TR31 Bölgesi Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin İncelenmesi

Year 2023, , 1820 - 1833, 04.12.2023

Yaşar Serhat Saygılı , Bülent Çakmak

https://doi.org/10.47495/okufbed.1153049

Abstract

AB üyelik sürecinde, Türkiye’nin yükümlü olduğu kriterlerden birisi de İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)’dir ve sosyal, coğrafi ve ekonomik açıdan benzerlik gösteren komşu şehirler, bölgesel kalkınma planları ve nüfus büyüklükleri de dikkate alınarak Düzey 2 seviyesinde 26 adet bölgeye ayrılmıştır. Bu çalışma, 26 bölgeden biri olan TR31 bölgesini kapsamaktadır. İzmir İli, Ege Bölgesinde yer almaktadır ve Türkiye’nin nüfus bakımından üçüncü en kalabalık şehridir. TR31 Bölgesinin 2004–2021 yılları arasındaki tarımsal mekanizasyon düzeyindeki değişim, bitkisel üretim alanları, tarım traktörleri ve tarım makinaları istatistiksel verileri kullanılarak incelenmiştir. Tarımsal mekanizasyon düzeyinin belirlenmesi amacıyla; traktör sayısı, traktör motor gücü dağılımı, toplam makine sayısı ve tarımsal üretim alanlarının değişimi dikkate alınmıştır ve traktör başına düşen tarım alanı (ha traktör-1), 1000 hektar tarım alanına başına düşen traktör sayısı (traktör 1000 ha-1), birim alan başına düşen traktör gücü (kW ha-1), ortalama traktör gücü (kW) ve traktör başına düşen makine sayısı (makine traktör-1) verileri kullanılmıştır. TR31 Bölgesi tarımsal mekanizasyon düzeyi ve tarım traktör sayılarının gelişim gösterdiği belirlenmiştir. 2021 yılı tarımsal mekanizasyon düzeyine ait veriler ve 17 yıldaki değişim oranları sırasıyla; traktör başına düşen tarım alanı 8,16 ha traktör-1 (%-28,5), 1000 hektar tarım alanına düşen traktör sayısı 122.58 adet (%39,8), birim alana düşen traktör gücü 3,08 kW ha-1 (%27,0), ortalama traktör gücü 39,76 kW (%10,0), ve traktör başına düşen makine sayısı 5,24 adet traktör-1 (%-10,49) olarak hesaplanmıştır. 2021 yılı Türkiye tarımsal mekanizasyon verileri ve 17 yıldaki değişim oranları; 15,88 ha traktör-1 (%-39,8), 62,96 traktör 1000 ha-1 (%66,2), 1.39 kW ha-1 (%49,1), 45,28 kW (%11,5), ve 4,16 makine traktör-1 (%-11,25) olarak bulunmuştur. TR31 bölgesine ait veriler, Türkiye ortalaması ile karşılaştırıldığında traktör başına düşen tarım alanı ve ortalama traktör gücü verilerinde Türkiye ortalamasının altında, 1000 hektar alana düşen traktör sayısı, birim alana düşen ortalama traktör gücü ve traktör başına düşen makine sayısı verilerinde ise Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu belirlenmiştir.

Keywords

İzmir, Traktör, Tarım Makinaları, Tarımsal Mekanizasyon Durumu

Investigation Of Agricultural Mechanization Level of TR31 Region

Abstract

In the EU membership process, one of the criteria that Turkey is responsible for is the Classification of Statistical Regional Units (NUTS), and it has been divided into 26 regions at Level 2, considering neighboring cities, regional development plans and population sizes that are similar in social, geographical and economic terms. This study includes the TR31 region, which is one of the 26 regions. İzmir Province is in the Aegean Region and is the third most populous city in Turkey in terms of population. The change in the agricultural mechanization level of the TR31 Region between the years 2004-2021 was examined using the statistical data of crop production areas, agricultural tractors and agricultural machinery. In order to determine the level of agricultural mechanization; The number of tractors, the distribution of tractor engine power, the total number of machines and the change of agricultural production areas were taken into account and the agricultural area per tractor (ha tractor-1), the number of tractors per 1000 hectares of agricultural land (tractor 1000 ha-1), per unit area per tractor power (kW ha-1), average tractor power (kW) and number of machines per tractor (machinery tractor-1) data were used. It has been determined that the agricultural mechanization level and the number of agricultural tractors in the TR31 Region have improved. Accordingly, the data for the agricultural mechanization level of 2021 and the rate of change in 17 years are respectively; The agricultural area per one tractor is 8.16 ha tractor-1 (-28.5%), the number of tractors per 1000 hectares of agricultural area is 122.58 (39.8%), the tractor power per unit area is 3.08 kW ha-1 (27.0%), the average tractor power was calculated as 39.76 kW (10.0%), and tha number of machinery per tractor as 5.24 machine tractor-1 (-10.49%). Turkey's agricultural mechanization data for 2021 and the rate of change in 17 years; 15.88 ha tractor-1 (-39.8%), 62.96 tractors 1000 ha-1 (66.2%), 1.39 kW ha-1 (49.1%), 45.28 kW (%11,5), and 4.16 machine tractor-1 (-11.25%) was found. When the agricultural mechanization level data of the TR31 region is compared with the Turkey averages, it is determined that the agricultural area per one tractor and average tractor power data are below the Turkey average, and the number of tractors per 1000 hectares, the average tractor power per unit area and the number of machinery per tractor are above the Turkey average.

Keywords

Izmir, Tractor, Agricultural Machinery, Agricultural Mechanization Status

References

• Abdikoğlu Dİ. Trakya bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin illere göre belirlenmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg. 2019; 22(6): 865-871. DOI:10.18016/ksutarimdoga.vi.548701.
• Akar M., Çelik A. Muş ovası tarım işletmelerinin tarımsal mekanizasyon özellikleri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2017; 4(4): 491–498.
• Altıkat S., Çelik A. Erzurum ilinin tarımsal mekanizasyon özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2009; 40 (2): 57–70.
• Altıkat S., Çelik A. Iğdır ilinin tarımsal mekanizasyon özellikleri. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. 2011; 1(4): 99-106.
• Altuntaş E. Türkiye’nin tarımsal mekanizasyon düzeyinin coğrafik bölgeler açısından değerlendirilmesi. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 2016; 4(12): 1157-1164.
• Altuntaş E. Türkiye’deki tarım makineleri kullanım projeksiyonunun tahmini. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi (UTYHBD) 2020; 6(3): 506 – 516. doi: 10.24180/ijaws.728023.
• Altuntaş E., Aslan İ. Sivas ilinin tarımsal mekanizasyon düzeyinin 1997-2007 yılları arasındaki değişiminin incelenmesi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi 2009; 26(2): 87-95.
• Altuntaş E., Demirtola H. Ülkemizin tarımsal mekanizasyon düzeyinin coğrafik bölgeler bazında değerlendirilmesi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi 2004; 21(2): 63-70.
• Anonim, 2022. TR31 bölge haritası. https://yereldemokrasi.net/haritalarla-kamu-idaresi/147-istatistiki-bolge-birimleri-siniflandirmasi-ibbs-duzey-1-ve-duzey-2-bolgeleri
• Aslantürk B., Altuntaş E. Malatya ilinin tarımsal mekanizasyon düzeyi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi (GBAD) 2018; 7(2): 15-26.
• Aybek A., Kuzu H., Karadöl H. Türkiye’nin ve tarım bölgelerinin tarımsal mekanizasyon düzeyindeki değişimlerin son on yıl (2010-2019) ve gelecek yıllar (2020-2030) için değerlendirilmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg. 2021; 24(2): 319-336. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.747163
• Aygün M., Gürsoy S. Antep fıstığı (Pistacia vera L.) üretimi yapan işletmelerin tarımsal mekanizasyon düzeylerinin belirlenmesi: Türkiye, Siirt ili örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 2020; 7(2): 136-142. doi: 10.19159/tutad.675257
• Bal M., Altuntaş E. Çorum ilinde çeltik üretimi yapan işletmelerin tarımsal mekanizasyon durumu. Akademik Ziraat Dergisi 2019; 8(1): 63-76. doi: http://dx.doi.org/10.29278/azd.593804
• Baran MF., Gökdoğan O., Durgut MR. Batı marmara bölgesi’nin tarımsal mekanizasyon özellikleri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2014; 1(4): 561-567.
• Bayram M., Altuntaş E. Tokat ili’nin 2003 ve 2013 yılları için mekanizasyon özelliklerindeki değişiminin incelenmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi 2016; 12 (3): 213-220.
• Bayramoğlu Z. Tarımsal verimlilik ve önemi. Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 2010; 24(3): 52-61.
• Bilim C., Korucu T., Semerci T. Gaziantep ilinin tarımsal mekanizasyon özellikleri. KSÜ Doğa Bil. Derg. 2014; 17(2): 14-23.
• Bozkurt M. Aybek A. Şanlıurfa ili harran ovasının tarımsal yapı ve mekanizasyon özellikleri. KSÜ Doğa Bil. Derg. 2016; 19(3): 319-331.
• Cankurt M., Miran B. Aydın yöresindeki tarımsal işletmelerin mekanizasyon durumu. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 2010; 7(2): 93-101.
• Comart A., Akıncı İ. Antalya ili tarım işletmelerinin tarımsal yapı, üretim ve mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesi. Mediterranean Agricultural Sciences 2017; 30(3): 227-234. doi: 10.29136/mediterranean.359840
• Duran E., Ünal H. Bursa ili orhangazi ve gemlik ilçelerinde zeytin yetiştiriciliğindeki mekanizasyon durumu. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 2016; 30(1): 127-138.
• Ertekin C. Akman HE., Boyar İ. Türkiye’de tarımsal mekanizasyona bir bakış. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 2021; Sayı 31(3): 786-798. doi: 10.29133/yyutbd.872793.
• Eryılmaz T., Gökdoğan O., Yeşilyurt MK. Yozgat ilinin tarımsal mekanizasyon durumunun incelenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2014; 1(2): 262–268.
• Eryılmaz T., Gökdoğan O., Yeşilyurt MK., Ercan K. Nevşehir ilinin tarımsal mekanizasyon özellikleri. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2013; 10(2): 1-6.
• Esenali Uluu T., Öğüt H. Orta asya ülkelerinin tarımsal mekanizasyon düzeylerinin incelenmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi 2019; 15(1): 1-5.
• Evcim HÜ., Değirmencioğlu A., Özgünaltay Ertuğrul Ö., Aygün İ. Advancements and transitions in technologies for sustainable agricultural production. Economic and Environmental Studies 2012; 12(4): 459-466.
• Evcim HÜ., Özgünaltay Ertuğrul Ö. Türkiye tarımında traktör kullanımı (2010). Tarım Makinaları Bilimi Dergisi (Journal of Agricultural Machinery Science) 2017; 13(1): 21-31.
• Gökdoğan O. Türkiye ve avrupa birliği'nin tarımsal mekanizasyon düzeyi göstergelerinin karşılaştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2012; 9(2): 1 – 4.
• Gökdoğan O. Hakkâri ilinin tarımsal mekanizasyon durumu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2014; 1(1): 98–101.
• Gökdoğan O., Bayhan AK. Eğirdir ilçesi tarım işletmelerinin mekanizasyon düzeyi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 2011; 8(1): 23-29.
• Gökdoğan O., Demir F. Isparta yöresindeki gül yetiştiriciliği yapılan işletmelerin tarımsal mekanizasyon düzeyi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 2011; 8(2): 1-6.
• Güneş D., Hasegawa H., Yalçın H. Turkey and japan agricultural and mechanization status comparison. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 2020; Özel Sayı: 161-168. doi: 10.20289/zfdergi.835918.
• Gürsoy S. Batman ilinin tarımsal mekanizasyon düzeyinin ilçeler bazında değerlendirilmesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi 2013; 3(2): 146-158.
• Işık E. Bursa ilinin tarımsal mekanizasyon düzeyinin belirlenmesine ve türkiye ortalama değerleriyle karşılaştırılmasına yönelik bir çalışma. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 2017; 31(1): 115-125.
• Işık E., Güler T., Ayhan A. Bursa iline ilişkin mekanizasyon düzeyinin belirlenmesine yönelik bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2003; 17 (2); 125-136.
• İZKA, 2022a. İzmir Kalkınma Ajansı. İzmir’in ekonomik göstergeleri 2014-2019. https://izka.org.tr/wp-content/uploads/pdf/ekonomik-gostergeler-2001-2020.pdf
• İZKA, 2022b. İzmir Kalkınma Ajansı. İzmir bölge planı 2014-2023. https://izka.org.tr/wp-content/uploads/pdf/01_bolgeplani_1.pdf
• İZKA, 2022c. İzmir Kalkınma Ajansı. İzmir ili kırsal ve kentsel alanlarının tespitine yönelik analiz çalışması. https://izka.org.tr/wp-content/uploads/2021/10/kirsal_kentsel_alanlarinin_tespiti.pdf
• Kayhan İE., Aydın B., Baran MF. Kırklareli ili tarım işletmelerinin tarımsal yapısı ve mekanizasyon düzeyi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2017; 4(3): 263–270.
• Kirpitçi DA., Bayhan AK., Baran MF. Karaman ilinde dane mısır üreten işletmelerin tarımsal Mekanizasyon düzeyinin belirlenmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi 2018; 14(1): 57-65.
• Koçtürk D., Onurbaş Avcıoğlu A. Türkiye’de bölgelere ve illere göre tarımsal mekanizasyon düzeyinin belirlenmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi 2007; 3(1): 17-24.
• Korucu T., Aybek A., Sivrikaya F., Gürlek E., Mert G., Kozak B.. Kahramanmaraş ilinin tarımsal mekanizasyon düzeyinin haritalanması ve değerlendirilmesi. KSÜ Doğa Bil. Derg. 2015; 18(2): 10-24.
• Lüle F., Koyuncu T., Engin K.E. Adıyaman ilinin tarımsal mekanizasyon durumu. Tarımsal Mekanizasyon 27. Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun, 48-54.
• Malaslı MZ., Palta Ç., Argon Üstün Z. Agricultural mechanization properties of KOP region. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology 2020; 8(4): 826-832. https://doi.org/10.24925/turjaf.v8i4.826- 832.2874
• Mavioğlu MN., Çobanoğlu F. İzmir yöresindeki üreticilerin mekanizasyon düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. ADÜ Ziraat Derg. 2019; 16(1): 19-26. doi: 10.25308/aduziraat.456982
• MGM, 2022. Meteoroloji Genel Müdürlüğü. Meteorolojik veriler. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=A&m=IZMIR
• Özgünaltay Ertuğrul G., Ertuğrul Ö., Değirmencioğlu A. Determination of agricultural mechanization level of kırsehir province using geographical information systems (GIS). Comptes rendus de l’Acad´emie bulgare des Sciences 2019; 72(8): 1144-1152. doi:10.7546/CRABS.2019.08.18
• Özgüven MM., Türker U., Beyaz A. Türkiye’nin tarımsal yapısı ve mekanizasyon durumu. GOÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi 2010; 27(2): 89-100.
• Rahman M., Ali R., Oliver MH., Hanif A., Uddin Z., Ul-Hasan T., Saha KK., Islam H. Farm mechanization in Bangladesh: A review of the status, roles, policy, and potentials. Journal of Agriculture and Food Research 2021; 6. https://doi.org/10.1016/j.jafr.2021.100225
• Sağlam C., Kuş ZA. Orta anadolu bölgesi illerinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin yıllara göre değişimi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi 2016; TARGİD Özel Sayı: 364-371. http://dx.doi.org/10.17100/nevbiltek.211024
• Saygılı YS., Çakmak B. Niğde ili ve ilçelerindeki tarımsal yapı, üretim özellikleri ve mekanizasyon durumunun incelenmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi 2021a; 17(3): 101-117.
• Saygılı YS., Çakmak B. Niğde ilinin tarımsal mekanizasyon düzeyinin incelenmesi. Bursa Uludağ Üniv. Ziraat Fak. Derg. 2021b; 35(2): 389-413.
• Saygılı, YS., Şen, B. Niğde ili ve ilçelerinde tarımsal üretimde kullanılan traktörlerin incelenmesi. Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi. 2022; 3(1): 32-49.
• Sessiz A. Diyarbakır ilinin tarım makinaları imalat dektöründeki gelişmelerin değerlendirilmesi. Makinaları Bilimi Dergisi 2020; 16(2): 15-18.
• TÜİK, 2022. Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr
• Ulusoy E., Türkay B., Has M., Dönder Ö., İleri S., Canoğlu S., Önal Ş., Bilgen H., Demir V., Yazgı A. Tarım makinaları sanayinde mevcut durum ve gelecek. Türkiye Ziraat Mühendisliği IX. Teknik Kongresi. Türkiye Ziraat Mühendisliği IX. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı, 2020; ISBN-978-605-01-1321-1: 233-256 s.
• Ünal HG. Kastamonu’da pancar üreticilerinin mekanizasyon durumları ve tarımsal uygulamalarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 2006; 13 (1): 9-16.
• Yeşilyurt MK., Eryılmaz T., Gökdoğan O., Yumak B. Kırıkkale ilinin tarımsal mekanizasyon düzeyi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2013; 10(2): 7-13.
• Yılmaz S., Sümer SK. Güney marmara kalkınma bölgesinin tarımsal mekanizasyon düzeyinin belirlenmesi. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. (COMU J. Agric. Fac.) 2018; 6 (1): 115-122.