TOKAT İLİNDE ELMA (Malus communis L.) BAHÇELERİNDE GÖRÜLEN BİTKİ ZARARLISI VE PREDATÖR AKAR TÜRLERİ

Yıl 2005, Cilt: 20 Sayı: 1, 18 - 23, 01.03.2005

Dürdane Yanar Osman Ecevit

Öz

Almus)’nde elmalarda görülen akar türleri tespit edilmiştir. Surveyler sonucunda dört alt takıma ait yirmi akar türü belirlenmiştir. Bunlardan Tetranychidae familyasından beş, Eriophyidae familyasından iki, Tarsonemidae familyasından bir ve Tenuipalpidae familyasından bir tür olmak üzere toplam dokuz zararlı akar türü belirlenmiştir. Gamasida alt takımından Phytoseiidae familyasına ait yedi, Actinedida alt takımının Stigmaeidae familyasına ait bir tür saptanmıştır. Diğer familyalardan Tydeidae familyasına ait iki, Acaridae familyasına ait ise bir tür tespit edilmiştir. Tetranychidae familyası türleri, Tetranychus urticae Koch, Tetranychus vienensis Zacher, Panonychu ulmi (Koch), Bryobia rubrioculus (Scheuten), Eotetranychus uncatus Garman olup, E. uncatus Türkiye için yeni türdür.

Anahtar Kelimeler

-

TOKAT İLİNDE ELMA (Malus communis L.) BAHÇELERİNDE GÖRÜLEN BİTKİ ZARARLISI VE PREDATÖR AKAR TÜRLERİ

Öz

Bu çalışma ile 2000-2002 yıllarında Tokat (Merkez) ve ilçeleri (Turhal, Pazar, Reşadiye, Niksar, Erbaa, Zile ve Almus)’nde elmalarda görülen akar türleri tespit edilmiştir. Surveyler sonucunda dört alt takıma ait yirmi akar türü belirlenmiştir. Bunlardan Tetranychidae familyasından beş, Eriophyidae familyasından iki, Tarsonemidae familyasından bir ve Tenuipalpidae familyasından bir tür olmak üzere toplam dokuz zararlı akar türü belirlenmiştir. Gamasida alt takımından Phytoseiidae familyasına ait yedi, Actinedida alt takımının Stigmaeidae familyasına ait bir tür saptanmıştır. Diğer familyalardan Tydeidae familyasına ait iki, Acaridae familyasına ait ise bir tür tespit edilmiştir. Tetranychidae familyası türleri, Tetranychus urticae Koch, Tetranychus vienensis Zacher, Panonychu ulmi (Koch), Bryobia rubrioculus (Scheuten), Eotetranychus uncatus Garman olup, E. uncatus Türkiye için yeni türdür

Anahtar Kelimeler

Elma, akar türleri, Tetranychidae, Phytoseiidae

Kaynakça

• Alaoğlu, Ö., 1984. Erzurum ve Erzincan Yörelerindeki Bazı Bitkilerde Bulunan Eriophyidae (Acarina: Actinedida) Akarlarının Sistematiği ve Zarar Şekli Üzerinde Çalışmalar. Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(3-4):1-16.
• Alaoğlu, Ö., 1996. Erzurum ve Erzincan İllerinde Phytoseiidae (Acarina) Faunası Üzerinde Çalışmalar. Selçuk Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(11):7-14.
• Anonymous, 1995.Zirai Mücadele Teknik Talimatları Cilt:3. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü , 444s, Ankara.
• Anonymous, 2002a. FAO Year Book Production. Food and Agriculture Organization of the United Nations. http://apps.fao.org
• Anonymous, 2002b. Tokat Tarım İl Müdürlüğü İstatistik şubesi Verileri, Tokat.
• Çiftçi, K., Türkyılmaz, N., Kumaş, F., Özkan, A., 1985. Antalya İli Elma Bahçelerindeki Önemli Zararlılar ile Doğal Düşmanlarının Tespiti Üzerine Çalışmalar I. Bit. Kor. Bült., 25(1):49-57.
• Çobanoğlu, S., 1993a.Türkiye’nin Önemli Elma Bölgelerinde Bulunan Phytoseiidae (Parasitiformis) Türleri Üzerinde Sistematik çalışmalar I. Türkiye Entomoloji Dergisi, 17(2):41-54.
• Çobanoğlu, S., 1993b.Türkiye’nin Önemli Elma Bölgelerinde Bulunan Phytoseiidae (Parasitiformis) Türleri Üzerinde Sistematik çalışmalar II. Türkiye Entomoloji Dergisi, 17(2):99-106.
• Çobanoğlu, S., 1993c.Türkiye’nin Önemli Elma Bölgelerinde Bulunan Phytoseiidae (Parasitiformis) Türleri Üzerinde Sistematik çalışmalar III. Türkiye Entomoloji Dergisi, 17(3):175-192.
• Çobanoğlu, S., 1993d.Türkiye’nin Önemli Elma Bölgelerinde Bulunan Phytoseiidae (Parasitiformis) Türleri Üzerinde Sistematik çalışmalar IV. Türkiye Entomoloji Dergisi, 17(4):99-106.
• Çobanoğlu, S., 2000. Türkiye Tarsonemidae (Acari: Heterostigmata) Faunası ile İlgili Son Veriler. Türk. Entomol. Derg., 24(4):255-267.
• Düzgüneş, Z.,1954. Orta Anadoluda Meyve Ağaçlarına Zarar Veren Tetranychidae Familyası Türleri Üzerinde Sistematik ve Biyolojik Çalışmalar ve Mücadele Denemeleri. Ziraat Vekaleti Neşriyat ve Haberleşme Müdürlüğü, 706. (Düzgüneş, 1954) Düzgüneş, Z ,1961.Akdiken Akarı Tetranychus vienensis Zacher. Atatürk Üniveristesi Ziraat Fakültesi Yayılanrı.4; 389-396.
• Düzgüneş, Z., Kılıç, S., 1983. Tetranychus urticae Koch ve Tetranychus cinnabarinus (Boisduval) (Acarina: Tetranychidae)’un Değişik Sıcaklık ve Nem Koşullarında Biyolojileri ve Hayat Tabloları
• Ecevit, O.,1976a. Akar (Acarina)ların Toplanması, Saklanması ve Preparatlarının Yapılması. Atatürk Üniversitesi Yayın No: 480, 32s.
• Ecevit, O.,1976b. Diskriminant Fonksiyonlarını kullanarak Bryobia cinsine Bağlı iki akar türü Bryobia rubrioculus ve Bryobia praetiosa(Acarina: Tetranychidae)’nin Birbirinden Tefriki. Ziraat Dergisi, 7(2):149-158.
• Ecevit, O. 1981a. Erzurum Elma Ağaçlarında Zararlı Olan Bryobia rubrioculus Scheuten, Tetranychus urticae Koch., Aculus schiectendali (Nal.)., Calapitrimerus baileyi Keifer (Acarina: Tetranychidae, Eriophyidae) ile Predatör Amblydromella kazachstanicus Wainstein (Acarina: Phytoseiidae) ve Populasyon İlişkileri. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi, Yayın No: 7, 38s.
• Ecevit, O. 1981b.Akarolojiye Giriş. O. M. Ü., Ziraat. Fakültesi Yayınları 2; 259.
• Gotoh, T., 1987. Annual Life Cycle of the Spider Mite, Eotetranychus uncatus Garman (Acarina: Tetranychidae). Appl. Ent. Zool. 22(1): 52-58.
• Göksu, M. E., 1961. Kırmızıörümceklerden Tetranychus vienensis Zacher’in Marmara Bölgesinde Yaşayışı, Morfolojisi, Yayılış Sahası ve Mücadelesi. Koruma, 12: 4-6.
• İncekulak, R., Ecevit, O. 2002. Amasya Elma Bahçelerinde Bulunan Akar Türleri ve Populasyon Dinamiklerinin Belirlenmesi.Türkiye 5. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 297-314.
• Jeppson, L. R., Keifer, H. H. And Baker; E: W:, 1975. Mites Injurious to Economic Plants-I. University of California Press.383pp.
• Krantz, 1978. A Manual of Acarology. Oregon State Un. Carvallis, Oregon, 509pp.
• Madanlar, N., 1991. İzmir İlinde Turunçgil Bahçelerinde Bulunan Acarina Türleri ve Populasyon Yoğunluklarının Saptanması Üzerinde Araştırmalar. E. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, 258s.
• Pritchard, A. E., Baker, E. W.,1955. A Revision of the Spider Mite Family Tetranychidae. Pasific Coast Entomological Society, Memoirs, 2; 472.
• Şekeroğlu, E., 1984. Güney Anadolu Bölgesi, Phytoseiidae Akarları (Acarina: Mesostigmata) Biyolojileri ve Çilek Bitkilerinde Avcı Olarak Etkinliklerinin Artırılması. Doğa Bil. Der., 8(3): 320-336.
• Taşçıoğlu, S., Dörtbudak, N., Günaydın, T., 1969. Elazığ, Malatya ve Erzincan İlleri Elma Ağaçlarındaki Cenopalpus pulcher (Can. ve Fan.) Yayılışının Tespiti. Bitki Koruma Bülteni, 9(4):250-256.
• Toros, S., 1974. Orta Anadolu Bölgesinde Önemli Bitki Zararlılarından Tetranychus viennensis Zacher. (Akdiken Akarı)’in Morfolojisi Biyolojisi, Yayılışı ve Konukçuları ile Kimyasal Savaş İmkanları Üzerine Araştırmalar. A. Ü. Ziraat Fakültesi, Yayın No:514, 74s., Ankara
• Thewke, S. E., Enns, W. R., 1969. The Spider Mite Complex (Acarina: Tetranychidae) in Missouri University of Missouri, Museum Coıntributions Monograph,1: 1-106.
• Yanar, D., Ecevit, O., 2003. Tokat Yöresinde Elma (Malus communis L.) Bahçelerinde Bulunan Faydalı ve Zararlı Akarlar, Populasyon Değişimleri ve Faydalı Akarların Biyolojik Mücadelede Kullanım Olanakları Üzerinde Araştırmalar. 178s. G.O.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora tezi. Yiğit, A, Uygun, N., 1982. Adana, İçel ve
• Kahramanmaraş İlleri Elma Bahçelerinde Zararlı ve Yararlı faunanın Saptanması Üzerinde Çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 22(4): 63-177.