Regarding the Diplomatic Conduct of International Organisations During the Israeli-Palestinian War: UN Sample

Yıl 2024, Sayı: ÖZEL SAYI 2 (GAZZE), 132 - 162, 10.05.2024

Mustafa Canbey

Öz

İSRAİL – FİLİSTİN SAVAŞI’NDA ULUSLARARASI KURULUŞLARIN GÖSTERMİŞ OLDUĞU DİPLOMASİ PERFORMANSININ İNCELENMESİ: BM ÖRNEĞİ

Öz

7 Ekim 2023 tarihinde başlayan İsrail – Filistin gerilimi, İsrail’in saldırıları neticesinde farklı bir boyuta geçmiş, yaşanan insanlık dramı pek çok açıdan travmaya yol açmıştır. Yıllardır bölgede süregelen çatışmalar savaşa evrilmiş, çalışmanın yazıldığı bugün itibariyle (25 Şubat) ölü sayısı 30 bine yaklaşmıştır. Birleşmiş Milletler’in Kalkınma Hedefleri kapsamında barışın, doğanın, insani yaşam alanlarının her geçen gün iyileştirilmesi planlanan modern dönemde yaşanan hadiseler siyasal, ekonomik, sosyolojik, psikolojik ve bilimsel pek çok alanda tepki bulmuştur. İsrail - Filistin Savaşı’nda uluslararası toplum, kurum ve kuruluşların pek başarılı bir sınav vermediği düşünülmektedir. Verilen sözlerin hiçbiri yerine getirilememiş, yardım koridorları açılamamış, tahliye olmak isteyen halk sınır kapılarında bekletilmiştir. Bu bakımdan Birleşmiş Milletler ve diğer kuruluşlar başta olmak üzere diplomatik kuruluşların Filistin halkını tek başına bıraktığı, Filistin’in hak ve hukukunu koruyamadığı söylenebilir. Bu çalışmanın problemi, sivil insanlar savaşın merkezinde bulunurken diplomasi adına neler yapıldığı, uluslararası kurum ve organizasyonlarının barış adına nasıl bir performans gösterdiği, barış diplomasisi adına hangi devletin ya da hangi kuruluşun nasıl mücadele ettiğidir. Çalışmanın evrenini uluslararası kuruluşlar oluştururken, çalışmanın örneklemi Birleşmiş Milletler’dir. Bu bakımdan çalışma Birleşmiş Milletler örneği üzerinden ilerleyecektir. Çalışma nitel araştırma yönteminin ilkeleri benimsenerek yapılmıştır (Yıldırım ve Şimşek, 2016). Araştırmanın deseni mevcut durumu tahlil etmesi sebebiyle durum analizidir. Nitel araştırmanın en önemli ve en sık kullanılan veri toplama tekniklerinden doküman incelemesine (2016: 129-156) başvurularak, konuyla ilgili literatürdeki veriler toplanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada toplanan verilerin durumu betimsel analizle çözümlenerek, diplomasi trafiği adına BM’nin göstermiş olduğu performans derli toplu bir biçimde alan yazına eklenecek, mevcut durumdaki literatüre bir katkı sağlayacaktır

Anahtar Kelimeler

Birleşmiş Milletler, Filistin, İsrail, Diplomasi, Çatışma

Kaynakça

• ABD KONSOLOSLUĞU (2024). “Amerika Birleşik Devletleri” , http://usingfo.state.gov
• AL JAZEERA (2024). “Fransa Senatosu” , www.aljazeera.com.tr/haber/fransa-senatosu-filistin-tanınmasını-istedi
• AL MANİTOR (2024). “Fransa Parlamentosu” , www.al-manitor.com/pulse/tr/origrals/2015/04/İsrael-france-involvement-İrantan-
• ARI, T. (2012). Geçmişten Günümüze Ortadoğu: Siyaset, Savaş ve Diplomasi Cil-1, MKM Yayınları, s.33.
• BATUK, C., Mert, R. (2017). “Çatışan Kutsalların Ortasındaki Şehir: Kudüs”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 17(2), s. 132.
• BOZLAĞAN, R. (2004). Birleşmiş Milletler Uygulamaları ve Yerel Yönetimler. Öneri Dergisi, 6(22), 229-235.
• CİNGİ, S. (2012). Birleşmiş Milletler ve Bütünleşemeyen Dünya. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (11-12-13).
• CLEVELAND, W. (2008). Modern Ortadoğu Tarihi, Çev. Mehmet Harmancı, Agora Kitaplığı, s.266.
• ÇUBUKGİL, Müzehher. (1950). Birleşmiş Milletler Teşkilâtında Veto. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7, sy. 3. (2024). “Birleşmiş Milletler” , mfa.gov.tr, 2024
• DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI (2024). “Birleşmiş Milletler” , Erişim Adresi: https://www.mfa.gov.tr/birlesmis-milletler-teskilati-ve-turkiye.tr.mfa
• HABERLER.COM (2024). “İngiltere Başbakan Açıklaması” , www.haberler.com/ingiltere-basbakani-ndan-arapbahari-vurgusu-3010709-haberi-/
• İLBAŞ, S. (2023). “Filistin Sorununda İki Devletli Çözüm Yaklaşımının Çöküşü”, Toplum, Ekonomi ve Yönetim Dergisi, 4(2), s.200.
• JOSHUA J. Mark, “Filistin”, Çev. Nizamettin Karaben, World History Encyclopedia, 25 Ekim 2018, https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-192/filistin/.
• KARAKÖSE, H. “Filistin ve Kudüs Meselesine Genel Bir Bakış: XIX. Yüzyılın Ortasından XX. Yüzyıl Ortalarına Kadar”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), s.156.
• KARAMAN, M, L. (1996). “Filistin”, TDV İslam Ansiklopedisi, 13, s.90.
• KUTLU, İ. (2018). Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde Reform Tartışmaları. Bilge Strateji, 10(19), 177-200.
• KÜRKÇÜOĞLU, Ö. (1982). Osmanlı Devleti’ne Karşı Arap Bağımsızlık Hareketleri (1908-1918), Ankara Üniversitesi SBF Yayınları, s.75-96.
• NISTORY NEWS (2024). “When Did the U.S. and Israel Become Allies?” , hnn.us/articles/751.html
• ONARAN, O. (1962). Birleşmiş Milletler Sekreterliği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 17(01). ruke-framework-poleskine.html
• ŞAHOĞLU, H. (2023). Başarısız Bir Birleşmiş Milletler Misyonu: Kıbrıs. Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 1-12.
• TRTTÜRK (2024). “İngiltere Başbakan Açıklaması” , www.trtturk.com/haber/İngiltere-eski-basbakani-blair-misirda-142987.html
• UÇAROĞLU R. (2006). Siyasi Tarih. İstanbul: Der Yayınları.
• Ulutaş, U., Bölme S. vd., (2012). “İsrail Siyasetini Anlama Kılavuzu”, SETA Vakfı Yayınları, s.21
• UMAR, Ö. ve Yenisu M. (2020). “Gizli Antlaşmalar Çerçevesinde San Remo Konferansı’nda Ortadoğu’yu Şekillendirme Çabaları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, s.36.
• UNITED NATIONS TÜRKİYE (2024). “Birleşmiş Milletler” , https://turkiye.un.org/tr/sdgs
• YILDIRIM, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• YILDIRIM, Y. (2021). “İsrail-Filistin Sorununda İki Devletli Çözüm Arayışları”, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(41), s.3845.
• YILMAZ ŞAHİN, T. (2011). Uluslararası Politikada Ortadoğu, Barış Kitap, s.39.