BAZI UYUŞUR VE UYUŞMAZ ŞEFTALİ/ERİK AŞI KOMBİNASYONLARINDA AŞI YERİNİN ANATOMİK OLARAK İNCELENMESİ

Yıl 2006, Cilt: 21 Sayı: 1, 89 - 94, 15.02.2006

Hüsnü Demirsoy Şükriye Bilgener

Öz

Bu çalışmada, bazı uyuşur ve uyuşmaz şeftali/erik aşı kombinasyonlarında aşıdan 1, 4 ve 12 ay sonra aşı yerinin durumu incelenmiştir. Uyuşur kombinasyonlarda kallus, kambiyum oluşumu ve vasküler farklılaşmanın aşıdan sonraki dört ay içerisinde gerçekleştiği görülmüştür. Yine uyuşur kombinasyonlarda aşılamadan bir yıl sonra alınan örneklerde aşı yerinde ve kalemde nişasta birikmediği saptanmıştır. Uyuşmaz kombinasyonlarda ise kallus hücrelerinin önemli bir kısmının farklılaşmadığı, aşıdan sonraki bir ay içerisinde bazı bölgelerde kambiyumun kısmen oluştuğu, aşıdan sonraki 4 ay içerisinde ise vasküler farklılaşmanın tam olarak meydana gelmediği ve nekrotik tabakaların arttığı gözlenmiştir. Denemede anaç ve kalem arasındaki kallusun genelde anaç kabuğunun kaldırılmasıyla oluşan boşlukta anacın kambiyum ve ksilem dokularından yan ceplerde ve aşı gözünün zarar görmemiş kambiyum ve floem dokusundan gözün hemen altında oluştuğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Şeftali/erik, aşı, kombinasyon, uyuşmalık

BAZI UYUŞUR VE UYUŞMAZ ŞEFTALİ/ERİK AŞI KOMBİNASYONLARINDA AŞI YERİNİN ANATOMİK OLARAK İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmada, bazı uyuşur ve uyuşmaz şeftali/erik aşı kombinasyonlarında aşıdan 1, 4 ve 12 ay sonra aşı yerinin durumu incelenmiştir. Uyuşur kombinasyonlarda kallus, kambiyum oluşumu ve vasküler farklılaşmanın aşıdan sonraki dört ay içerisinde gerçekleştiği görülmüştür. Yine uyuşur kombinasyonlarda aşılamadan bir yıl sonra alınan örneklerde aşı yerinde ve kalemde nişasta birikmediği saptanmıştır. Uyuşmaz kombinasyonlarda ise kallus hücrelerinin önemli bir kısmının farklılaşmadığı, aşıdan sonraki bir ay içerisinde bazı bölgelerde kambiyumun kısmen oluştuğu, aşıdan sonraki 4 ay içerisinde ise vasküler farklılaşmanın tam olarak meydana gelmediği ve nekrotik tabakaların arttığı gözlenmiştir. Denemede anaç ve kalem arasındaki kallusun genelde anaç kabuğunun kaldırılmasıyla oluşan boşlukta anacın kambiyum ve ksilem dokularından yan ceplerde ve aşı gözünün zarar görmemiş kambiyum ve floem dokusundan gözün hemen altında oluştuğu görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Şeftali/erik, aşı, kombinasyon, uyuşmalık

Kaynakça

• Argles, G.K., 1937. A Review of the literature on stockscion incompatibility in fruit trees with particular reference to pome and stone fruits. Imperial Burea of Fruit Production Technical Communication No. 9.
• Balta, F., Cangi, R., Aşkın, M.A., 1996. Asma aşılarından kesit almada mikro-dalga (Micro-Wawe) yönteminin uygulanma imkanları. YYÜZF Dergisi, 6(1):15-25.
• Breen, P., 1975. Effect of peach/plum graft incompatibility on seasonal carbohydrate changes. J. Amer. Soc. Hort. Sci.100(3):253-259.
• Brooks, R.M., Bradley, M.V., Anderson, T.I., 1966. Plant Microtecnique Manuaal. Department of Pomology, University of California Davis, Fifth Printing.
• Demirsoy, H., Bilgener, Ş., 2002. Çarşamba Ovasından Selekte Edilen Bazı Can Erik (Prunus cerasifera Ehrh.) Tiplerinin Şeftali ve Eriklere Anaç Olarak Kullanılabilirliklerinin Saptanması Üzerinde Araştırmalar. OMÜ Zir. Fak. Dergisi 17 (1):33-43.
• Dolgun, O., 1995. Bahçe Bitkileri Preperasyon Tekniği Uygulamalarında Mikro Dalga Işınımlardan Yaralanabilme İmkanları Üzerinde Araştırmalar. YYÜ., Fen Bil. Ens. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Van.
• Errea, P., Felipe, A., 1994. Compatibilidad de injertado en Prunus. Revision Actualizada. Seperata ITEA, Informacion Técnica Economica Agraria, Vol. 90 N.° 1 (29-38).
• Errea, P., Felipe, A., Herrero, M., 1994. Graft establishment between compatible and incompatible Prunus spp. J.Exp.Bot.., 45(272):393-401.
• Fahn, A., 1990. Plant Anatomy. Permagon Press Fourth Edition. Israel, 588p.
• Feucht, W., 1988. Graft incompatibility of tree crops: An overview of the Present Scientific Status. Acta Hort., (227): 33-41.
• Guerriero, R., Loreti, F., Massai, R., Morini, S., 1985. Comparative trials of several clonal plums, peach seedling and hybrids tested as peach rootstocks. Acta Hort. (173):211-221.
• Hartmann, H.T., Kester, D., Davies, F.T., 1990. Plant Propagation Principles and Practices. Fifth Edition. Regents/Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey
• Herrero, J., 1951. Studies of compatible and incompatible graft combinations with special reference to hardy fruit trees. J.Hort.Sci. (26): 186-237.
• Herrero, J., 1955a. Incompatibilidad entre patron e injerto. II. Efecto de un intermediario en la compatibilidad entre melocotonero y mirobolan. An Aula Dei (1-2):167-172.
• Herrero, J., 1955b. Incompatibilidad entre patron e injerto. I. Comportamiento de algunas combinaciones reciprocas. An Aula Dei (1-2):149-166.
• Kester, D.E., Hansen, C.J., Panetsos, C., 1964. Effect of scion and interstock variety on incompatibility of almond on Marianna 2624 rootstock. Amer. Soc. Hort. Sci., (86):169-177.
• Layne, R.E.C., 1987. Peach Rootstocks. Rootstocks for Fruit Crops. Edited by Roy, C., Carlson, R.F. John Wiley & Sons, Inc.
• Massai, R., Xiloyannis, C., Cerqua, A., 1988. The behaviour of various peach rootstocks subjected to the stress of excess. XVIII. Convegno Peschicolo, Cesena, 195-207.
• Moing, A., Salesses, G., Saglio, P.H., 1987. Growth and composition and transport of carbohydrate in compatible and incompatible peach/plum graft. Tree Physiology 3, 345-354.
• Moing, A., Salesses, G., 1988. Peach/plum graft incompatibility: structural physiological and genetic aspects. Acta Hort., (227): 57-62.
• Moing, A., Carbonne, F., Gaudillere, J.P., 1990. Growth and carbon partitioning in compatible and incompatible peach/plum grafts. Physiologia Plantarum 79: 540-546.
• Mosse, B., 1962. Graft incompatibility in fruit Trees. Technical communication no. 28 Comm. Bur. Horticulture and Plant. Crops, East Malling.
• Polat, A.A, Kaşka, N., 1992. Quince A anacının bazı yenidünya çeşitleriyle uyuşma durumu ve aşı kaynaşmasının meydana gelişi üzerinde araştırmalar. Tr. J. of Agricultural and Forestry,(16): 773-788.
• Renaud, R., Bernhard, R., Grasselly, Ch., Dosba, F., 1988. Diploit Plum X Peach hybrid rootstocks for stone fruit trees. HortSci. 23(19115-117.
• Salesses, G., Al Kai, N., 1985. Simply inherited grafting incompatibility in peach. Acta Hort.(173) :57-62.
• Salesses, G., Renaud, R., Bonnet, A., 1988. Creation of plum rootstock for peach annd plum by interspesific hybridization. Acta Horticulturae, 224:339-343.
• Salesses, G., Bonnet, A. 1992. Some phsiological and genetic aspert of Peach /Plum graft incompatibility. Acta Hort.(315): 177-186.
• Tekintaş, F.E., Dolgun, O., 1996. Badem çeşitlerinde aşılı bazı nektarin ve şeftali çeşitlerinin uyuşma durumlarının incelenmesi üzerine bir araştırma. YYÜZF Dergisi 6(1):51-54.
• Ünal, A., 1984. Ayva anaçlarının bazı armut çeşitleriyle uyuşma durumları üzerinde araştırmalar. E.Ü.Z.F. Derg. (21-3): 141-155.
• Ünal, A., Özçağıran, R., 1986. Göz aşısında aşı kaynamasının meydana gelişi üzerinde bir araştırma. DOĞA Tr. Or. D.10(3):399-407.
• Westwood, M.N., 1978. Temperate-Zone Pomology. W.H. Freeman and Company. San Francisco, USA.
• Yılmaz, M., 1992. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Ç.Ü. Basımevi, ADANA.