FARKLI FOSFOR DOZLARININ ASPİR (Carthamus tinctorius L.) BİTKİSİNİN VERİM VE VERİM UNSURLARI ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2011, Cilt: 26 Sayı: 1, 24 - 29, 16.02.2011

Duran Katar Yusuf Arslan Fatma Kayaçetin İlhan Subaşı Çetin Çağlar

Öz

Bu çalışma, Ankara ekolojik koşullarında 2010 yılında Dinçer aspir çeşidiyle yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları deneme deseninde üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemede 4 farklı (P1= 0, P2= 3, P3= 6 ve P4= 9 kg/da) fosfor dozu kullanılmıştır. Bu uygulamaların bitki boyu, bitki başına tabla sayısı, bin dane ağırlığı, tohum verimi, ham yağ oranı ve ham yağ verimi ve yağ asitleri komposizyonu üzerine etkileri araştırılmıştır. Fosfor dozları, bitki boyu, bitki başına tabla sayısı, bin dane ağırlığı, tohum verimi ve ham yağ verimi üzerine olumlu etki yapmıştır. En yüksek bitki boyu değeri P3: 9 kg/da muamelesinden elde edilmiştir. En yüksek tohum ve yağ verimi ise P4 muamelesinden elde edilmiştir.

This study was conducted with Dinçer Safflower variety in Ankara ecological conditions in 2010. The experimental design was randomized complete block design with three replications. Nitrogen doses used in this research were P1= 0, P2= 3, P3 = 6 ve P4= 9 kg/da. Plant height, number of heads per plant, 1000 seed weight, seed yield, oil content, oil yield and fatty acid component were investigated in the experiment. According to results of this research, phosphorus doses was positive impacted on the plant height, number of capitula per plant, 1000 seed weight, seed and oil yield. The most plant height was obtained with P3= 9 kg/da. The maximal seed and oil yield was obtained with P3 treatment.

Anahtar Kelimeler

-

FARKLI FOSFOR DOZLARI I ASPİR (Carthamus tinctorius L.) BİTKİSİ İ VERİM VE VERİM U SURLARI ÜZERİ E ETKİSİ

Öz

Bu çalışma, Ankara ekolojik koşullarında 2010 yılında Dinçer aspir çeşidiyle yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları deneme deseninde üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemede 4 farklı (P1= 0, P2= 3, P= 6 ve P4= 9 kg/da) fosfor dozu kullanılmıştır. Bu uygulamaların bitki boyu, bitki başına tabla sayısı, bin dane ağırlığı, tohum verimi, ham yağ oranı ve ham yağ verimi ve yağ asitleri komposizyonu üzerine etkileri araştırılmıştır. Fosfor dozları, bitki boyu, bitki başına tabla sayısı, bin dane ağırlığı, tohum verimi ve ham yağ verimi üzerine olumlu etki yapmıştır. En yüksek bitki boyu değeri P3: 9 kg/da muamelesinden elde edilmiştir. En yüksek tohum ve yağ verimi ise P4 muamelesinden elde edilmiştir

Kaynakça

• Abbadi, J., Gerendás, J. and Sattelmacher, B., 2005. Effects of N, P and K Supply on Growth and Yield of Safflower (Carthamus tinctorius L.) Compared to Sunflower (Helianthus annuus L.) under Greenhouse Conditions. VIth International Safflower Conference, pp 335-343. IstanbulTurkey.
• Abel, G. H., 1975. Effects of Irrigation Regimes, Planting Dates, Nitrogen Levels, and Row Spacing on Safflower Cultivars. Agronomy Journal, Vol. 68, No. 3, p. 448-451.
• Bayrak, A., 1997. Ankara ve Şanlıurfa’da Denenen Yazlık-Kışlık Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çeşit ve Hatlarının Yağ Asitleri Bileşiminin Araştırılması. Gıda Cild: 22, Sayfa: 269-277.
• Bayraktar, N., Can, Ö., Koşar, F. Ç., Balcı, A. and Uranbey, S., 2005. Production and Development Potential of Oil Crops in Central and Transitional Anatolia Zone. VIth International Safflower Conference, pp 257-267. Istanbul-Turkey.
• Coşke, B., Gürbüz, B. and Kıralan, M., 2007. Oil Content and Fatty Acid Composition of Some Safflower (Carthamus tinctorius L.) Varieties Sown in Spring and Winter. International Journal of Natural and Engineering Sciences 1 (3): 11-15.
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O. ve Gürbüz, F.1987. Araştırma ve Deneme Metodları (Đstatistik Metodları II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları:1021. Ders Kitabı, 295s.
• Esendal, E., 2005. Wellcome Address to the VIth International safflower conference participants, VIth International Safflower Conference, pp 3-4. Đstanbul -Türkiye.
• Geçit, H. H., Çiftçi, Y.C., Emeklier, Y., Đkincikaraya, S., Adak, M.S., Kolsarıcı, Ö., Ekiz, H., Altunok, S., Sancak, C., Sevimay, C.S., Kendir, H., 2009. Tarla Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Yayın no: 1569, Ders Kitabı: 521, Ankara.
• Grant, C., 2006. Enhancing Nitrogen Use Efficiency in Dryland Cropping Systems on the Northern Great Plains. 18th World Congress of Soil Science, Philadelphia, Pennsylvania, USA.
• Girase, P. D.; Wani, A. G.; Deokar, A. B., 1980. Response of safflower varieties to plant densities and nitrogen levels. Journal of Maharashtra Agricultural Universities, Vol. 5, No. 1, pp. 53-55. ISSN 0378-2395
• Đlisulu, K., 1973. Yağ bitkileri ve Islahı. Çağlayan Kitapevi, sayfa: 321-324.
• Kızıl, S., Tonçer, Ö. ve Söğüt, T. 1999. Diyarbakır Koşullarında Farklı Sıra Aralığı Mesafelerinin Aspir (Carthamus tinctorius L.)’ De Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Adana.
• Padmavathi, P. and P. Lakshmamma, 2001. Optimizing Irrigation In Relation To Phosphorus Nutrition In Safflower (Carthamus tinctorius L.). Sesame and Safflower Newsletter no. 16, pp. 105-108.
• Patil, T. S., Khawale,V. S., Bolke, H. M. and Kolte, H. S., 2009. Effect of Nutrient Levels and Biofertilizers on Yield Attributes and Economics of Safflower. J. Soils and Crops 19 (1) 176-179. ISSN 0971-2836.
• Polat,T., 2007. Farklı Sıra Aralıkları ve Azot Seviyelerinin Kuru Şartlarda Yetiştirilen Aspir (Carthamus tinctorius L.) Bitkisinin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisi.Doktora Tezi Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü .
• Rajput, G. R., Khawale, V. S., Mankar, P. S., Sharma, S. K. and Kumbhare, M. D., 2007. Effect of Sowing Dates and Nutrient Management in Safflower. J. Soils and Crops 17 (1) 110-113.
• Singh, U. R. and Singh, U. B., 1984. Response of Safflower to Different Inter-row Spacings and Various Levels of Fertility. Indian Journal of Agronomy, Vol. 29, No. 1, pp. 90-93. ISSN 0537-197X.
• Sounda, G., Seth, J. and De, R., 1977. Effects of Levels of Nitrogen and Plant Populations on the Grain Yield and Yield Components of Three Varieties of Safflower. Indian Journal of Agricultural Sciences, Vol. 47, No. 8, pp. 394396 ISSN 0019-5022.
• Ülgen, N. ve Yurtsever, N., 1995. Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi. Köy Hizmetleri Genel müdürlüğü. Toprak ve gübre Araştırması Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Genel yayın no: 209, Teknik yayınlar no: T.66. ANKARA.
• Yıldırım, B., Tunçbilek, M., Dede, Ö. ve Okut, N., 2004. Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Farklı Azot ve Fosfor Dozlarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2): 113-117.
• Yılmazlar, B., 2008. Konya Şartlarında Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Aspir Çeşitlerinde Önemli Tarımsal Karakterler Üzerine ve Verime Etkisi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi.
• Zaman, A. and Das, P. K., 1990. Response of Safflower to Different Moisture Regimes and Nitrogen Levels in Semi-Arid Tropics Journal of Oilseeds Research, Vol. 7, No. 1, pp. 26-32. ISSN 0970-2776.