KARADENİZ KIYILARINDA ÇİFT TEKNEYLE ÇEKİLEN ORTASU TROLÜ İLE BAZI PELAJİK BALIKLARIN AVCILIĞI

Yıl 2008, Cilt: 23 Sayı: 2, 78 - 82, 30.06.2008

Yakup Erdem Süleyman Özdemir

Öz

Bu çalışmada Karadeniz’de ekonomik olarak avlanan pelajik balıklardan hamsi (Engraulis encrasicolus, L.), çaça (Spratus spratus, L.), istavrit (Trachurus tarchurus, L.) ve lüfer (Pomatamus saltatrix, L.) balıklarının ortasu trolüyle avcılığında türlerin kendine özgü davranışlarının av verimi ile avın tür ve boy kompozisyonu üzerindeki etkisi incelenmiştir. Yapılan toplam 34 ağ çekiminde 463 343 kg balık avlanmış olup, en fazla avlanan tür 269 320 kg ile hamsi olurken, bunu çaça (174 820 kg), istavrit (18 198 kg) ve lüfer (1 005 kg) balıkları izlemiştir.
Avın tür ve boy kompozisyonu avlanılan sahaya ve rüzgar durumuna göre değişiklik göstermiştir (p<0.05). Pelajik balık türlerinin ortasu trolü ile avcılığında sürü yapısının ve davranışının doğru belirlenmesinin gerekli olduğu, bunun balık bulucu cihazların etkin kullanımı ile sağlanabileceği belirlenmiştir. Farklı tür ve büyüklükteki balıkların davranışları dikkate alınarak avlanılan saha, av zamanı ve uygun çevresel koşulların iyi seçilmesi yoluyla daha başarılı bir avcılık yapılabilir.

Anahtar Kelimeler

Pelajik Balık, Ortasu Trolü, Av Kompozisyonu, Orta Karadeniz

KARADENİZ KIYILARINDA ÇİFT TEKNEYLE ÇEKİLEN ORTASU TROLÜ İLE BAZI PELAJİK BALIKLARIN AVCILIĞI

Öz

Bu çalışmada Karadeniz’de ekonomik olarak avlanan pelajik balıklardan hamsi (Engraulis encrasicolus, L.), çaça (Spratus spratus, L.), istavrit (Trachurus tarchurus, L.) ve lüfer (Pomatamus saltatrix, L.) balıklarının ortasu trolüyle avcılığında türlerin kendine özgü davranışlarının av verimi ile avın tür ve boy kompozisyonu üzerindeki etkisi incelenmiştir. Yapılan toplam 34 ağ çekiminde 463 343 kg balık avlanmış olup, en fazla avlanan tür 269 320 kg ile hamsi olurken, bunu çaça (174 820 kg), istavrit (18 198 kg) ve lüfer (1 005 kg) balıkları izlemiştir. Avın tür ve boy kompozisyonu avlanılan sahaya ve rüzgar durumuna göre değişiklik göstermiştir (p

Anahtar Kelimeler

Pelajik Balık, Ortasu Trolü, Av Kompozisyonu, Orta Karadeniz

Kaynakça

• Anonim, 2006. Türkiye İstatistik Kurumu, Su Ürünleri İstatistikleri 2004, Ankara.
• Çelikkale, M.S., Düzgüneş, E., Candeğer, F., 1993. Av Araçları ve Avlama Teknolojisi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Genel Yayın No: 162, Fakülte Yayın No: 4. Trabzon.
• Erdem, Y., Erkoyuncu, İ., 1997. Hamsi (Engraulis encrasicolus, L.) Avcılığında Kullanılan Ortasu Trol Ağlarının Seçiciliğinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Akdeniz Balıkçılık Kongresi, Bildiriler Kitabı 683-691, İzmir.
• Erdem, Y., Özdemir, S., Satılmış, H.H., 2007. Hamsi (Engraulis encrasicolus L.) Avcılığında Kullanılan Ortasu Trolünün Gece-Gündüz Av Verimi ve Boy Kompozisyonunun Karşılaştırılması. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi, 1(2), Kayseri.
• Fernö, A., Olsen, S., 1994. Marine Fish Behaviour in Capture and Abundance Estimation. Fishing News Books, p. Published 1994. ISBN 0-85238-211-1 London.
• Kalaycı, F., Bilgin, S., Samsun, O., Samsun, N., 2005. Orta Karadeniz’de Avlanan Çaça (Sprattus sprattus phalericus Risso, 1826) Balığı Stoğunun Genel Durumu ve Balık Endüstrisi İçerisindeki Yerinin Araştırılması. XIII. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu, Özet Kitabı s.69, Çanakkale.Misund, O.A., 1993. Avoidance Behaviour of Herring (Clupea harengus) and Mackerel (Scomber scombrus) in Purse Seine Capture situations Fisheries Research, 16 (2) 177-192.
• Misund, O.A., 1994. Swiming Behaviour of Fish Schools in Connection with Capture by Purse Seine and Pelagic Trawl. In Marine Fish Behaviour in Capture and, Abundance Estimation. Ed. By A. Fernö and S. Olsen. 84-106 pp. Fishing New Books, London.
• Misund, O.A., Luyeye, N., Coetzee, J., Boyer, D., 1999. Trawl Sampling of Small Pelagic Fish off Angola: Effects of Avoidance, Towing Speed, Tow Duration, and Time of Day. ICES, J. Mar. Sci, 56 (3): 275-283.
• Özdemir, S., 2003. Çeşitli Av Araçlarının Avlanma Etkinliğinin Balık Davranışları Yönünden İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Özdemir, S., Erdem, Y., Satılmış, H.H., Özdemir Birinci, Z., Erdem, E., 2007. Ortasu Trolü ile İki Farklı Av Sahasında Avlanan Hamsi (Engraulis encrasicolus L.)’ nin Sürü Yapısı ve Av Veriminin İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19 (1), Elazığ.
• Özekinci, U. 1999. Ege Denizinde Tek Tekne ile Çekilen Ortasu Trol Ağlarının Geliştirilmesi Üzerine Araştırmalar, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Pitcher, T.J., Misund, O.A., Fernö, A., Totland, B., Mele, V., 1998. Adaptive Behaviour of Herring Schools in the Norwegian Sea as Revealed by High-Resolution Sonar. ICES Journal of Marine Science, 53(2): 449-452.
• Samsun, O., Kalaycı, F., Samsun, N., Bilgin, S., 2006. Orta Karadeniz’de İki Tekne ile Çekilen Ortasu Trolünün Av Verimi ve Av Kompozisyonun Belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Araştırma Fonu SSÜ 094 nolu Proje Sonuç Raporu, 97 s. Samsun.
• Zengin, M., Düzgüneş, E., Dinçer, A.C., Mutlu, C., Bahar, M., Tabak, İ., 2003. Karadeniz’de Ortasu Trolünün Kullanım Olanakları ve Av Verimliliğinin Araştırılması. TAGEM/HAYSUD/1998/17/03/007, Nolu Proje Raporu, T.K.İ.B. Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, Trabzon.