İSLAMOFOBİ-IRKÇILIK-“KÜLTÜREL IRKÇILIK” İLİŞKİSİ

Yıl 2017, Sayı: 7, 23 - 49, 31.12.2017

Özcan Hıdır

https://doi.org/10.32002/ombudsmanakademik.440203

Cited By: 5

Öz

“İslamofobi” ile “ırkçılık (rasizm)-ayırımcılık” arasındaki, ilk bakışta
pek var olduğu düşünülmeyen, kapalı ilişki, bugüne kadar yeterince irdelenmiş bir
konu değildir. Bu kapalılık, daha ziyade ırkçılığın klasik anlamda genetik-ırksal
bir temelde düşünülmesinden kaynaklanır. Ancak son dönemlerdeki bazı
literatürde ırkçılığın farklı kategorilerinden söz edilmesiyle nispeten
açıklığa kavuşmaya başlamış; bu meyanda İslamofobi “kültürel ırkçılık” olarak
nitelenmiştir. Buna göre Müslümanlar “etnik-dinî” bir grup gibi düşünülmekte ve
onlara yönelik genellemeci bir tutumla korku, nefret ve ayırımcılık ortaya
konmaktadır. Bununla birlikte İslamofobinin “kültürel ırkçılık” olarak
tanınması, henüz yeterince kabul görmüş bir husus değildir. Zira insan
haklarına dair bağlayıcı metinlerde ırkçılık-ayırımcılık bir insan hakkı ihlali
olarak algılanmakta; buna karşılık İslamofobik-İslâm karşıtı söylem ve
eylemler, genelde ifade-fikir hürriyeti kapsamında değerlendirilmektedir. Bu
çalışmamızda biz, önce birer terim olarak İslamofobi-İslâm karşıtlığını, zenefobi
ve antisemitizm gibi diğer ilgili bazı terimlerle ilişkisini,  tarihi gelişimi, bazı sebeplerini ve nihayet
günümüz post-modern dönemde geldiği noktayı ele alacağız. Daha sonra benzer bir
şekilde ırkçılık terimi, farklı kategorileri ve özellikle de İslamofobi ile
bağlantısı ve hatta bir tezahürü olarak genelde etiketlemeler, ön yargılar ve
grup içi-grup dışı sayma davranışlarıyla meydana gelen “kültürel ırkçılık” ele
alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

“İslamofobi/Müslümanfobi-İslâm karşıtlığı”, “Türkfobi”, “zenefobi”, “ırkçılık (rasizm)-kültürel ırkçılık”, “ayırımcılık (diskriminasyon)”, “kültürel indirgemecilik”, “insan hakları”, “11 Eylül 2001”

Kaynakça

• ALİETTİ, A. & Dario.P (2013). “Religious Racism. Islamophobia and Antisemitism in Italian Society”, Religions 4. ALLEN, C. (2010). Islamophobia, Ashgate Publishing. ALLPORT, G. (1954). The Nature of Prejudice. Reading, MA: Addison- Wesley. AMİN, S. (2002). “Understanding Islamic Politics and Culture”, ASEM Watch, 77. BARKER. M. (1981). The New Racism: Conservatives and the Ideology of the Tribe, Maryland. BOBOCEL, D. R., Hing, L. S., Davey, L. M., Stanley, D. J., & Zanna, M. P. (1998). “Justice-based opposition to social policies: Is it genuine?”, Journal of Personality and Social Psychology, 75/3. BRUNZL, M. (2007). Anti-Semitism and Islamophobia: Hatreds Old and New in Europe, (Prickly Paradigm Press). CANATAN, K. (2010). “İslamofobi ve Anti-İslamizm: Kavramsal ve Tarihsel Yaklaşım”, Batı Dünyasında İslamofobi ve Anti-İslamizm adlı edisyon içinde, Ankara. CANATAN, K.,-ŞENTÜRK, R., (1999), “Irkçılık”, DİA, XIX. İstanbul TDV Yayınları. CHAUÁN, EUGENIO, (2005), “An East-West Dichotomy Islamophobia”, Islamophobia and Anti-Islamism adlı Schenker-Zayyad tarafından yapılan edisyon içinde. CONNOR, WALKER, (1993), Ethnonationalism: The Quest for Understanding, Princeton. DAVİDİ, D. (2004). Factors that Predict Attitudes Toward Muslims Post September 11th, -doktora tezi-, California School of Professional Psychology, Los Angeles. DAVİS, K. “Ethnic minorities: Now and in the future”, Amerikan Psikoloji Derneği’nin 100. yılı toplantısında sunulan tebliğ, Washington D.C. DEANGELİS, T. (2001). “Understanding and preventing hate crimes”, APA Monitor on Psychology, 32/10. DOVİDİO, J. F. & S. Gaertner (1996). “Reducing prejudice: Combating intergroup biases”, Current Directions in Psychological Science, 8. EBERHARDT, J. L., Golf, P. A., Purdie, V. J., Davies, P. G. (2004). “Seeing Black race, crime, and visual processing”, Journal of Personality and Social Psychology, 87/6. ESPOSİTO, John L. & İ. Kalın. (2015). İslamofobi. 21. Yüzyılda Çoğulculuk Sorunu, çev. İsmail Eriş, İstanbul. FAZİO, R., Jackson, J.R., Dunton, B., Williams, C.J. (1995). “Variability inautomatic activation as unobtrusive measure of racial attitudes: A bona fide pipeline?”, Journal of Personality and Social Psychology, 69/6. GREEN, Todd H. (2015). The Fear of Islam: An Introduction to Islamophobia in the West, Minneapolis. HEWSTONE, M & R. Brown (ed.) (1986). Contact and conflict in intergroup encounters (Social Psychology and Society ), Oxford: Basil Blackwell. HEWSTONE, M. & C. M. Judd, (1993), “Models of crossed categorization and intergroup relations”, Journal of Personality and Social Psychology, 64/5. HIDIR, Ö. “Avrupa’da Müslümanlar ve radikalleşme”, Star Gazetesi Açık Görüş, 09.04.2016. HIDIR, Ö., “Aşırılık Avrupa’nın Yeni Normali”, AA Analiz Haber, 16.12.2016, http://aa.com.tr/tr/analiz-haber/asirilik-avrupa-nin-yeni-normali-/707657, erişim tarihi: 05.11.17. HIDIR, Ö. (2007). “Anti-Semitizm ve Anti-İslamizm: Benzerlikler ve Farklılıklar”, Batı Dünyasında İslamofobi ve Anti-İslamizm, Ankara. HIDIR, Ö. (2006). “Luterci Protestanlığın Tarihi Arka Planı ve Martin Luther’in İslam, Kur’an, Hz. Peygamber ve Türklere Bakışı”, Türk-İslâm Medeniyeti ve Avrupa” adıyla Marmara Universitesi, Diyanet İşleri Başkanlığı ve İSAM tarafından düzenlenen sempozyuma sunulmuş tebliğ, İstanbul 24-26.11. 2006 HIDIR, Ö. “Radikal-entegrist’ selefîlik neden Batı’da yükseliyor?”, AA Analiz Haber, 03.02.2017. HIDIR, Ö. “Theo van Gogh’un Öldürülmesi Sonrasında Hollanda’da Müslümanlar”, Islam Verwoord in Nederland içinde, -yayım aşamasında-, IUR Press 2018. HIDIR, Ö. (2012). Avrupa’da Müslüman Olmak, İstanbul. HIDIR, Ö. (2017). Hıristiyan Kültürü ve Hadisler, İstanbul. HIDIR, Ö. (2010). Yahudi Kültürü ve Hadisler, İstanbul. HIDIR, Ö. (2007). “Tarihte Bir Anti-İslamist Olarak Martin Luther”, Batı Dünyasında İslamofobi ve Anti-İslamizm içinde (Ankara 2007). HİLLEL S. & Z. Abu Zayyad. (2005). Islamophobia and Anti-Semitism, Princeton. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi (2017). 2016 Yılı Hollanda İnsan Hakları Raporu, İstanbul. MARTİJN de K. (2016). “You Need to Present a Counter-Message. The Radicalisation of Dutch Muslims and Anti-Islamofophobia Initiatives”, Journal of Muslim in Europe, 5. MİTTS, T. (2017). Terorism, Islamophobia, and Radicalisation, Columbia University yayımlanmamış bir doktora çalışması. MODOOD, T. (1994). “Political Blackness and British Asians”, Sociology, 28/3. MUSTAFA ABU SWAY, (2005), “Islamophobia: Meaning, Manifestations, Causes”, Islamophobia and Anti-Islamism adlı Schenker-Zayyad tarafından yapılan edisyon içinde. PETTİGREW Thomas F. & Roel W. Meertens (1995). “Subtle and Blatant Prejudice in Western Europe”, European Journal of Social Psychology, 25. POYNTİNG, S. “Living with racism: The experience and reporting by Arab and Muslim Australians of discrimination, abuse, and violence since 11 September 2001”, A report to the Human Rights and Equal Opportunity Commission, Center for Cultural Research, University o Western Sydney - www.uws.edu.au/ccr-. REEVES, F. (1983). British Racial Discourse: A Study of British Political Discourse About Race and Race-related Matters, Cambridge. SADEK, N. (2017). “Islamophobia, Shame, and the Collapse of Muslim Identities”, International Journal of Applied Pychoanal Studies, 14. SAJİD, A. (2005). “Islamophobia: A New Word for an Old Fear”, Palestine-Israeli Journal, 12, http://www.pij.org/details.php?id=344, (Son erişim: 10.11.2017) SAJİD, A. (2005). “Islamophobia: A New Word for an Old Fear”, Islamophobia and Anti-Semitism adlı edsiyon içinde, ed. Schenker, Hillel and, Z. Abu Zayyad, Princeton. SEİDAL, G. (1986). Culture, nation and race in the British and French New Right in R. Levitas. The Ideology of the New Right, Oxford. STONE, R. (2004). Islamophobia: Issues, Challenges and Action, UK: Trentham Books. STRABAC, Zan & O. Listhaug (2008). “Anti-Muslim Prejudice in Europe: A Multilevel Analysis of survey data from 30 countries”, Social Science Research, 37. ŞENTÜRK, R.-Canatan, K. (1999), “Irkçılık”, DİA, XIX. İstanbul TDV Yayınları. TAYLOR, C., “The Collapse of Tolerance”, The Guardian, 17 Eylül 2007. THE RUNNYMEDE TRUST RAPORU (1997). Islamophobia: A Challenge for Us All, London: Runnymede Trust. VAN BERKEL, F. (2016). Islamofobie en Antisemitisme in Nederlan. Een onderzoek naar de definitievorming van islamofobie en antisemitism in Nederland, -yayımlanmamış master tezi-, Utrecht Üniversitesi. VAN DER VALK, I. (2015). Dutch Islamophobia, Viyana. VAN DER VALK, I. (2012). Islamofobie en Discriminatie, Netherlands. VAN DER VALK, I. (2012). Islamophobia in the Netherlands, Amsterdam. WEİNER, Melissa F. (2014). “The Ideologically Colonized Metropole: Dutch Racism and Racist Denial”, Sociology Compass, 8. WESTEN, D. (1998). “The scientific legacy of Sigmund Freud: Toward a psychodynamically informed psychological science”, Psychological Bulletin, 124/3. WİTTENBRİNK, B.,-Judd, C. M., -Park, B. (1997). “Evidence for racial prejudice at the implicit level and its relationship with questionnaire measures”, Journal of Personality & Social Psychology, 72.