FOSFOR UYGULAMASININ AK ÜÇGÜL (Trifolium repens L) ‘ÜN OT VE SAP VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2006, Cilt: 21 Sayı: 3, 323 - 329, 25.11.2006

Zeki Acar Özlem Önal Aşçı

Öz

İki ak üçgül çeşidinde farklı fosfor dozlarının ot verimi ile diğer bazı özellikler üzerine etkisinin incelendiği bu araştırma, 2000 ve 2001 yıllarında Çarşamba ve Kavak olmak üzere iki ayrı yerde yürütülmüştür. Denemede, Klondike ve Nanouk çeşitlerinde fosforlu gübrelemenin (0, 4, 8 ve 12 kg P2O5/da) ot verimine etkisi incelenmiştir. İki yılın ortalaması olarak Çarşamba’da dekardan 1616.1 kg yaş ot, 349.1 kg kuru ot elde edilirken, Kavak’ta ise bu değerler sırasıyla; 1952.8 ve 449.3 kg olmuştur. P dozları artıkça yaş ot veriminde önemli artış meydana gelirken, kuru ot verimindeki artış önemsiz bulunmuştur. Klondike çeşidinden elde edilen yaş ve kuru ot verimi (sırasıyla; 1980.9 ve 452.7 kg/da) Nanouk çeşidi (sırasıyla; 1588.1 ve 412.0 kg/da)’ne göre daha yüksek olmuştur. Bitkilerin ham kül oranı % 10.11, ham protein oranı ise % 20.38 olarak belirlenmiştir. Tohum hasadından sonra biçilerek sap verimi belirlenmiştir. Denemenin genel ortalaması olarak dekara 1074.3 kg yaş sap, 475.6 kg kuru sap elde edilmiştir. Tohum hasadı döneminde bitkilerin ham kül oranı % 10.53, ham protein oranı ise % 18.07 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ak üçgül, çeşit, fosfor, kuru ot verimi, sap verimi

FOSFOR UYGULAMASININ AK ÜÇGÜL (Trifolium repens L)’ÜN OT VE SAP VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ

Öz

İki ak üçgül çeşidinde farklı fosfor dozlarının ot verimi ile diğer bazı özellikler üzerine etkisinin incelendiği bu araştırma, 2000 ve 2001 yıllarında Çarşamba ve Kavak olmak üzere iki ayrı yerde yürütülmüştür. Denemede, Klondike ve Nanouk çeşitlerinde fosforlu gübrelemenin (0, 4, 8 ve 12 kg P2O5/da) ot verimine etkisi incelenmiştir. İki yılın ortalaması olarak Çarşamba’da dekardan 1616.1 kg yaş ot, 349.1 kg kuru ot elde edilirken, Kavak’ta ise bu değerler sırasıyla; 1952.8 ve 449.3 kg olmuştur. P dozları artıkça yaş ot veriminde önemli artış meydana gelirken, kuru ot verimindeki artış önemsiz bulunmuştur. Klondike çeşidinden elde edilen yaş ve kuru ot verimi (sırasıyla; 1980.9 ve 452.7 kg/da) Nanouk çeşidi (sırasıyla; 1588.1 ve 412.0 kg/da)’ne göre daha yüksek olmuştur. Bitkilerin ham kül oranı % 10.11, ham protein oranı ise % 20.38 olarak belirlenmiştir. Tohum hasadından sonra biçilerek sap verimi belirlenmiştir. Denemenin genel ortalaması olarak dekara 1074.3 kg yaş sap, 475.6 kg kuru sap elde edilmiştir. Tohum hasadı döneminde bitkilerin ham kül oranı % 10.53, ham protein oranı ise % 18.07 olarak belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Ak üçgül, çeşit, fosfor, kuru ot verimi, sap verimi

Kaynakça

• Acar, Z., Eraç, A., 1999. Baklagil yembitkileri tarımı.Çayır- Mera Amenajmanı ve ıslahı Mera Kanunu Eğitim ve Uygulama El Kitabı 1.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı TÜGEM Yay., s:21-33. Ankara.
• Acar, Z., Ayan, İ., 2000. Yembitkileri kültürü. O.M.Ü. Zir. Fak. Ders Kitabı No: 2. Samsun.
• Açıkgöz, E., 1991. Yembitkileri. Uludağ Ün. Yay: 633.2 Bursa.
• Andrade, -JLR ; Nabinger , - C ; Paim , - NR ., 1993. Determination of closing date and cutting frequency for seed production on white clover cultivar Jacui S2 . Herb. Abs. 63(2):63.
• Anonymous, 2002.Tarımsal yapı ve üretim. DİE Yay., Ankara.
• Anonymous,2000.Trifolium repens Nanouk. DLF Çimteknik Firması Tanıtım Broşürleri. Ankara.
• Akkaş, N., 1995. samsun ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı üçgül ve tek yıllık çimlerin verim ve verim unsurlarına farklı karışım oranları ile sıra aralığının etkileri üzerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. O.M.Ü. Fen Bil. Enst. Samsun.
• Aktaş, M., 1991. Bitki besleme ve toprak verimliliği. Ankara Ün. Zir. Fak. Yay: 1202, Ders Kitabı: 347. Ankara.
• Avcıoğlu, R., Soya, H., Geren, H., Demircioğlu, G., Salman, A., 1999. Hasat dönemlerinin bazı değerli yembitkilerinin verimine ve yem kalitesine etkileri üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt: III, Çayır Mera ve Yemeklik Tane Baklagiller, 29-34, 15-18 Kasım, Adana.
• Aydemir, O., İnce, F., 1988. Bitki Besleme. Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yay. No:2. Diyarbakır.
• Çomaklı, B., 1991. Farklı sıra aralığı, sulama seviyesi ve fosforlu gübrelemenin çayır üçgülü
• (Trifolium pratense L.)’nün kuru ot ve ham protein verimi ile ham protein oranına etkileri üzerinde bir araştırma. Türkiye 2. Çayır-Mer’a ve Yembitkileri Kongresi, 449-459, 23-31 Mayıs, İzmir.
• Ergene, A., 1982. Toprak Bilimini Esasları. Atatürk Üniv. Yay. No: 586, Ziraat fak. Yay. No: 267, Ders Kitapları Serisi No: 42. Erzurum.
• Kacar, B., 1972. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri. II. Bitki Analizleri, A.Ü. Zir. Fak. Yay. No: 453, Uygulama Kılavuzu No: 155, Ankara.
• Kacar, B., 1984. Bitki Besleme. A. Ü. Zir. Fak. Yay.: 899, Ders kitabı: 250. Ankara.
• Mahler, R. L., Menser, H. A., 1988. Forage production on andic soils: 2. The ınfluence of phosphorus fertilization on red and white clover. Soil and Fertilizer 1988 051- 08445.
• Manga İ., Acar, Z., Ayan, İ., 1995. Baklagil Yembitkileri. O.M.Ü., Ziraat Fak., Ders Notu :7, Samsun.
• Özyazıcı, M. A., 1994. Bafra ekolojik şartlarında farklı sıra aralığı ve fosforlu gübrelemenin , çayır üçgülü (Trifolium pratense L.) 'nün kuru ot ve ham protein verimi ile ham protein oranına etkileri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. O.M.Ü. Fen Bil. Ens. Samsun.
• Perepravo, -NI; Zolotarev, -VN., 1988. Seed yield of white clover in relation to plant density. Cab Abs. 1990-91 101 of 530.
• Sincik, M., Bilgili, U., Uzun, A., Açıkgöz, E., 2002. Farklı azot ve fosfor dozlarının ak üçgül (Trifolium repens L.)’de ot ve tohum verimi ile bazı verim ve kalite komponentleri üzerine etkileri. Uludağ. Üniv. Zir. Fak. Derg., 6(2): 127-136.
• Stefan, D.; Motca, -G., 1988. Contributions on improving the cropping technology of white clover (Trifolium repens L. ) for seed in the reddish- brown soil region. Lucrari- Stiintifice, - Institutul – Agronomic-‘Nicolae- Balcescu ’, -Bucuresti- Seria-A, Agronomie. 31:1, 67- 71.
• Şeker, H., 1998. Response of white clover (Trifolium repens L.) to defeliation. Atatürk Ünv. Zir. Fak. Der. , 29(2): 333-342.
• Şılbır, Y., Polat, T., Baytekin, H., Avcıoğlu, R., 1994. Bazı çok yıllık baklagil yembitkilerinin harran ovası sulu şartlarına adaptasyonu ve verim komponentlerinin saptanması. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt III, Çayır- Mera ve Yembitkileri Bildirileri, 1-5, 25-29 Nisan, İzmir.