BAZI BAKLA (Vicia faba L.) POPULASYONLARININ BİTKİSEL ÖZELLİKLERİ VE TAZE BAKLA VERİMLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2006, Cilt: 21 Sayı: 2, 225 - 230, 29.06.2006

Aysun Pekşen Erkut Pekşen Cengiz Artık

Öz

Bu çalışma, bazı yöresel bakla populasyonlarının bitkisel özellikleri ve taze bakla verimlerini belirlemek amacıyla 2003-2005 yılları arasında Samsun koşullarında yürütülmüştür. Denemede kontrol çeşitleri olarak Eresen-87, Filiz-99 ve Lara bakla çeşitleri kullanılmıştır. Samsun, Amasya, Sinop ve Tokat illerinin bazı ilçe ve köylerinden toplanan 10 bakla populasyonu kontrol çeşitleri ile bazı bitkisel özellikler ve taze bakla verimi bakımından karşılaştırılmıştır. Çalışmada ilk çiçeklenmeye kadar geçen süre, çiçeklenme döneminin uzunluğu (çiçeklenme periyodu), bitki boyu, bitki başına dal ve bakla sayısı, bakla uzunluğu, genişliği ve kalınlığı ile bitki başına taze bakla verimi belirlenmiştir. Bakla populasyon/çeşitlerine ait taze bakla verimleri 162.40-258.89 g/bitki arasında değişmiş, aralarında istatistiksel olarak fark bulunmamıştır. Taze bakla verimi ile bitki boyu arasında olumlu ve önemli (P<0.05), bakla sayısı, uzunluğu ve kalınlığı arasında ise olumlu ve çok önemli ilişki (P<0.01) bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bakla, Vicia faba L., yerel populasyon, taze bakla verimi, bakla özellikleri

BAZI BAKLA (Vicia faba L.) POPULASYONLARININ BİTKİSEL ÖZELLİKLERİ VE TAZE BAKLA VERİMLERİNİN BELİRLENMESİ

Öz

Bu çalışma, bazı yöresel bakla populasyonlarının bitkisel özellikleri ve taze bakla verimlerini belirlemek amacıyla 2003-2005 yılları arasında Samsun koşullarında yürütülmüştür. Denemede kontrol çeşitleri olarak Eresen-87, Filiz-99 ve Lara bakla çeşitleri kullanılmıştır. Samsun, Amasya, Sinop ve Tokat illerinin bazı ilçe ve köylerinden toplanan 10 bakla populasyonu kontrol çeşitleri ile bazı bitkisel özellikler ve taze bakla verimi bakımından karşılaştırılmıştır. Çalışmada ilk çiçeklenmeye kadar geçen süre, çiçeklenme döneminin uzunluğu (çiçeklenme periyodu), bitki boyu, bitki başına dal ve bakla sayısı, bakla uzunluğu, genişliği ve kalınlığı ile bitki başına taze bakla verimi belirlenmiştir. Bakla populasyon/çeşitlerine ait taze bakla verimleri 162.40-258.89 g/bitki arasında değişmiş, aralarında istatistiksel olarak fark bulunmamıştır. Taze bakla verimi ile bitki boyu arasında olumlu ve önemli (P

Anahtar Kelimeler

Bakla, Vicia faba L., yerel populasyon, taze bakla verimi, bakla özellikleri

Kaynakça

• Akçin, A., 1988. Yemeklik Tane Baklagiller. Selçuk Üniversitesi Yayınları: 43, Ziraat Fakültesi Yayınları: 8, Konya.
• Anonymous, 2004. 2003 Yılı Milli Çeşit Listesi. http://www.tagem.gov.tr/yeni%20web/haber %20makale.htm
• Anonymous, 2005. DİE, Tarımsal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer) 2003, Ankara.
• Artık, C., E. Pekşen, 2005. Gama ışınlamasının M1 generasyonunda bakla (Vicia faba L.)’nın bazı bitkisel özellikleri üzerine etkileri. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (3): 44-53.
• Artık, C., E. Pekşen, 2006. Gama ışınlamasının M2 generasyonunda bakla (Vicia faba L.)’nın tane verimi ve bazı bitkisel özellikleri üzerine etkileri. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (1): 95-104.
• Bozoğlu, H., 1989. Samsun Ekolojik Şartlarında Farklı Zamanlarda Ekilen Bakla Çeşitlerinin Gelişme Durumları ve Verimleri Üzerinde Bir Araştırma. O.M.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), 83, Samsun.
• Bozoğlu, H., A. Gülümser, 1994. Samsun ekolojik şartlarında farklı zamanlarda ekilen bazı bakla çeşitlerinin gelişme durumları ve verimlerinin tesbiti üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Kongresi (25-29 Nisan 1994), Cilt I Agronomi Bildirileri, 247-249, İzmir.
• Bozoğlu, H., A. Pekşen, E. Pekşen, A. Gülümser, 2002. Determination of green pod yield and some pod characteristics of faba bean (Vicia faba L.) cultivar/lines grown in different row spacings. Acta Horticulturae, 579: 347-350.
• Ece, A., O. Düzdemir, C. Akdağ, F. Uysal, 2004a. Isıtmasız cam serada kış döneminde taze bakla (Vicia faba L.) yetiştirme olanaklarının araştırılması. Bahçe Dergisi, 33: 59-65.
• Ece, A., O. Düzdemir, C. Akdağ, F. Uysal, 2004b. Kışlık ve yazlık ekilen bakla’da (Vicia faba L.) bazı bitkisel özelliklerin belirlenmesi. V. Sebze Tarımı Sempozyumu (21-24 Eylül 2004), Çanakkale.
• Gülümser, A., H. Bozoğlu, 1994. Samsun ekolojik şartlarında baklada yabancı otlarla mücadele yöntemlerinin tesbiti ve verime etkisi. Tarla Bitkileri Kongresi (25-29 Nisan 1994), Cilt I Agronomi Bildirileri, 117-121, İzmir.
• Gülümser, A., H. Bozoğlu, E. Pekşen, A. Kahraman, 1994. Samsun ekolojik şartlarında yetiştirilebilecek bazı bakla çeşitlerinin tespiti üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Kongresi (25-29 Nisan 1994), Cilt I Agronomi Bildirileri, 250-253, İzmir.
• Karadavut, U., H.H. Geçit, T. Sermenli, C. Erdoğan, N. Sezer, 1998. Amik ovası koşullarında yetiştirilen bakla (Vicia faba L.) bitkisinin bitkisel özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. 2. Sebze Tarımı Sempozyumu (28-30 Eylül 1998), 216-221, Tokat.
• Karadavut, U., C. Erdoğan, T. Sermenli, K. Mavi, B. Gündüz, 2000. Ekim zamanının bakla (Vicia faba L.) bitkisinin verim ve verime etki eden karakterlere etkisi. III. Sebze Tarımı Sempozyumu, 434-437, Isparta.
• Li-juan, L., 1993. Research on breeding and germplasm resource of autumn-sown faba bean. FABIS Newsletter, 32: 11-14.
• Odabaş, M.S., 2003. Sıcaklık ve Işığın Bakla (Vicia faba L.)’da Büyüme, Gelişme ve Verime Kantitatif Etkileri. O.M.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (Basılmamış), 147 s., Samsun.
• Özdemir, S., 2002. Yemeklik Baklagiller. Hasat Yayıncılık Ltd. Şti., İstanbul.
• Pekşen, E., A. Pekşen, C. Artık, 2006. Comparison of leaf and stomatal characteristics in faba bean (Vicia faba L.). Journal of Biological Sciences, 6 (2 ): 360-362.
• Sepetoğlu, H., 1994. Yemeklik Tane Baklagiller. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 24.
• Tosun, F., A. Gülümser, A. Zeytun, 1988. Samsun kıyı kesiminde yetiştirilebilecek bazı bakla çeşitlerinin tespiti üzerinde mukayeseli bir çalışma. OMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (2): 129-142.
• Vural, H., D.Eşiyok, İ.Duman, 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, s. 440, Bornova, İzmir.
• Yurtsever, N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 121, Ankara.