SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI VE KAMUNUN SAĞLIK HİZMETLERİNDEN MEMNUNİYETİ

Yıl 2018, Sayı: 1, 295 - 327, 31.12.2018

Zeynep Ugur , Abdullah Tirgil

Öz

Türkiye 2003 yılından bu yana
Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte sağlık sisteminde önemli reformlara imza
atmıştır. Bu çalışmada, bu reformların sağlık hizmetleri
kalitesini arttırmada etkili olup olmadığını test etmek için, 2003-2016 arası
her yıl yapılan Yaşam Memnuniyeti Anketi (YMA) mikro verisi kullanılarak, hastaların sağlık
hizmetlerinden memnuniyeti incelenmiştir. Bulgularımıza
göre; sağlık hizmetlerinden memnuniyet bu dönemde önemli bir artış kaydetmiştir.
Ayrıca, her bir sosyal güvence
grubunun memnuniyetinde artış olduğu gözlemlenmektedir. Bu çalışmanın
sonuçlarına göre; 2003-2016 döneminde sağlık sisteminde yaşanan sorunlarda
özellikle organizasyonel konularda, sağlık personelinin hastalara
muamelelerinde, hijyen konusundaki sorunlarda ciddi azalmalar olmasına rağmen;
sağlık hizmetlerinin ücretleri en sorunlu alan olarak belirtilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

sağlık hizmetlerinden memnuniyet, kalite, Türkiye

Kaynakça

• AHARONY, Lea ve Stephen Strasser (1993). "Patient Satisfaction: What We Know About and What We Still Need to Explore". Medical Care Review, Cilt: 50 Sayı:1,ss. 49-79.
• AIKEN, Linda H, Walter Sermeus, Koen Van Den Heede, Douglas M Sloane, Reinhard Busse, vd. (2012). "Patient Safety, Satisfaction, and Quality of Hospital Care: Cross Sectional Surveys of Nurses and Patients in 12 Countries in Europe and the United States", BMJ, Cilt: 344, ss.1717.
• AKDAG, Recep (2011). Turkey Health Transformation Program: Assesment Report (2003-2011), The Ministry of Health publication, Ankara.
• AKDAĞ, Recep (2012). Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu, Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• ATAAY, Faruk (2008). "Sağlık Reformu Ve Yurttaşlık Hakları". Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 41 Sayı:3, ss. 169-184.
• ATUN, Rifat, Sabahattin Aydın, Sarbani Chakraborty, Safir Sümer, Meltem Aran, vd. (2013). "Universal Health Coverage in Turkey: Enhancement of Equity", The Lancet, Cilt: 382 Sayı:9886,ss. 65-99.
• AYTAR, Gülsen ve Nuray Yeşildal (2004). "Yatan Hasta Memnuniyeti", Düzce Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt:16 Sayı:2, ss. 31-34.
• OECD-World Bank (2008). OECD Reviews of Health Systems: Turkey, Organisation for Economic Cooperation and Development, Paris.
• BARR, Judith K, Tierney E Giannotti, Shoshanna Sofaer, Cathy E Duquette, William J Waters, vd. (2006). "Using Public Reports of Patient Satisfaction for Hospital Quality Improvement", Health services research, Cilt:41 Sayı:31, ss.663-682.
• BAŞOL, Emel ve Abdulkadir Işık (2015). "Türkiye’de Sağlık Politikalarında Güncel Gelişmeler: Sağlıkta Dönüşüm Programından Günümüze Bazı Değerlendirme ve Öneriler", IAAOJ Social Science, Cilt:2 Sayı:2, ss.1-26.
• BLOMQVIST, Ake (1991). "The Doctor as Double Agent: Information Asymmetry, Health Insurance, and Medical Care", Journal of Health Economics, Cilt: 10 Sayı:4,ss. 411-432.
• BRICKMAN, Philip, Dan Coates ve Ronnie Janoff-Bulman (1978). "Lottery Winners and Accident Victims: Is Happiness Relative?", Journal of Personality and Social Psychology, Cilt:36 Sayı:8, ss. 917.
• EMHAN, Abdurrahim ve Yasin Bez (2010). "Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Hastaların Memnuniyet Düzeyleri", Dicle Tıp Dergisi, Cilt:37 Sayı:3, ss. 241-247
• FITZPATRICK, Ray (1997). The Assessment of Patient Satisfaction, edited by Crispin Jenkinson, Open University Press, Buckingham.
• GLICKMAN, Seth W., William Boulding, Matthew Manary, Richard Staelin, Matthew T. Roe, vd. (2010). "Patient Satisfaction and Its Relationship with Clinical Quality and Inpatient Mortality in Acute Myocardial Infarction", Circulation: Cardiovascular Quality and Outcomes, Cilt:3 Sayı:2, ss.188-195.
• GRUBER, Jonathan, Nathaniel Hendren ve Robert M Townsend (2014). "The Great Equalizer: Health Care Access and Infant Mortality in Thailand", American Economic Journal: Applied Economics, Cilt: 6 Sayı: 1, ss. 91-107.
• HARVARD SCHOOL OF PUBLIC HEALTH (2018). Transforming Health Systems for Universal Health Care, Harvard University.
• HELSON, Harry (1967). Adaptation-Level Theory: An Experimental and Systematic Approach to Behavior, Harper and Row, New York.
• IOM (2001). Crossing the Quality Chasm: A New Health System for the 21st Century, National Academy Press, Washington, DC.
• JENKINSON, Crispin (1998). Measuring Health Status: A Brief but Critical Introduction, Radcliffe Medical Press, Oxford.
• JHA, Ashish K, E John Orav, Jie Zheng ve Arnold M Epstein (2008). "Patients' Perception of Hospital Care in the United States", New England Journal of Medicine, Cilt: 359 Sayı:18, ss.1921-1931.
• KAVUNCUBAŞI, Şahin (2000). Hastane Ve Sağlık Kurumları Yönetimi, Siyasal Kitabevi, Ankara s. 291-304.
• KIDAK, Levent B. ve Mehmet Aksaraylı (2008). "Yatan Hasta Memnuniyetinin Değerlendirilmesi Ve Izlenmesi: Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Uygulaması" Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 10 Sayı:3, ss. 87-122.
• KISA, Adnan ve Nuray Tokgöz (2002). Sağlık Kurumları Yönetimi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir
• KNAUL, Felicia Marie, Eduardo González-Pier, Octavio Gómez-Dantés, David García-Junco, Héctor Arreola-Ornelas, vd. (2012). "The Quest for Universal Health Coverage: Achieving Social Protection for All in Mexico", The Lancet, Cilt: 380 Sayı:9849, ss.1259-1279.
• KUTZIN, Joseph. (2013). "Health Financing for Universal Coverage and Health System Performance: Concepts and Implications for Policy", Bulletin of the World Health Organization, Cilt: 91 Sayı:8, ss. 602-611.
• LINDER-PELZ, Susie (1982). "Toward a Theory of Patient Satisfaction", Social Science & Medicine, Cilt: 16 Sayı:5, ss. 577-582.
• MACSTRAVIC, Robin E. Scott (1991). Beyond Patient Satisfaction: Building Patient Loyalty, Health Administration Press, Ann Arbor.
• MENON, Rekha, Salih Mollahaliloglu ve Iryna Postolovska (2013) Toward Universal Coverage: Turkey’s Green Card Program for the Poor, The World Bank, Washington DC.
• MORENO-SERRA, Rodrigo ve Peter C Smith (2012). "Does Progress Towards Universal Health Coverage Improve Population Health?", The Lancet, Cilt: 380 Sayı:9845, ss. 917-923.
• ÖNSÜZ, Muhammed Fatih, Ahmet Topuzoğlu, Utku Can Cöbek, Sercan Ertürk, Fatma Yılmaz, vd. (2008). "İstanbul'da Bir Tıp Fakültesi Hastanesinde Yatan Hastaların Memnuniyet Düzeyi", Marmara Medical Journal, Cilt: 21 Sayı: 1, ss. 033-049.
• ÖZCAN, Mansur, Veysi Özkaynak ve İzzettin Toktaş (2008). "Silvan Devlet Hastanesine Başvuran Kişilerin Memnuniyet Düzeyleri", Dicle tıp dergisi, Cilt: 35 Sayı: 2, ss. 96-101.
• PAPATYA, Gürcan, Nurhan Papatya ve A Buğra Hamşioğlu (2012). "Sağlık Hizmetlerinde Algılanan Hizmet Kalitesi Ve Hasta Memnuniyeti: İki Özel Hastanede Karşılaştırmalı Bir Araştırma", Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 2 Sayı:1, ss.87-108.
• PEDERSEN, Line Bjørnskov, Stephane Hess ve Trine Kjær (2016). "Asymmetric Information and User Orientation in General Practice: Exploring the Agency Relationship in a Best–Worst Scaling Study", Journal of Health Economics, Cilt: 50, ss. 115-130.
• PRAKASH, Bhanu (2010). "Patient Satisfaction", Journal of Cutaneous and Aesthetic Surgery, Cilt:3 Sayı: 3, ss. 151.
• PRESS, Irwin (2006). Patient Satisfaction: Understanding and Managing the Experience of Care, Health Administration Press, Ann Arbor, Michigan.
• RAHMQVIST, Mikael (2001). "Patient Satisfaction in Relation to Age, Health Status and Other Background Factors: A Model for Comparisons of Care Units", Int J Qual Health Care, Cilt:13 Sayı:5, ss.385-390.
• RAHMQVIST, Mikael ve Ana-Claudia Bara (2010). "Patient Characteristics and Quality Dimensions Related to Patient Satisfaction", Int J Qual Health Care, Cilt: 22 Sayı:2, ss. 86-92.
• ROBERTS, Marc, William Hsiao, Peter Berman ve Michael R Reich (2010). Sağlık Reformunun Doğru Yapılması: Performans Ve Hakkaniyetin Geliştirilmesi Için Bir Kılavuz, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı,Ankara.
• SAĞLIK BAKANLIĞI (2003) Sağlıkta Dönüşüm Programı. Sağlık Bakanlığı, Ankara.
• SEN, Amartya (2004). "Elements of a Theory of Human Rights", Philosophy and Public Affairs, Cilt:32 Sayı:4, ss. 315-356.
• SMITH, Caroline (1992). "Validation of a Patient Satisfaction System in the United Kingdom", International Journal for Quality in Health Care, Cilt: 4 Sayı:3, ss.171-177.
• TAŞLIYAN, Mustafa ve Müslüme Akyüz (2010). "Sağlık Hizmetlerinde Hasta Memnuniyet Araştırması: Malatya Devlet Hastanesi’nde Bir Alan Çalışması", Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 2010 Sayı:2, ss. 61-66.
• TÜKEL, Burhan, Ahmet Münir Acuner, Ömer Rıfkı Önder ve Arzu Üzgül (2004). "Ankara Üniversitesi İbn-I Sina Hastanesi'nde Yatan Hasta Memnuniyeti (Genel Cerrahİ Anabilim Dalı Örneği)", Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, Cilt: 57 Sayı:4, ss. 205-214.
• UZUN, Ertan, Mehmet Güney, Baha Oral, Mesut Özsoy ve Tamer Mungan(2006). "Kadın Hastalıkları Ve Doğum Servisi: Verilen Hizmetlerle Ilgili Hasta Memnuniyeti Ve Etki Eden Faktörler", Uzmanlık Sonrası Eğitim ve Güncel Gelişmeler Dergisi, Cilt: 3 Sayı: 3, ss. 167-171.
• WORLD HEALTH ORGANIZATION (2010) World Health Report, 2010: Health Systems Financing the Path to Universal Coverage, WHO, New York
• YOUNG, Gary J, Mark Meterko ve Kamal R Desai (2000). "Patient Satisfaction with Hospital Care: Effects of Demographic and Institutional Characteristics", Medical Care, Cilt: 38 Sayı: 3, ss. 325-334.