Head of a Kouros from the Hinterland of Tarsus Belonging to the Period of the Syennessis Dynasty

Year 2020, Issue: XXVIII, 57 - 68, 01.05.2020

Deniz Kaplan Serra Durugönül

Abstract

Apart from the head discussed in this article, there is no other kouros belonging to the Archaic Period known from Tarsus. The fact that the closest examples of the Tarsus head are found among the Cypriot finds points out to connections between the two geographies. This is in fact not surprising because similarities can be mentioned also for Archaic figurines or ceramics from Cilicia. Moreover, the heads, to which the head from Tarsus bears the strongest resemblance, are from Idalion (Dhali), Kition, Golgoi and Vouni, from where the limestone votive statues dating between the years of 520 and 480 BC are obtained the most. In comparison to these parallels, the Tarsus head is dated according to the chronology of the Archaic Cypriot Statuary to the end of the ‘Eastern and Western Neo-Cypriot Style’ (560-520 BC) and the beginning of the ‘Archaic Cypro-Greek Style’ (540-480 BC). Even though it is not possible to say from which context the Tarsus Head comes, the fact that there is no necropolis in the vicinity of the findspot makes it possible to associate the head rather to a worship belonging to an open-air temenos. This gives rise to the thought that in Cilicia there may have been an Archaic sanctuary in the hinterland of Tarsus, of which the presence has not been proven to date. The temporal relation of the Archaic head from Tarsus/Keşbükü makes it possible to link it to the Syennesis Dynasty of which we know little. The capital of the Syennesis Dynasty as Tarsus, is mentioned in the ancient texts from 585 BC; so the existence of Tarsus as a capital must not only go back to the in the 5th century BC but also to the 6th century BC. The location of the Archaic head’s findspot between Tarsus and Illubru could be within the territory of the Syennesis reign because Keşbükü resides on the ancient road between Tarsus and Illubru overlooking it. In conclusion, the Archaic Head from Tarsus/Keşbükü is the latest example recovered from the east in terms of Archaic Eastern Mediterranean Statuary. Additionally, the findspot is within the territory of the Syennesis rule. To date, there has been no statuary find belonging to the reign of the Syennessis presented to the scientific world. Therefore, the Archaic Head from Tarsus/Keşbükü is the first sculpture belonging to the ruling period of the local Cilician Syennesis Dynasty.

Keywords

Tarsus/Keşbükü, Archaic, Kouros

Supporting Institution

Mersin Üniversitesi

Project Number

2018-1-AP5-2835

Thanks

This article is the result of the project lead by Associate Professor Dr. Deniz KAPLAN which is supported by BAP (Scientific Research Projects Office of the Mersin University under the project number 2018-1-AP5-2835).

Tarsus Hinterlandı’ndan Syennessis Hanedanlığı Dönemi’ne Ait Bir Kouros Başı

Abstract

Bu makalede incelenen Tarsus başı dışında Tarsus’dan başka bir Arkaik Dönem kourosu bilinmemektedir. Tarsus başı için en yakın benzer örneklere Kıbrıs buluntuları arasında rastlanması, iki coğrafya arasındaki bağlantılara işaret eder. Bu da şaşırtıcı değildir; çünkü Kilikia Bölgesi’nden gelen diğer Arkaik figürinler veya seramiklerde de aynı bağlantıdan söz edilebilmektedir. Ayrıca Tarsus başının en büyük benzerliği gösterdiği Idalion (Dhali), Kition, Golgoi ve Vouni başları, Kıbrıs’ta MÖ 520-480 tarihleri arasında yoğunlaşan kireçtaşı adak heykellerinin en çok elde edildikleri yerlerdir. Karşılaştırma örnekleri ile benzerliğinden dolayı Tarsus başı, Kıbrıs Arkaik heykeltıraşlık kronolojisine göre ‘Doğu ve Batı Neo-Kıbrıs Stili’nin bittiği (MÖ 560520) ve ‘Arkaik Kıbrıs-Yunan Stili’nin (MÖ 540-480) başladığı zamana tarihlenir. Tarsus Başı’nın nasıl bir konteksten geldiğini söylemek mümkün olmasa da, bulunduğu yerin yakınında bir nekropolün bulunmaması, onun daha ziyade bir açık hava temenosuna ait bir tapınım ile ilişkilendirilebilmesini olanaklı kılar. Bu durum Kilikia’da bugüne kadar varlığı kanıtlanmamış Arkaik kutsal alanlardan birinin Tarsus Hinterlandı’ndaki varlığını bizlere düşündürmektedir. Tarsus/Keşbükü Arkaik başının zamansal aidiyetliği ise az bilgiye sahip olduğumuz Syennessisler ile ilgili ilişkilendirmeyi mümkün kılmaktadır. MÖ 585 yılından itibaren varlığı antik kaynaklarda anılan Syennessislerin başkenti, sadece MÖ 5. yüzyılda değil, MÖ 6. yüzyılda da Tarsus olmalıdır. Arkaik başın ele geçtiği nokta ise Tarsus ile Illubru arasındaki konumu ile Syennessisler’in hakimiyet alanı içerisinde olabilir. Zira Keşbükü, Tarsus ile Illubru arasındaki antik yolun üzerinde, ona hakim bir noktada yer almaktadır. Sonuç olarak, Tarsus/Keşbükü Arkaik Başı Doğu Akdeniz Arkaik Heykeltıraşlığı bakımından doğuda ele geçen son örnektir. Ayrıca buluntu yeri, Syennessisler’in egemenlik alanı dahilindedir. Bugüne kadar Syennessisler’in egemenlik zamanları içerisine ait herhangi bir heykeltıraşlık buluntusu bilim dünyasına sunulmamıştır. Dolayısıyla Tarsus/Keşbükü Arkaik Başı, Kilikialı Yerel Syennessisler Hanedanlığı’nın yönetim yıllarına ait ilk heykeltıraşlık eseridir.

Keywords

Tarsus/Keşbükü, Arkaik, Kouros

Project Number

2018-1-AP5-2835

References

• Akurgal 1989 Akurgal, E., Bemerkungen zur Frage der örtlichen und zeitlichen Einordnung der griechischen archaischen Grossplastik Kleinasiens, 35-45. Arslan 1999 Arslan, N, “Eisenzeitliche Terrakotten aus Gözce”, Kilikya: Mekanlar ve Yerel Göçler (ed. A. Dinçol – S. Durugönül), 215-241. Berges 2006 Dietrich, B., Knidos. Beitraege zur Geschichte der archaischen Zeit, Mainz am Rhein. Casabonne2004 Casabonne, O., La Cilicie, a l’epoque achemenide, Paris. Durugönül 2003 Durugönül, S., “Archaic Cypriote Statuary in the Museum of Adana”, OLBA VII, 93-118. Durugönül 2007 Durugönül, S., “Nagidos Pişmiş Toprak ve Taş Heykelcikler”, Dağlık Kilikia’da Bir Antik Kent Kazısı’nın Sonuçları: Nagidos (ed. S. Durugönül), 345-354. Durukan 2015 Durukan, M., Mersin’den Tarsus’a Cilicia Kıyılarındaki Kayıp Kentler, İstanbul. Erzen 1940 Erzen, A., Kilikien bis zum Ende der Perserherrschaft, Leipzig. Fuchs – Floren 1987 Fuchs, W. – Floren, J., Die griechische Plastik.Band I. Die geometrische und archaische Plastik. Handbuch der Archaeologie., München. Gaber-Saletan 1980 Gaber-Saletan, P., “The Limestone Sculpture from Kition in the Medelhavsmuseet”, Medelhavsmuseet Bulletin 15, 4l-49.