Tyukaeva, T. I. (2021). Rossiyskaya politika na Blizhnem Vostoke. Perspektivy i vyzovy. Svobodnaya mysl’, 6 (1690).