Sosyal Medya Fenomenlerine Bağlanmışlık ile Algılanan Helikopter Ebeveyn Tutumları Arasındaki İlişki

Year 2023, Volume: 10 Issue: 1, 17 - 36, 24.09.2023

Tuğçe Peker Akman , Melek Demir

Abstract

Bu çalışmada sosyal medya fenomenlerine bağlanmışlık ile algılanan helikopter ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın çalışma grubunu Giresun ve Samsun ilinde öğrenim gören 379 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Televizyon Programlarına Bağımlılık Ölçeği, Algılanan Helikopter Ebeveyn Tutum Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısından ve Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA) yararlanılmıştır. Analizler sonucunda sosyal medya fenomenlerine bağlanmışlık ile algılanan helikopter anne ve algılanan helikopter baba tutumları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Sosyal medya fenomenlerine bağlanmışlığın alt boyutlarından moda, taklit eme, arzulama ve özel eşyalara sahip olmanın cinsiyete göre anlamlı bir farklılık oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır. Algılanan helikopter anne tutumunun ve algılanan helikopter baba tutumunun da cinsiyete göre anlamlı bir farklılık oluşturduğu gözlenmiştir.

Keywords

Sosyal medya, fenomen, bağlanmışlık, helikopter ebeveyn

The Relationship Between Attachment to Social Media Influencers and Perceived Helicopter Parenting Attitudes

Abstract

Purpose of this study is to examine the relationship between attachment to social media influencers and perceived helicopter parenting attitudes. The study group consists of 379 high school students in Giresun and Samsun provinces. TV Program Connectedness Scale, Helicopter Parent Attitudes Scale, and Personal Information Form were used to collect data. Pearson's correlation coefficient and Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) were used for data analysis. The analyses revealed that there were significant positive correlations between attachment to social media influencers and perceived helicopter parenting attitudes. It was also found that the sub-dimensions of attachment to social media influencers, such as following fashion, imitation, desire, and possession of personal belongings, created significant gender differences. In addition, significant gender differences were observed in perceived helicopter mother and perceived helicopter father attitudes.

Keywords

Social medya, influencer, attachment, helicopter parent

References

• Akyazı, A. (2019). Sosyal medya ve tüketim ilişkisi: Popüler ünlülerin instagram hesapları üzerine bir araştırma. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 93-108. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.423538
• Alnıak, N. (2016). Ünlülere Neden Hayran Oluruz? https://nbeyin.com.tr/unlulere-neden-hayran-oluruz/ 23.01.2023.
• Anderson, M. ve Jiang, J. (2018). Teens, social media & technology 2018. Pew Research Center, 31(2018), 1673-1689.
• Arslan, G. (2015). Ergenlerde psikolojik sağlamlık: Bireysel koruyucu faktörlerin rolü. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(44), 73-82.
• Ayas, T., Çakır, Ö. & Horzum, H. B. (2011). Ergenler için bilgisayar bağımlılığı ölçeği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 439-448.
• Balcı, Ş. & Demir, Y. (2018). Televizyon izleme alışkanlıklarında parasosyal etkileşim etkisi ile yalnızlık arasındaki ilişki. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 47, 386- 408.
• Balcı, Ş., Bekiroğlu, O. & Delal, Ö. (2020). Sosyal medyada ünlü takibi: Parasosyal etkileşim ve yalnızlık bağlamında bir saha araştırması. Global Media Journal: Turkish Edition, 11(21), 386-408.
• Bradley-Geist J. & Olson-Buchanan J. (2014) Helicopter parents: An examination of the correlates of over-parenting of college students. Education Training, 56(4), 314-328. http://dx.doi.org/10.1108/ET-10-2012-0096 Campanelli, E. (2009). The internet’s impact on social isolation (Unpublished master's thesis). Kean University, United States of America.
• Canoğulları, Ö. & Güçray, S. S. (2014). İnternet bağımlılık düzeyleri farklı ergenlerin cinsiyetlerine göre psikolojik ihtiyaçları, sosyal kaygıları ve anne baba tutum algılarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 42-57.
• Caplan, S. E. (2002). Problematic internet use and psychosocial well-being: Development of a theory-based cognitive-behavioral measurement instrument. Computer in Human Behavior, 18(5), 553-575. https://doi.org/10.1016/S0747-5632(02)00004-3
• Cho, C. H. & Cheon, H. J. (2005). Children's exposure to negative internet content: Effects of family context. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 49(4), 488-509. https://doi.org/10.1207/s15506878jobem4904_8
• Çalışkan, Ö. & Özbay, F. (2015). 12-14 yaş aralığındaki ilköğretim öğrencilerinde teknoloji kullanımı eksenli yabancılaşma ve anne baba tutumları: düzce ili örneği. Journal of International Social Research, 8(39), 441-458. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.20153913765
• Deniz, L. & Gürültü, E. (2018). Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıkları. Kastamanu Eğitim Dergisi, 26(2), 355-367. https://doi.org/10.24106/kefdergi.389780
• Field, A. (2013). Discovering Statistics Using IBM SPSS (4th ed.). London: Sage Publications.
• High, A. C. & Caplan, S. E. (2009). Social anxiety and computer-madiated communication during initial interactions: Implications for the hyperpersonal perspective. Computers in Human Behavior, 25(2), 475-482. https://doi.org/10.1016/j.chb.2008.10.011
• Hwang, W., Jung, E., Fu, X., Zhang, Y., Ko, K., Lee, S. A., ... Kang, Y. (2022). Typologies of helicopter parenting in American and Chinese young-adults’ game and social media addictive behaviors. Journal of Child and Family Studies, 31(4), 1030-1044. https://doi.org/10.1007/s10826-021-02213-w
• Johansson A. & Götestam G. (2004). Internet addiction: Characteristics of a questionnaire and prevalence in Norwegian youth (12–18 Years). Scandinavian Journal of Psychology, 45(3), 223-229. https://doi.org/10.1111/j.1467-9450.2004.00398.x
• Kaess, M., Durkee, T., Brunner, R., Carli, V., Parzer, P., Wasserman, C., ... Wasserman, D. (2014). Pathological internet use among European adolescents: Psychopathology and self-destructive behaviours. European Child & Adolescent Psychiatry, 23(11), 1093-1102. https://doi.org/10.1007/s00787-014-0562-7
• Kalkan, M. & Kaygusuz, C. (2013). İnternet bağımlılığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kalkan, M. & Odacı, H. (2007). Psikolojik doğum sırası ve ana babaya bağlanma: Okul öncesi öğretmen adayları üzerine bir çalışma. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 5(3), 810-819.
• Kokka, I., Mourikis, I., Nicolaides, N. C., Darviri, C., Chrousos, G. P., Kanaka-Gantenbein, C. & Bacopoulou, F. (2021). Exploring the effects of problematic internet use on adolescent sleep: A systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(2), 760. https://doi.org/10.3390/ijerph18020760
• Kouros, C. D., Pruitt, M. M., Ekas, N. V., Kiriaki, R. & Sunderland, M. (2017). Helicopter parenting, autonomy support, and college students’ mental health and well-being: The moderating role of sex and ethnicity. Journal of Child and Family Studies, 26(3), 939-949. https://doi.org/10.1007/s10826-016-0614-3
• Kuss, D. J., Griffiths, M. D., Karila, L. & Billieux, J. (2014). Internet addiction: A systematic review of epidemiological research for the last decade. Current Pharmaceutical Design, 20(25), 4026-4052. https://doi.org/10.2174/13816128113199990617
• Lam, L. T., Peng, Z. W., Mai, J. C. & Jing, J. (2009). Factors associated with Internet addiction among adolescents. CyberPsychology & Behavior, 12(5), 551–555. https://doi.org/10.1089/cpb.2009.0036
• Lee, S. J. & Chae, Y. G. (2007). Children's internet use in a family context: İnfluence on family relationships and parental mediation. CyberPsychology & Behavior, 10(5), 640-644. https://doi.org/10.1089/cpb.2007.9975
• Lei, L. & Wu, Y. (2007). Adolescents' paternal attachment and internet use. CyberPsychology & Behavior, 10(5), 633-639. https://doi.org/10.1089/cpb.2007.9976
• Li, W., Garland, E. L. & Howard, M.O. (2014). Family factors in Internet addiction among Chinese youth: A review of English- and Chinese-language studies. Computers in Human Behavior, 31, 393–411. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.11.004
• McGinley, M. (2018). Can hovering hinder helping? Examining the joint effects of helicopter parenting and attachment on prosocial behaviors and empathy in emerging adults. The Journal of Genetic Psychology, 179(2), 102-115. https://doi.org/10.1080/00221325.2018.1438985
• Odacı, H. & Çikrıkci, Ö. (2017). Problemli internet kullanımında depresyon, kaygı ve stres düzeyine dayalı farklılıklar. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 4(1), 41-50. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2017.4.1.0020
• Odenweller, K. G., Booth-Butterfield, M. & Weber, K. (2014). Investigating helicopter parenting, family environments, and relational outcomes for millennials. Journal Communication Studies, 65(4), 407-425. http://dx.doi.org/10.1080/10510974.2013.811434
• Okray, Z. (2016). Helicopter parenting and related issues: Psychological well being, basic psychological needs and depression on university students. Curr Res Educ, 2(3), 165- 173.
• Özeltürkay, E. Y., Bozyiğit, S., & Gülmez, M. (2017). Instagram’dan alışveriş yapan tüketicilerin satın alma davranışları: Keşifsel bir çalışma. Öneri Dergisi, 12(48), 175-198. 10.14783/maruoneri.vi.331668
• Russell, C. A., Norman, A. T. & Heckler, S. E. (2004). The consumption of television programming: Development and validation of the connectedness scale. Journal of Consumer Research, 31(1), 150-161. http://dx.doi.org/10.1086/383431
• Saletti, S. M. R., Van den Broucke, S. & Chau, C. (2021). The effectiveness of prevention programs for problematic Internet use in adolescents and youths: A systematic review and meta-analysis. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 15(2). http://dx.doi.org/10.5817/CP2021-2-10
• Shaw, M. & Black, D. W. (2008). Internet addiction: Definition, assessment, epidemiology and clinical management. CNS Drugs, 22(5), 353-365. https://doi.org/10.2165/00023210-200822050-00001
• Şenel, A. F. & Çakmak Tolan, Ö. (2022). Ergenlerde internet bağımlılığının algılanan ebeveyn kabul/ reddi, duygu düzenleme ve psikolojik belirtiler bağlamında incelenmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 13(47), 1-22. http://dx.doi.org/10.35826/ijoess.3062
• Thatcher, A. & Goolam, S. (2005). Development and psychometric properties of the Problematic Internet Use Questionnaire. South African Journal of Psychology, 35(4), 793-809. http://dx.doi.org/10.1177/008124630503500410
• Tsitsika, A., Janikian, M., Schoenmakers, T. M., Tzavela, E. C., Ólafsson, K., Wójcik, S., ... Richardson, C. (2014). Internet addictive behavior in adolescence: A cross-sectional study in seven Europea countries. Cyberpsychology Behavior, and Social Networking, 17(8), 528-535. https://doi.org/10.1089/cyber.2013.0382 TÜİK (2022). İstatistiklerle Gençlik, 2021. Haber Bülteni, 45634. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik-2021-45634/ 25.01.2023.
• Ungar, M. (2009). Overprotective parenting: Helping parents provide children the right amount of risk and responsibility. The American Journal of Family Therapy, 37(3), 258-271. https://psycnet.apa.org/doi/10.1080/01926180802534247
• Xiuqin, H., Huimin, Z., Mengchen, L., Jinan, W., Ying, Y. & Ran, T. (2010). Mental health personality and parental rearing styles of adolescents with Internet addiction disorder. CyberPsychology, Behavior, and Social Networking, 13(4), 401-406. https://doi.org/10.1089/cyber.2009.0222
• Xu, J., Shen, L., Yan, C., Hu, H., Yang, F. Wang, L., ... Shen, X. M. (2014). Parent-adolescent interaction and risk of adolescent internet addiction: a population-based study in Shanghai. BMC Psychiatry, 14, 112. https://doi.org/10.1186/1471-244x-14-112
• Yaylagül, Ş. (2017). Sosyal medya fenomenlerine bağlanmışlığın belirlenmesi: Yükseköğretim öğrencileri üzerine bir uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 219-235. https://doi.org/10.30803/adusobed.349934
• Yen, J. Y., Yen, C. F., Chen, C. C., Chen, S. H. & Ko, C. H. (2007). Family factors of internet addiction and substance use experience in Taiwanese adolescents. CyberPsychology & Behavior, 10(3), 323-329. https://doi.org/10.1089/cpb.2006.9948
• Yılmaz, H. (2019). İyi ebeveyn, çocuğu için her zaman her şeyi yapan ebeveyn değildir: Algılanan Helikopter Ebeveyn Tutum Ölçeği (AHETÖ) geliştirme çalışması. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 3(1), 3-31. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967201931114
• Yılmaz, H. (2020). Türkiyede helikopter ebeveynlik eğilimi ve helikopter ebeveynlerin demografik özellikleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(46), 133-160. https://doi.org/10.21560/spcd.v20i54504.540233
• Yudes, C., Rey, L. & Extremera, N. (2022). The moderating effect of emotional intelligence on problematic internet use and cyberbullying perpetration among adolescents: gender differences. Psychological Reports, 125(6), 2902–2921. http://dx.doi.org/10.1177/00332941211031792