SAMSUN İLİ TABAN ALANLARINDA İKİNCİ ÜRÜN OLARAK YETİŞTİRİLEBİLECEK BAZI SİLAJLIK SORGUM VE MISIR ÇEŞİTLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2006, Cilt: 21 Sayı: 1, 14 - 19, 15.02.2006

İlknyr Çiğdem Ferat Uzun

Öz

Bu çalışma, Samsun ekolojik koşullarında taban alanda ikinci ürün yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Denemede 2 adet sorgum, 3 adet sorgumxsudan otu melezi, 1 adet sudan otu ve 2 adet mısır çeşidi yer almıştır. Denemede en yüksek yeşil ot verimi dekara 5023 kg ile Trebbia adlı melez mısır çeşidinden elde edilirken, bu çeşit ile Jumbo, El Rey ve yerli mısır çeşitleri arasında fark bulunmamıştır. Kuru ot verimi bakımından ise en yüksek değere dekara 967.9 kg’lık verim ile El Rey sahip olurken, El Rey ile Jumbo, Grazer ve Trebbia arasında istatistiksel olarak fark yoktur. En yüksek ham protein verimi dekara 97.77 kg’lık verim ile El Rey’de gerçekleşirken, onun ile Early Sumac ve yerli mısır arasında fark bulunmamıştır. Ham kül verimi olarak en yüksek değer yine El Rey’de gözlenirken, El Rey ile Rox ve yerli mısır hariç diğer çeşitler arasında farklılık yoktur. Bu sonuçlara göre, El Rey adlı sorgum x sudan otu melezi ile Trebbia adlı melez mısır çeşidi bölgede ve benzeri ekolojik alanlarda ikinci ürün olarak tavsiye edilebilir.

Anahtar Kelimeler

İkinci ürün, sorgum, sorgumxsudan otu melezi, sudan otu, mısır

SAMSUN İLİ TABAN ALANLARINDA İKİNCİ ÜRÜN OLARAK YETİŞTİRİLEBİLECEK BAZI SİLAJLIK SORGUM VE MISIR ÇEŞİTLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışma, Samsun ekolojik koşullarında taban alanda ikinci ürün yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Denemede 2 adet sorgum, 3 adet sorgumxsudan otu melezi, 1 adet sudan otu ve 2 adet mısır çeşidi yer almıştır. Denemede en yüksek yeşil ot verimi dekara 5023 kg ile Trebbia adlı melez mısır çeşidinden elde edilirken, bu çeşit ile Jumbo, El Rey ve yerli mısır çeşitleri arasında fark bulunmamıştır. Kuru ot verimi bakımından ise en yüksek değere dekara 967.9 kg’lık verim ile El Rey sahip olurken, El Rey ile Jumbo, Grazer ve Trebbia arasında istatistiksel olarak fark yoktur. En yüksek ham protein verimi dekara 97.77 kg’lık verim ile El Rey’de gerçekleşirken, onun ile Early Sumac ve yerli mısır arasında fark bulunmamıştır. Ham kül verimi olarak en yüksek değer yine El Rey’de gözlenirken, El Rey ile Rox ve yerli mısır hariç diğer çeşitler arasında farklılık yoktur. Bu sonuçlara göre, El Rey adlı sorgum x sudan otu melezi ile Trebbia adlı melez mısır çeşidi bölgede ve benzeri ekolojik alanlarda ikinci ürün olarak tavsiye edilebilir

Anahtar Kelimeler

İkinci ürün, sorgum, sorgumxsudan otu melezi, sudan otu, mısır

Kaynakça

• Acar, Z. ve Tosun, F., 1988. Kışlık Hububat (Arpa) Hasadından Sonra Dört Farklı Sıra Aralığı Mesafesinde Ekilen Dört Değişik Silajlık mısır Çeşidinin Ot Verimleri Yönünden Karşılaştırılması. OMÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (2) 121-128, Samsun
• Açıkgöz, N., 1993. Tarımda Araştırma ve Deneme Metotları (III Basım), Ege Üniv., Ziraat Fakültesi Yayın No: 78, İzmir.
• Aktürk, D. ve Acar, A., 2000. Horoz İbiğinin (Amarantus sp.) Yem Verimi ve Bazı Özellikler Yönünden Bazı Yazlık Ürünlerle Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma. OMÜ, Ziraat Fakültesi. Dergisi, 15 (1) 15- 20, Samsun
• Anonymus, 2003. T.C. Başbakanklık Devlet İstatistik Enstitüsü Tarımsal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer), Ankara
• Anonymous, 2003. Meteoroloji Bölge Müdürlüğü Kayıtları, Samsun.
• Aydın, İ. ve Uzun, F., 1995. Samsun Ekolojik Şartlarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Silajlık Mısırın Kuru Ot ve Ham Protein Verimi Üzerine Sıklık ve Biçim Zamanının Etkisi. OMÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 (1) 15-22, Samsun
• Aydın, İ. ve Albayrak, S., 1995. Samsun Ekolojik Şartlarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Bitkilerin Farklı Biçim Zamanlarında Ot ve Ham Protein Verimleri Üzerinde Bir Araştırma. OMÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 (3) 71-81, Samsun
• Baytekin, H., Gül, İ. ve Bengisu, G., 1995. Harran Ovası Sulu Koşullarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Silaj Sorgumda Farklı Azot Dozlarının Verim ve Bazı Tarımsal Karakterlere Etkisi. Harran Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, 1 (3) 212-226, Şanlıurfa
• Baytekin, H. ve Şılbır, Y., 1996. Harran Ovası Sulu Koşullrında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Sudan Otu ve SorgumxSudan Otu Melez Çeşitlerinde Tohumluk Miktarının Ot Verimine Etkisi. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, 376-383. Erzurum
• Baytekin, H., Tansı, V. ve Sağlamtimur, T., 1996. Harran Ovası Sulu Koşullarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Silaj Sorgum Çeşitlerinde Tohumluk Miktarının Ot Verimi ve Bazı Tarımsal Karakterlere Etkisi. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 7-19 Haziran, 753-760, Erzurum
• Çiğdem, İ., 2004. Sulanan ve Sulanmayan Koşullarda Yetiştirmenin Bazı Yazlık Yem Bitkilerinin Tarımsal Özelliklerine Etkileri. OMÜ, Fen Bil. Ens., Basılmamış Yüks. Lis. Tezi. Samsun
• Duke, A. J., 1983. Sorghum Sudanense. www.hort. purdue.edu
• Elçi, Ş., 1999. Yem Bitkileri Kültürü ve Önemi. Mera Kanunu Eğitim ve Uygulama El Kitabı (1). Çayır-Mera Yem Bitkileri ve Havza Geliştirme Daire Başkanlığı, 7- 20, Ankara
• Gücük, T. ve Baytekin, H., 1999. Bozova Sulu Koşullarında
• II. Ürün Olarak Yetiştirilen Silaj Mısır, Silaj Sorgum ve
• SorgumxSudan Otu Melez Çeşitlerinde Hasat Zamanın
• Verim ve Bazı Silaj Özelliklerine Etkisi. Türkiye 3.
• Tarla Bitkileri Kongresi. 15-18 Kasım. Cilt III, Çayır
• Mera ve Yemeklik Tane Baklagiller, 178-183, Adana
• Gül, İ. ve Baytekin, H., 1999. Diyarbakır Sulu Koşullarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Silaj Sorgum Çeşitlerinde Farklı Bitki Sıklıklarının Verim ve Bazı Tarımsal Karakterlere Etkisi Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. 15-18 Kasım. Cilt III. Çayır- Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, 166- 171, Adana
• Gülümser, A., Bozoğlu, H. ve Pekşen, E., 2002. Araştırma ve Deneme Metotları. OMÜ, Ziraat Fakültesi, Ders Kitabı No:48, 264. Samsun
• İptaş, S., Yılmaz, M. ve Aktaş, A., 1997. Tokat Ekolojik Koşullarında Sorgum-Sudan Otu Melezinde Ekim Normu ve Azotlu Gübre Uygulamalarının Verim ve Kaliteye Etkisi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22- 25 Eylül, 477-481, Samsun
• Kacar, B., 1984. Bitki Besleme Uygulama Klavuzu. Ankara Üniv., Ziraat Fakültesi, Yay No:900, 140 s, Ankara
• Klein, R. N., Wicks, G. A. and Nordquist, P. T., 1988. Selecting Corn and Grain Sorghum Hybrids, Planting Dates and Planting Rates In a Winter Wheat-Row Crop- Follow Rotation. www.ianr.unı. edu.
• Kızıl, S. ve Tansı, V., 1996. Çukurova Koşullarında II. Ürün Sezonunda Yetiştirİlen Bazı Silaj ve Tane Sorgum Çeşitlerinde Farklı Ekim Sıklıklarının Verim Üzerine Olan Etkileri. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül, 472-476, Samsun
• Kumuk, T. ve Avcıoğlu, R., 1986 Sorgum Yetiştiriciliği ve Hayvan Beslemedeki Yeri-Önemi, Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No: 485, 28 s., Bornova-İzmir
• Manga, N., Tansı, V. ve Sağlamtimur, T., 1991. Çukurova Koşullarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Değişik Mısır Çeşitlerinde Hasat Zamanının Hasıl Verimi ve Bazı Tarımsal Karakterlere Etkisi Üzerinde Araştırmalar. Türkiye 2. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 399- 408, Bornova-İzmir
• Mckinlay, İ. and Wheeler, B., 1999. Forage Sorghumx Sudan Grass. www.gov.on.ca
• Orak, A. ve Kavdır, İ. 1994. Çiftçi Koşullarında Yetiştirilen Silajlık Sorgumda (Sorghum bicolor Moench) Farklı Tohumluk Miktarı ve Sıra Arası Açıklıklarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Trakya Üniv., Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (1-2) 139-148, Tekirdağ.
• Sarıçiçek, Z., 1995. Yemler Bilgisi Laboratuar Kılavuzu. OMÜ, Ziraat Fakültesi, Ders Notu:16, 68 s., Samsun
• Sevgican, F. ve Kılıç, A., 1976. Melez Sorgum Çeşitleriyle Melez Mısır Silolama İmkanları ve Yem Değerleri Üzerinde Araştırmalar. Ege Ünv., Ziraat Fak. Derg., 13 (3) 233-240, İzmir
• Tosun, F., Aydın, İ. ve Acar, Z., 1991. Karadeniz Bölgesi’nin Tarımsal Potansiyeli İçinde Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Üretiminin Yeri ve Önemi. Türkiye 2. Çayır-Mera Ve Yem Bitkileri Kongresi, 33-45, Bornova-İzmir
• Undersander, D. ve Lane, W., 2003. Sorghums, Sudan Grasses and Sorghum x Sudan Grass Hybrids For Forage. www.uwex.edu/ces/forage/pus/sorghum.
• Uzun, F. ve Çiğdem, İ., 2003a. Yemlik Sorgum Yetiştiriciliği. Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği ve Vakfı Hakemli Yayın Organı. Ocak-Haziran Sayı: 340, 46-51.
• Uzun, F. ve Çiğdem, İ., 2003 b. Yemlik Kocadarı ve Kocadarı x Sudan Otu Melezleri. OMÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, (Basımda), Samsun
• Yılmaz, Ş. ve Sağlamtimur, T., 1997. Amik Ovası Koşullarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Sorgumx Sudan Otu (Sorghum BicolorxSorghum Sudanense) Melez Çeşidinde Azot Gübrelemesinin ve Sıra Arası Mesafesinin Ot Verimine ve Kalitesine Etkisi Üzerinde Bir Araştırma. Mustafa Kemal Ü., Ziraat Fak. Derg., 2 (1) 87-100, Hatay
• Yurtsever, N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. T.C. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı. Köy Hizmetleri Genel Müd. Yay., Genel Yayın No:121, Ankara