FİDELEME VE SERPME EKİM YÖNTEMLERİNİN BAZI ÇELTİK ÇEŞİTLERİNDE VERİM VE VERİM UNSURLARINA ETKİLERİ

Yıl 2006, Cilt: 21 Sayı: 1, 6 - 13, 15.02.2006

Yusuf Şavşatlı Coşkun Köycü Ali Gülümser

Öz

Bu araştırma, Samsun ekolojik şartlarında fideleme ve serpme ekim yöntemlerinin çeltiğin verim ve verim unsurlarına etkilerini belirlemek amacıyla, Tekkeköy ve Çarşamba ilçelerinde 1995-1996 yıllarında yürütülmüştür. Tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde üç tekrarlamalı olarak ele alınan bu araştırmada çeltik materyali olarak Baldo, Veneria, Rocca, Ribe, İpsala, K-424 ve Drago çeşitleri kullanılmıştır. Araştırma sonucu, fideleme yönteminde salkım uzunluğu, salkımda tane sayısı ve salkım verimi daha yüksek bulunmuştur. Çeltik verimi, metrekarede salkım sayısı ve bitkide kardeş sayısında düşüşler tespit edilirken; Drago, K-424 ve Ribe çeşitlerinde fideleme yönteminin uygulanması ile verimde artışlar gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çeltik, ekim yöntemi, fideleme, çeşit

FİDELEME VE SERPME EKİM YÖNTEMLERİNİN BAZI ÇELTİK ÇEŞİTLERİNDE VERİM VE VERİM UNSURLARINA ETKİLERİ

Öz

Bu araştırma, Samsun ekolojik şartlarında fideleme ve serpme ekim yöntemlerinin çeltiğin verim ve verim unsurlarına etkilerini belirlemek amacıyla, Tekkeköy ve Çarşamba ilçelerinde 1995-1996 yıllarında yürütülmüştür. Tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde üç tekrarlamalı olarak ele alınan bu araştırmada çeltik materyali olarak Baldo, Veneria, Rocca, Ribe, İpsala, K-424 ve Drago çeşitleri kullanılmıştır. Araştırma sonucu, fideleme yönteminde salkım uzunluğu, salkımda tane sayısı ve salkım verimi daha yüksek bulunmuştur. Çeltik verimi, metrekarede salkım sayısı ve bitkide kardeş sayısında düşüşler tespit edilirken; Drago, K-424 ve Ribe çeşitlerinde fideleme yönteminin uygulanması ile verimde artışlar gözlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Çeltik, ekim yöntemi, fideleme, çeşit

Kaynakça

• Açıkgöz, N., Atannasiu, N., Çolakoğlu, H., Eryüce, N., Westphal, A., 1987. Ege Bölgesinde Çeltik Tarımında Çeşit Tohumluk ve Gübreleme Sorunları. Ege Ün. Zir. Fak. Dergisi, İzmir, 24 (3).
• Anonymous, 1989. Ülkesel Çeltik Araştırma Projesi. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Gelişme Raporu. Samsun.
• Anonymous, 1990. Araştırma Projeleri Raporları. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Edirne.
• Anonymous, 1994. Araştırma Çalışmaları Gelişme ve Sonuç Raporları (1993). Teklif Projeler. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Karadeniz Tarımsal Araş. Ens. Müdürlüğü, Samsun.
• Anonymous, 2005a. Food And Agriculture Organization Of The United Nations. www.fao.org/
• Anonymous, 2005b. Japan International Research Center for Agricultural Sciences. www.ss.jircas.affrc.go.jp/engpage/jarq/33-1/tasaka/ tasaka2.html
• Arın, S., Kavdır, İ., 1994. Ön Çimlendirilmiş Çeltik Tohumluğunun Farklı Ekim Makinalarıyla Ekilebilmesi Üzerine Bir Araştırma. Trakya Ün. Tekirdağ Zir. Fak. Tekirdağ, 3 (1-2): 92-102.
• Bernal, J.H., Castillo, R.D., Munoz, B.D., 1985. The Influence of Plant Architecture and Cultural Practises on Rice Yield Components and Quality. Field Crops Abs. 1986, 039-05782.
• De Datta, S.K., 1981. Principles and Practise of Rice Production. The İnternational Rice Research Institute. Los Banos, The Philippines.
• Dingkuhn, M., Schnier, H.F., De Datta, S.K., and De Datta., 1989. Effect of Plow Pan Depth on Rice Yield. Field Crops Abs. 1990, 043-01783.
• Dingkuhn, M., Schnier, H.F., De Datta, S.K., Dorffling, K., Jaevellano, C., 1991. Relationships Between Ripening- Phase Productivity and Crop Duration, Canopy Photosynthesis and Senescense in Transplanted and Direct-Seeded Lowland Rice. Rice Abs. Vol. 14, No:5.
• Düzgün, M., Nigiz, N., Konuk, M. ve Kütük, K., 1990. Çeltik Çeşit Belirleme. Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yay. No:10, Adana, 32 s.
• Düzgüneş, O.,Kesici, T.,Kavuncu, O.,Gürbüz, F.,1987. Araştırma ve Deneme Metotları. Ankara Ün. Zir. Fak. Yay. No:295, Ankara.
• Fukai, S., 2000. Rice Cultivar Requirements for Direct Seeding in Rainfed Lowlands. Direct Seeding: Research Strategies and Opportunities. Proceedings of a Workshop, 25-28 January 2000, Bangkok, Thailand.
• Gençtan, T., İlhami, Ö.A.,Başer, İ., 1994. Çeltikte Tane Verimi İle Bazı Verim Unsurları Arasındaki İlişkilerin Path Analizi İle Belirlenmesi. Trakya Ün. Tekirdağ Zir. Fak. Dergisi. Bursa, (1-2):158-165.
• Gogoi, A.K., Kalita, H., 1991. Transplanting Reduces Weed Infestation in Rice. Weed Abs. 1993. 042-01578.
• Inayatullah, A., Aliza, H.K., Chaundhry, F.M., 1989. Comparative Study of Direct Seeding and Transplanting Methods on the Grain Yield of Rice. Rice Abs. 1994, Vol. 17, No:3.
• Jekyu, K., Jeongil, L., Deongsu, K.,Hisuk, H., Jinchul, S. et al., 1994. Plant Characteristics Associated with Lodging and Yield Performance of Paddy Rice at Different Cultural Methods. Journal of Agricultural Science, 1994. Vol.36, No:1, 8-19.
• Kabaki, N., Kon, T., 1991. Growth of Rice Broadcast Sown at a High Seed Density. Field Crops Abs. 1992. 045- 06957.
• Kano, M., Ishihara, M., Koda, H., 1991. The Cultivation Characteristics and Fertilizer Aplication Technique for "Kinuhikari" Paddy Rice. Field Crops Abs. 1993. 046- 02658.
• Kim, C.K., Chol, M.G., Lee, S.Y. and Jun, B.T., 1991. Studies on Direct Sowing Rice in Dry Paddy in Honam Area. 2. Effect of Sowing Methods on Growth and Yield of Rice. Rice Abs. 1992. Vol.15, No:4.
• Konuk, M., 1990. Çeltikte Gübre Formunun Verime Etkisi. Çukurova Tarımsal Araştırma Ens. Müdürlüğü Yay. No:10, Adana.
• Korkmaz, A. ve Bayraklı, F., 1987. Fideleme Çeltikte Azot Gübrelemesi: Ürenin Topraktan Verilme yöntemlerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Ün. Zir. Fak. Dergisi. 2 (1).
• Köycü, C., Sezer, İ., Toksal, A., 1994. Çarşamba Ovasında Bazı Çeltik Çeşitlerinin Bitkisel Özellikleri ve Tane Verimi Üzerinde Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Ün. Zir. Fak. Dergisi. 9 (1).
• Kundu, D.K., Rao, K.V., Pillai, K.G., 1993. Comparative Yield and N Uptake in Six Transplanted and Direct Seeded Lowland Rices. Rice Abs. 1994. Vol. 17, No:3.
• Kün, E., 1988. Sıcak İklim Tahılları. Ankara Ün. Zir. Fak. Yay. No:1032, Ankara.
• Leonard, H.W., Martin, J.H., 1967. Cereal Crops. Second Printing, United States of America.
• Mitchell J., S. Fukai, Basnayake, J., 2004. Grain Yield of Direct Seeded and Transplanted Rice in Rainfed Lowlands of South East Asia. Proceedings of the 4th International Crop Science Congress 26 Sep-1 Oct 2004. Brisbane, Australia.
• Nagashima, T., Watanabe, T., Nagano, J., Miyama 1990. Direct Underground Sowing Cultivation of Rice in Flooded Paddy Fields in The Area of early season Culture. 4. Growth Habit in High-Yielding Cutivars. Rice Abs. 1992. 015-02180.
• Nayak, B.C., Lenka, D., 1989. Effect of Method of Seeding and Weed Control on Growth and Weed Abs. 1990. 039-02443.
• Ohtsuka, K., Arai, M.,1990. A Free Transplanting Cultivation Method for Paddy Rice. Rice Abs. 1992. Vol.15, No:4.
• Orozzo, C.M.L., Gonzales, F.J., 1983. Behaviour of Six Rice Cultivars Under Different Planting Systems in a Sodium Saline Soil. Field Abs. 1985. 038-05347.
• Reddy, C. V., Malik, R., Ashok, Y., 2004. Performance of Rice Cultivars Under Different Resource Conservation Techniques. 4th International Crop Science Congress. 26 Sep-1 Oct 2004. Brisbane, Australia.
• Saikia, L., Bahattacharyya, H.C., Pathak, A.K., 1992. Seeding and Trasplanting Practice of Rice with and without Nitrogen, Phosphorus and Potassium. Rice Abs. 1994. 017-00243.
• Sezer, İ., 1993. Çeltiğin Verim, Verim Unsurları ile Bazı Kalite Karakterlerine Ekim Yöntemi ve Bitki Sıklığının Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Ondokuz Mayıs Ün. Fen Bil. Ens. 131 s. Samsun,
• Sezer, İ., Köycü, C., Torun, M., Ağdağ, M.İ., 1995. Samsun İlinde Çeltik Üretim Potansiyeli ve Fideleme Çeltik Üretim Tekniğinin Uygulanma imkanları. Karadeniz Bölgesi Tarımının Geliştirilmesinde Yeni Teknikler Kongresi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Zir. Fak. Samsun, 171-180 s.
• Sürek, H., 2002. Çeltik Tarımı. Hasad Yayıncılık. İstanbul.
• Tayşi, V., Açıkgöz, N., Sorgun, D., 1979. Şaşırtma Koşullarında 19 Yerli ve Yabancı Çeltik Hatlarının Bazı Agronomik Karakterleri Üzerinde Araştırma. Ege Ün. Zir. Fak. Dergisi. İzmir, 53-62 s.
• Toksal, A., 1991. Çarşamba Ovası Şartlarında Bazı Çeltik Çeşitlerinin Verim, Verim Komponentleri ve Kalite Özellikleri Arasındaki İlişkilerin incelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Ün. Fen Bil. Ens. Samsun.