Evaluation of the Good Governance Principles Applied in the Ombudsman Institution Decisions within the Framework of Public Value

Yıl 2022, Sayı: 17, 79 - 105, 22.01.2023

Handan Boyalı

Öz

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KARARLARINDA UYGULANAN İYİ YÖNETİM İLKELERİNİN KAMU DEĞERİ ÇERÇEVESİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Günümüzde toplum ihtiyaçlarında yaşanan değişimlere bağlı olarak kamu yönetiminde hızlı bir dönüşüm gerçekleşmektedir. Bu dönüşümle birlikte katılım, şeffaflık, cevap verebilirlik, açıklık gibi bazı değerler uygulamaya koyulmaktadır. Bireyler devletin sunmuş olduğu kamu hizmetlerinde de aynı şekilde değişimi görmek istemektedir. Kamu örgütleri ise bu dönüşümü gerçekleştirme sırasında bazı zorluklar ile karşı karşıya kalabilmekte ve güçlükleri aşabilmek adına uygulanabilir nitelikte çözümler bulmaları gerekmektedir. Bu yollardan biri olan Geleneksel Kamu Yönetimi yaklaşımının merkeziyetçi, bürokratik ve hantal bir yapıda olması kamu hizmetlerinin kalitesiz, verimsiz ve yavaş olarak sunulmasına sebep olmuştur. Ardından ortaya koyulan Yeni Kamu İşletmeciliği yaklaşımında ise vatandaşı müşteri olarak görmesi ve ekonomik verimliliği öncelemesi gibi özellikler bireylerde huzursuzluğa yol açmıştır. Bu yaklaşımlar, gerek kamu yararının sağlanmasında gerekse kamu hizmetlerinin gerçekleştirilmesinde ortaya çıkan yeni ihtiyaçları karşılamadığından dolayı eleştirilmiştir. Kamu değeri yaklaşımı, yapılan bu eleştirilere getirilen alternatif çözüm önerilerinden biridir. Kamu hizmetlerinin bir sonucu olan kamu değeri, kamu yararının sağlanması adına kamusal alanda yer alan tüm paydaşların katılımı ile üretilmektedir. Kamu Denetçiliği Kurumu ise vatandaşların şikayetlerini inceleyip çözüme kavuştururken, idarelerin hizmet kalitesini artırmayı ve kamuda iyi yönetim ilkelerini uygulamayı amaç edinmiştir.
Bu bağlamda bu çalışma, kamu yönetimi literatürünün önemli konuları arasında gösterilen kamu değeri yaklaşımını ele almayı planlamaktadır. Kuramsal ve kavramsal boyutları ile ele alınan kamu değeri kavramı hakkında gerekli bilgilendirmeler yapılmış ve kamu yönetimi disiplinine kazanımı değerlendirilmiştir. Ardından Kamu Denetçiliği Kurumu’ndaki alınan kararlarda iyi yönetim ilkeleri kamu değeri bağlamında incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İyi Yönetim, Kamu Değeri, Yeni Kamu İşletmeciliği, Kamu Denetçiliği Kurumu

Kaynakça

• AYDIN, Ahmet Hamdi (2018). Kamu Yönetimine Giriş, Seçkin Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara.
• ALGAN, Fatma Müge (2015). “Kamu Hizmetlerinin Standartlaştırılması ile Verimliliğin Artırılması”, Verimlilik Dergisi, Sayı:1, ss. 87-108.
• ANDERSEN, Lotte Bøgh vd. (2013). “Public Values and Public Sevice Motivation: Conceptual and Empirical Relationships”, The American Review of Public Administration, Vol:43, Issue:3, pp. 292-311.
• ARSLAN, Nagehan Talat (2010). “Klasik - Neo Klasik Dönüşüm Süreci: Yeni Kamu Yönetimi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:11, Sayı:2, ss. 21-38.
• BENİNGTON, John (2011). From Private Choice to Public Value?, Public Value: Theory and Practice, (pp. 31-51), Eds.: J. Benington and M. Moore, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
• BENİNGTON, John and MOORE, Mark H. (2011). Public Value in Complex and Changing Times, Public Value: Theory and Practice, (pp. 1-30), Eds.: J. Benington and M. Moore, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
• BERMAN, Evan M. and WEST, Jonathan P. (2011). “Public Values in Special Districts: A Survey of Managerial Commitment”, Public Administration Review, Vol:72, Issue:1, pp. 43-54.
• BOZEMAN, Barry (2007). Public Values and Public Interest: Counterbalancing Economic Individualism, Georgetown University Press, Washington D.C.
• ÇELİK, Abdullah ve AKCA, Hakan (2021). “Değer Odaklı Bir Yönetim Yaklaşımı: Kamu Değeri”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:28, ss. 376-404.
• ÇOLAK, Tuncay (2022). Türk Kamu Yönetiminde Kamu Değeri Analizi: Bakanlıkların Web Siteleri Üzerinden Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• DEMİREĞEN, Ali (2007). Avrupa Birliği'nde İyi Yönetim ve İyi Yönetim Işığında Yönetimde Demokrasi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• DENEK, Selçuk (2019). “Yeni Kamu Hizmeti Düşüncesi: Değişen Kamu Hizmeti Anlayışı”, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:4, Sayı:1, ss. 418-439.
• ERTEN, Şerafettin (2020). Kamu Sektörü Sağlık Hizmeti Sunumunda "Değer" Kavramı: Değer Temelli Sağlık Hizmeti ve Sağlık Hizmetinde Kamu Değeri, İktisadi ve İdari Bilimlerde Teori ve Araştırmalar Cilt II içinde (ss. 33-54), Editör: Mustafa Mete, Gece Kitaplığı, Ankara.
• ERYILMAZ, Bilal (2018). Kamu Yönetimi, Umuttepe Yayınları, 11. Baskı, Kocaeli.
• İZCİ, Ferit (2021). Kamu Yönetimindeki Değişimin Son Halkası Olarak Kamu Değeri Kuramı, Kamu Yönetiminde Değişim Olgusu Global Trendler ve Yeni Paradigmalar içinde (ss.259-288), Editör: Berat Akıncı, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• JØRGENSEN, Torben Beck and BOZEMAN, Barry (2007). “Public Values: An Inventory”, Administration & Society, Vol:39, Issue:3, pp. 354-81.
• KDK (2019). “Kamu Denetçiliği Kurumu 2019 Yıllık Raporu”, Ankara. https://www.ombudsman.gov.tr/kdk-pdf/2019_yili_yillik_rapor/mobile/index.html, (Erişim Tarihi: 21.09.2022).
• KARKIN, Naci (2012). Kamu Siyasalarının Üretilmesinde Yeni Bir Ölçüt: Kamusal Değer Kavramı ve Kritiği, Kamu Politikalarında Dönüşüm-KAYFOR 2012 Bildiriler Kitabı, (ss. 359-372), Editör: Bekir Parlak, TODAİE Yayınları, Ankara.
• KARKIN, Naci (2015). Kamu Değeri Kavramı ve Kamu Değeri Yönetiminin Kamu Yönetimi Kuramı Bağlamındaki Yeri, Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları: Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi içinde, Editör: Özer Köseoğlu ve Mehmet Zahid Sobacı, ss. 249-272, Dora Yayıncılık, Bursa.
• KDK (2019). Kamu Denetçiliği Kurumu İyi Yönetim İlkeleri Rehberi, KDK Yayınları, Ankara.
• KELLY, Gavin, MULGAN Geoff and MUERS Stephen (2002). Creating Public Value- An Analytical Framework for Public Service Reform, Cabinet Office Strategy Unit, UK.
• KORKMAZ, İbrahim (2016). “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Hakkında Bir Değerlendirme”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı:124, ss. 81-152.
• KORKUT, Gülsüm, ACAR, Osman Kürşat ve TETİK, Alim (2015). “Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı ile Değişen Kamu Hizmeti ve Türkiye İş Kurumu”, İş ve Hayat Dergisi, Cilt:1, Sayı:2, ss. 107-135.
• KÖSEOĞLU, Özer ve SOBACI, Zahid (2014). Kamu Politikaları Yoluyla Kamu Değeri Üretmek, Kamu Yönetiminde Değişim: KAYFOR XII Bildiriler Kitabı, (ss. 434-450), TOBB & Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• KÖSEOĞLU, Özer ve TUNCER, Aziz (2014). “Kamu Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım Olarak Kamu Değeri: Kavramsal ve Kuramsal Açıdan Bir Tartışma”. Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt:12, Sayı:24, ss. 145-170.
• LOWNDES, Vivien, PRATCHETT, Lawrence and STOKER, Gerry (2006). “Local Political Participation: The lmpact of Rules-ln-Use”, Public Administration, Vol:84, Issue:3, pp. 539-561.
• MOORE, Mark H. (1994). “Public Value as the Focus of Strategy”, Australian Journal of Public Administration, Vol:53, Issue:3, pp. 296- 303.
• MOORE, Mark H. (1995). Creating Public Value Strategic Management in Government, Harvard University Press, England.
• MOORE, Mark H. and MOORE, Gaylen Williams (2005). Creating Public Value through State Arts Agencies, Arts Midwest, Minneapolis.
• OK, Mert (2021). Kamu Denetçiliği Kurumu Kararlarında İyi Yönetim, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• ÖKTEN, Serkan (2019). “Kamu Değeri Yapımı Çerçevesinde Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt:8, Sayı:4, ss. 2394-2423. Retrieved from http://www.itobiad.com/tr/issue/49747/524760
• ÖZCAN, Kerim ve AĞCA, Veysel (2010). “Yeni Kamu Yönetimi Anlayışında Postmodernizmin İzleri”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt:43, Sayı:3, ss. 1-32.
• ÖZER, Mehmet Akif (2006). “Yönetişim Üzerine Notlar”, Sayıştay Dergisi, Sayı:63, ss. 59-89.
• PAPİ, Luca vd. (2018). “Measuring Public Value: A Conceptual and Applied Contribution to the Debate”, Public Money & Management, Vol:38, Sayı:7, pp. 503-510. doi: 10.1080/09540962.2018.1439154.
• PARLAK, Bekir ve GENÇOSMAN, Fatih (2020). “Kamu Değeri Yönetimi: Uygulamaya Yönelik Bir Yöntem Önerisi”, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, Cilt:5, Sayı:13, ss. 318-330.
• SCOTT, Carol (2006). “Museums: Impact and Value”, Cultural Trends, Vol:15, Issue:1, pp. 45-75. doi: 10.1080/09548960600615947.
• SEVİNÇ ÇUBUK, Ecem Buse (2021). Bilişim ve İletişim Teknolojileri ve Kamu Değeri Bağlamında Kamuda İnovasyon: Sistem Tasarım Modeli, Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• SEVİNÇ, İsmail ve AKYILDIZ, Betül (2020). “Kamu Denetçiliği Kurumu Faaliyetlerinin Yıllık Raporlar Üzerinden Değerlendirilmesi”, Ombudsman Akademik, Cilt:7, Sayı:13, ss. 57-91.
• STOKER, Gerry (2006). “Public Value Management: A New Narrative For Networked Governance?”, The American Review of Public Administration, Vol:36, Issue:1, pp. 41-57. doi: 10.1177/0275074005282583.
• ŞENGÜL, Ramazan ve ÇETİNKAYA, N. Işıl (2012). “Kamu Yönetiminin Değişim Sürecinde Yönetsel Demokrasi”, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, Cilt:4, Sayı:2, ss. 51-60.
• TÖGEL, Akif (2017). “Anayasal ve Militan Demokrasi Algısı Üzerine”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Sayı:1, ss. 105-130.
• Turkel, Eli and Turkel, Gerald (2016). “Public Value Theory: Reconciling Public Interests, Administrative Autonomy and Efficiency”, Review of Public Administration and Management, Vol:4, Issue:2, pp. 1-7. doi: 10.4172/2315- 7844.1000189.
• UYSAL, Yusuf (2020). “Klasik Kamu Yönetiminden Yeni Kamu İşletmeciliği ve Post-YKİ’ye Kamu Hizmetlerinin Değişimi ve Dönüşümü Üzerine Bir Değerlendirme”, International Journal of Management and Administration (IJMA), Cilt:4, Sayı:7, ss. 112-135.
• WİLLİAMS, Iestyn and SHEARER, Heather (2011). “Appraising Public Value: Past, Present And Futures”, Public Administration, Vol:89, Issue:4, pp. 1367-1384.