AN ASSESSMENT ON THE CRITERIA OF ADMINISTRATIVE CONTRACTS

Yıl 2020, Sayı: 12, 181 - 220, 30.06.2020

Kadir Can Özel

Öz

The criteria of administrative contracts are generally categorized as organic criteria (administration of one of contracting parties) and material criteria (relates to conduct of public service of the contract and recognition of privileges of public power to administration of the contract). These criteria were created by judicial decisions over time and systematized by doctrine. But, with the increase of social needs day by day and the emergence of new areas of activity classical the criteria of administrative contracts have become insufficient. Therefore, while determining the legal nature of a contract and the legal regime to which it will be subject, the “competition” element / fiction can be used. In this regard in the study, the competition element that can be used as an additional / optional / auxiliary element to the criteria of administrative contracts has also been addressed and the public protection requirement has been pointed out.

Anahtar Kelimeler

Administrative Contract, Criteria of Administrative Contracts, Public Service, Public Power, Competition, Monopoly, Public Protection Requirement

İDARİ SÖZLEŞMELERİN ÖLÇÜTLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

İdari sözleşmelerin ölçütleri genel olarak organik ölçüt (sözleşmenin taraflarından birinin idare olması) ve maddi ölçütler (sözleşmenin kamu hizmetinin yürütülmesine ilişkin olması ve sözleşmenin idareye kamu gücü ayrıcalıkları tanıması) olarak kategorize edilir. Bu ölçütler, zaman içinde yargı kararları tarafından oluşturulmuş ve öğreti tarafından sistematize edilmiştir. Ancak, gün geçtikçe toplumsal ihtiyaçların artması ve yeni faaliyet alanlarının ortaya çıkmasıyla birlikte klasik idari sözleşme ölçütleri yetersiz kalmaya başlamıştır. Bundan dolayı, bir sözleşmenin hukuksal niteliğini ve tabi olacağı hukuksal rejimi belirlerken “rekabet” unsurundan / kurgusundan yararlanılabilir. Bu bakımdan, çalışmada idari sözleşme ölçütlerine ek / seçimlik / yardımcı bir unsur olarak kullanılabilecek rekabet unsuru da ele alınmış ve kamusal korunma gereksinimine dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İdari Sözleşme, İdari Sözleşmelerin Ölçütleri, Kamu Hizmeti, Kamu Gücü, Rekabet, Tekel, Kamusal Korunma Gereksinimi

Kaynakça

• AKINTÜRK, Turgut (1994). Medeni Hukuk, Savaş Yayınevi, Ankara.
• AKYILMAZ, Bahtiyar, Murat Sezginer ve Cemil Kaya (2019). Türk İdare Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara.
• ARTANTAŞ, Onur Çağdaş (2018). Kamu Hizmeti ve Bedel, Çakmak Yayınevi, Ankara.
• ATAY, Ender Ethem (2018). İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara.
• AYAYDIN, Cem (2008). İdare Hukuku’na Giriş (Cilt II), Yenilik Basımevi, İstanbul.
• BALTA, Tahsin Bekir (1972). İdare Hukuku Genel Konular (Cilt I), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
• BİLGEN, Pertev (1970). Uyuşmazlık Mahkemesi ve Danıştay İçtihatlarına Göre İdari Sözleşmelerin Kriterleri, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• CHAPUS, René (1997). Droit Administratif Général - Tome I, Montchrestien, Paris.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan (2018). İdare Hukuku Dersleri - Temel Bilgiler, Adalet Yayınevi, Ankara.
• ÇAL, Sedat (2008). “Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı Projesi Kapsamındaki Anlaşmaların Hukuki Yönden Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63 (4), ss. 89-134.
• ÇAL, Sedat (2009a). “Kamu Borçlanma Sözleşmelerinin Hukuksal Niteliği Üzerine Notlar”, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, 63-64, ss. 137-211.
• ÇAL, Sedat (2009b). “Kamu Hizmeti Kavramı Üzerine Kimi Düşünceler”, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan (Cilt II), Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• ÇAL, Sedat (2010). “İdari Sözleşmelerde Ölçüt Sorunu ve Farklı Bir Yaklaşım Önerisi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14 (1), ss. 223-274.
• DUGUIT, Léon (1954). Kamu Hukuku Dersleri (Çeviren: Süheyp Derbil), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara.
• DURAN, Lûtfi (1982). İdare Hukuku Ders Notları, Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• EREN, Fikret (1998). Borçlar Hukuku (Cilt II), Beta Yayınları, İstanbul.
• ERKUT, Celal (1990). İptal Davasının Konusunu Oluşturma Bakımından İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Yayınları, Ankara.
• GİRİTLİ, İsmet, Pertev Bilgen ve Tayfun Akgüner (2008). İdare Hukuku, Der Yayınları, İstanbul.
• GÖZLER, Kemal (2003). İdare Hukuku (Cilt II), Ekin Kitabevi, Bursa.
• GÖZLER, Kemal ve Gürsel Kaplan (2018). İdare Hukuku Dersleri, Ekin Kitabevi, Bursa.
• GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref ve Turgut Tan (2006). İdare Hukuku (Cilt I), Turhan Kitabevi, Ankara.
• GÜLAN, Aydın (1988). “Kamu Hizmeti Kavramı”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, 9 (1-3), ss. 147-159.
• GÜNDAY, Metin (2011). İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara.
• KALABALIK, Halil (2019). İdare Hukuku Dersleri (Cilt II), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• KANLIGÖZ, Cihan (1997). “Kamu Borçlanma (İstikraz) Sözleşmeleri”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Cemal Mıhçıoğlu’na Armağan, 52 (1), ss. 319-357.
• KARAHANOĞULLARI, Onur (2015). Kamu Hizmeti (Kavramsal ve Hukuksal Rejim), Turhan Kitabevi, Ankara.
• KILIÇOĞLU, Ahmet M. (2011). Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kitabevi, Ankara.
• KUTLU, Meltem (1997). İdare Sözleşmelerinde İhale Süreci, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İzmir.
• LAUBADERE, André de, Franck Moderne ve Pierre Delvolvé (1983). Traité des contrats administratifs (Cilt I), L.G.D.J., Paris.
• MEMİŞ, Emin (2017). Genel İdare Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• NOHUTÇU, Ahmet (2018). İdare Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara.
• NOMER, Halûk N. (2011). Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayınları, İstanbul.
• ODYAKMAZ, Zehra (1998). “Genel Olarak İdarenin Sözleşmeleri”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (1-2), ss. 141-195.
• ONAR, Sıddık Sami (1936). Türk İdare Hukukunun Tekâmül Safhaları ve Bugünkü Esasları, Hukuk İlmi Yayma Kurumu Konferanslar Serisi III, Ankara.
• ONAR, Sıddık Sami (1966). İdare Hukukunun Umumi Esasları (Cilt III), Hak Kitabevi, Ankara.
• ÖZAY, İl Han (2017). Günışığında Yönetim, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• ÖZDEMİR, Ali Murat (2013). “Söylem ve Hukuk İlişkisi: Kamu Personel Rejimi Örneği”, Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3 (1), 1-8.
• ÖZDEMİR, Ali Murat, Abdurrahman Saygılı, Hamdi Gökçe Zabunoğlu, Aynur Demirli, Ebubekir Aykut, Ezgi Nur Türkoğlu Karacaova, Göksu Uğurlu ve Ozan Giray Şahin (2019). Genel Kamu Hukuku - Kuramsal Yaklaşım, İmge Kitabevi, Ankara.
• ÖZYÖRÜK, Mukbil (1977). İdare Hukuku Ders Notları, Ankara.
• RICHER, Laurant (1999). Droit des contrats administratifs, L.G.D.J., Paris.
• RIVERO, Jean (1990). Droit Administratif, Dalloz, Paris.
• SANCAKDAR, Oğuz, Eser Us, Mine Kasapoğlu Turhan ve Lale Burcu Önüt (2015). İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• SEZGİNER, Murat (2000). İptal Davasının Uygulama Alanı Bakımından Ayrılabilir İşlem Kuramı, Yetkin Yayınları, Ankara.
• TAN, Turgut (2019). İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara.
• TEKİNSOY, M. Ayhan (2006). “İdari Sözleşmelerde Ölçüt Sorunu”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 55 (2), ss. 181-227.
• TRUCHET, Didier (1982). “Label de service public et statut de service public”, AJDA.
• ULUSOY, Ali D. (2004). Kamu Hizmeti İncelemeleri, Ülke Kitapları, İstanbul.
• ULUSOY, Ali D. (2019). Yeni Türk İdare Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara.
• VEDEL, Georges ve Pierre Delvolvé (1990). Droit Administratif (Cilt I), Presses Universitaires de France, Paris.
• WALINE, Marcel (1939). Manuel élémentaire de droit administratif, Recueil Sirey, Paris.
• WATERS, Christopher P. M. (2004). “Who Should Regulate the Baku-Tbilisi-Ceyhan Pipeline?”, Georgetown International Environmental Law Review, 16 (3), ss. 403-419.
• WEIL, Prosper (1974). “Le critère du contrat administratif en crise”. Mélanges Offerts à Marcel Waline, ss. 831-848.
• YAYLA, Yıldızhan (2010). İdare Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul.
• YILDIRIM, Ramazan ve Serkan Çınarlı (2019). Türk İdâre Hukuku Dersleri (Cilt II), Astana Yayınları, Ankara.
• YILDIRIM, Turan, Melikşah Yasin, Nur Kaman, H. Eyüp Özdemir, Gül Üstün ve Özge Okay Tekinsoy (2018). İdare Hukuku (Editör: Turan Yıldırım), On İki Levha Yayınları, İstanbul.