Yeni Araştırmalar Işığında Midas Kale Phryg Seramikleri

Year 2020, Issue: XXVIII, 263 - 294, 01.05.2020

Rahşan Tamsü-polat Nurten Kanbur

Abstract

Yazılıkaya/Midas Kale, Eskişehir İli, Han İlçesi sınırlarının içinde Yazılıkaya Mahallesi’nin hemen batısında, Yazılıkaya/Midas Vadisi’ndedir. Kalenin üst kısmı düz, tüflü, kayalık bir plato üzerine kurulmuş olup, Phryg Dönemi’nden başlayarak, Geç Bizans Dönemi’ne kadar kesintisiz olarak yerleşim görmüştür. Bu alanda yerleşim dokusuna dair yapı temellerine ait ana kayaya açılmış temel yuvaları, sarnıçlar, su biriktirme havuzları ve tünelleri ile Phryg Dönemi’ne tarihlendirilen, Ana Tanrıça Matar adına yapılmış çok sayıda fasad (ön cephe), altar ve nişlerden oluşan kült anıtları bulunur. Yerleşim alanında ve çevresinde, Phryg Dönemi’nin dışında, Hellenistik, Roma ve Bizans Dönemlerine tarihlenen kaya mezarları da vardır. 2017-2018 yıllarında Yazılıkaya/Midas Vadisi’nde gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında, vadinin güneydoğusunda yer alan Midas Kale ayrıntılı olarak araştırılmış ve belgelenmiştir. Bu araştırmalar sırasında Midas Kale’de yüzeyden Phryg, Hellenistik, Roma ve Bizans Dönemlerine tarihlenen seramikler bulunmuştur. Bulunan seramikler içerisinde en yoğun grubu ise Phryg Dönemi’ne tarihlenen tek renkli (monokrom) seramikler oluşturmaktadır. Tamamının çarkta yapıldığı seramiklerin hamur ve astar renkleri de gri ve kahverengi tonlarındadır. Bulunan seramikler krater, dinos, pithos, amphora, çömlek, kâse, sürahi ve maşrapalara ait parçalardır. Kil özellikleri, hamur yapısı, renk ve astarları, seramiklerin lokal özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Özellikle alanda bulunan seramikler ve yakın çevrede bulunan dere yatağından alınan kil örnekler için yapılan arkeometri araştırmaları, bu olasılığı güçlendirmektedir. Araştırmalar sırasında kalede Phryg Dönemi’ne tarihlenen 345 adet seramik parçası bulunmuştur. Bu çalışmada, farklı formlara ait toplam 39 adet seramik değerlendirilmiş, kaledeki kap repertuarı çalışılarak Phryg Dönemi’ne tarihlenen seramiklerin kronolojik dağılımları ortaya konmaya çalışılmıştır.

Keywords

Yazılıkaya-Midas Vadisi, Midas Kale

References

• Amxy 1958 Amxy, D. A., “The Attic Stelai, Part III, Vases and Other Containers”, Hesperia 27, 164-310. Arık 1994 Arık, R. O., “Anadolu’nun En Garp Eti İstasyonu Karaoğlan Höyüğü”, Belleten III/ 9, 27-60. Barnett 1967 Barnett, R. D., Phrygia and The Peoples of Anatolia in The Iron Age, CAH II, XXX, London, 1-33. Barth 1860 Barth, H., Reise von Trebezunt: ein Durch die Nörtdliche Hälfte KleinAsiens nach Scutari im Herbst 1858. Mit einer Karte von A. Petermann, Gotha, Justus Perthes, 91-92. Bossert 2000 Bossert, E. M., Die Keramik Phrygischer Zeit von Boğazköy: Funde aus den Grabungskampagnen 1906, 1907, 1911, 1912, 1931-1939 und 1952-1960, Mainz am Rhein.