Orman üçgülü (Bituminaria bituminosa L.) Genotiplerinin Tuzluluğa Dayanıklılık Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 35 Sayı: 1, 51 - 58, 14.02.2020

Gülcan Kaymak , Zeki Acar

https://doi.org/10.7161/omuanajas.608600

Cited By: 4

Öz

Bu çalışma, Orta Karadeniz Bölgesinden toplanmış 85 adet Bituminaria
bituminosa (Bitbit) genotipinin tuzluluğa dayanıklılık düzeylerinin
belirlenmesi amacıyla, 2017 yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat
Fakültesi Laboratuvar ve Seralarında yürütülmüştür. İki aşamalı olarak
planlanan çalışmada, ilk aşamada 85 genotipe ait tohumlar sert tohum kabuğu
giderildikten sonra farklı NaCl yoğunluklarında (0, 25, 50, 75 ve 100 mM)
çimlendirilmiştir. Tuz yoğunluğu arttıkça çimlenme oranı, kökçük ve sürgün
uzunluğu ve ağırlıkları azalmıştır. Yüksek dozlarda bazı genotiplerde hiç
çimlenme olmamıştır. İkinci aşamada ise en iyi sonuç veren 10 genotip seçilmiş
ve bu 10 genotiple serada fide aşamasında aynı tuz yoğunluğu içeren çözeltiler
kullanılarak çalışılmıştır. Sera çalışmalarında, yüksek NaCl yoğunluğuyla
beraber topraktaki tuzluluk artmış, belirli bir süreden sonra 75 ve 100 mM
çözelti uygulanan bitkiler tamamen ölmüştür. Artan tuz yoğunlukları ile
birlikte fidelerde bitki boyu, yaprak sayısı, bitki kök ve gövde ağırlığı
azalmıştır. Yine tuz yoğunluğu arttıkça yapraklardaki klorofil a, klorofil b ve
karotenoid miktarı azalırken, lipit peroksidasyonu ve prolin miktarının arttığı
tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bituminaria bituminosa, karotenoid, klorofil, prolin, tuzluluk

Destekleyen Kurum

Ondokuz Mayıs Üniversitesi

Proje Numarası

PYO.ZRT.1904.16.004

Teşekkür

Bu çalışma OMÜ BAP tarafından PYO.ZRT.1904.16.004 proje numarası ile desteklenmiştir. Bu makaledeki veriler Gülcan KAYMAK’ ın Yüksek Lisans Tezinden alınmıştır.

Determination of Salinity Tolerance Levels of Tedera (Bituminaria bituminosa L.) Genotypes

Öz

This study was carried out to determine salinity
resistance level of 85 Bitbit genotypes collected from Central Black Sea Region
of Turkey, in OMU greenhouses and laboratories in 2017. The study was conducted
in two steps. In the first step scarified seed of 85 genotypes were germinated
in different NaCl concentrations (0, 25, 50, 75 and 100 mM). As salt
concentration increase germination ratio, length and weight of radicle and
pedicel decreased. There was no germination for some genotypes in higher doses.
In the second step, the best 10 genotypes selected and same salt concentrations
applied to seedlings of those genotypes in greenhouse. Soil salinity increased
with increasing NaCl concentration and, all plants in 75 and 100 mM NaCl
treatments were failed after application of saline water for a while. With
increasing salt concentration plant height, leaf number, root and stem weight
of the plants decreased. As salt concentration increase, amount of chlorophyll
a, chlorophyll b and carotenoid of the leaves decreased while lipid peroxidation
and prolin level increase.

Anahtar Kelimeler

Bituminaria bituminosa, carotenoid, chlorophyll, prolin, salinity

Proje Numarası

PYO.ZRT.1904.16.004

Kaynakça

• Acar, Z., Ayan, İ., 2012. Yem Bitkileri Kültürü. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, No: 2, Samsun
• Acar, Z., Ayan, İ., Gülser, C., 2001. Some morphological and nutritional properties of legumes under natural conditions. Pakistan Journal of Biological Sciences. 4 (11): 1312 – 1315.
• Adavi, Z., Mobil, M., Razmjoo, K., Landi, E., 2007. Effects of Salinity of Irrigation Water on Cynodon Spp. Cultivars Grown on Salinity Soil in Isfahan. J.Sci and Technol. Agric and Natur. 10: 4.
• Ashraf, M., and Foolad, M.R., 2007. Roles of Glycine Betaine and Proline in Improving Plant Abiotic Stress Resistance. Envionmental and Experimental Botany, 59: 206-216.
• Ashraf, M. 1994. Breeding for Salinity Tolerance in Plants. CRC Critical Reviews in Plant Sciences, 13: 17-42.
• Önal Aşçı, Ö. ve Üney, H., 2016. Farklı tuz yoğunluklarının macar fiğinde (Vicia pannonica Crantz) çimlenme ve bitki gelişimine etkisi. Akademik Ziraat Dergisi 5 (1):29-34.
• Babakhani B, Khavari-Nejad R, Hassan sajedi R, Fahimi H, Saadatmand S. 2011. Biochemical responses of Alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars subjected to NaCl salinity stress. African Journal of Biotechnology. Sep;10(55):11433-41.
• Bian, Y.M., Chen, S.Y., Xie, M.Y., 1988. Effects of HF on Proline of Some Plants, Plant Physiology Communications, 6, 19-21.
• Can, H.Z., 1999, Satsuma Mandarininde (Citrus Unshiu Marc) Tuzluluğun Verim ve Kalite Öğelerine Etkileri Üzerinde Araştırmalar.Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, s.205, İzmir.
• Cha-um S, Batin CB, Samphumphung T, Kidmanee C. 2013. Physio-morphological changes of cowpea (Vigna unguiculata Walp.) and jack bean (Canavalia ensiformis (L.) DC.) in responses to soil salinity. Ausralian Journal of Crop Science. 7(13):2128-35.
• Davis, P.H., 1965. Flora of Turkey And The East Aegean Islands. 1965 – 1988. 1 (1965); 2 (1967); 3 (1970); 4 (1972); 5 (1975); 6 (1978); 7 (1982); 8 (1984); 9 (1985); Edinburgh Univ. Press. Edinburgh.
• Day, S., Kaya, M.D., Kolsarıcı, Ö. 2008. Bazı çerezlik ayçiçeği (Helianthus annuus L.) genotiplerinin çimlenmesi üzerine NaCl konsantrasyonlarının etkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14 (3); 230-236.
• Duan D, Liu X, Khan MA, Gul B. 2004. Effects of salt and water stress on the seed germination of Chenopodium glaucum L. Pak J Bot. 36(4):793–800.
• Dumlupınar, Z. 2005. Elektrik akımı ve tuz konsantrasyonlarının makarnalık buğdayda çimlenmeye etkisi. Yüksek Lisans Tezi, K.S.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 44, Kahramanmaraş.
• Epstein, E., 1985. Salt-tolerant crops: origin, development, and prospects of the concept. Plant and Soil, 89, 187-198.
• Ergene, A., 1982. Toprak Bilgisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:267, Ders Kitapları Serisi No:42, Erzurum.
• Eroğlu, İ. 2007. Tuz stresinin bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) kültür çeşitlerinde tohum çimlenmesi ve fide gelişimi üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 77, İzmir.
• FAO, 2009. FAO land and plant nutrition management service. http://www.fao.org/ag/agl/agll/spush/. .(Erişim: Kasım 2018).
• Foster, K., H. Lambers, D. Real, P. Ramankutty, G.R. Cawthray1 & M.H. Ryan, 2014. Drought resistance and recovery in mature Bituminaria bituminosa var. Albomarginata. Annals of Applied Biology ISSN 0003-4746.
• Kara, T., 2002. Irrigation Scheduling to Present Soil Salinization from a Shallow Water Table, Acta Horticulture, Number 573, pp. 139-151.
• Karakullukçu, E. ve Adak, S.İ. 2008. Bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin tuza toleranslarının belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14 (4); 313-319.
• Kaya, M.D., İpek, A. 2003. Effects of different soil salinity levels on germination and seedling growth of safflower (Carthamus tinctorius L.). Turk.J.Agric., 27; 221- 227.
• Kusvuran, A., 2015. The effects of salt stress on the germination and antioxidative enzyme activity of Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.) varieties. Legume Research, 38 (1): 51-59.
• Lacerda, C.F., Cambrarıa, J., Olıva, M.A., Ruız, H.A., Prısco, J.T., 2003. Solute Accumulation and Distribution During Shoot and Leaf Development ın Two Sorghum Genotypes under Salt Stress. Environmental and Experimental Botany, 49: 107-120.
• Matysik, J.A., Bhalu, B. and Mohanty, P. 2002. Molecular mechanisms of quenching of reactive oxygen species by proline under stress in plants. Curr. Sci. 82, 525–532.
• Öz, M. ve Karasu, A., 2007. Pamuğun çimlenmesi ve erken fide gelişimi üzerine tuz stresinin etkisi. UÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1), 9-21.
• Parlak AÖ, Parlak M. 2008. Effect of Salinity in Irrigation Water on Some Plant Development Parameters of Sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) and Soil Salinity. Tarım Bilimleri Dergisi. 14(4):320-5.
• Shahid, M. A., Balal, R. M., Pervez, M. A., Abbas, T., Ashfaq, M., Ghazanfar, U., Afzal, M., Rashid, A., Garc´ıa-Sanchez, F., and Mattson, N. S. 2012. Differential response of pea (Pisum sativum L.) genotypes to salt stress in relation to the growth, physiological attributes antioxidant activity and organic solutes. Aust. J. Crop Sci. 6: 828–838.
• Sharma, D.P., Singh, K.N. and Kumbhare, P.S., 2005. Response of sunflower to conjunctive use of saline drainage water and non-saline canal water irrigation. Agronomy and Soil Science, Volume 51, Number 1, February 2005, pp. 91- 100(10).
• Steppuhn,H., Volkmar, K.M and Miller, P.R., 2001. Comparing Canola. Field Pea, Dry Bean , and Durum Wheat Crops Grown in Saline Media. Crop Science , 41:1827-1833.
• Talukdar D. 2013. Growth Responses and Leaf Antioxidant Metabolism of Grass Pea (Lathyrus sativus L.) Genotypes under Salinity Stress. ISRN Agronomy. 2013:1-15.
• Zeinali, E., Soltani, A. and Galeshi, S., 2002. Response of germination components to salinity stress in oil seed rape (Brassica napus L.), Iranian J. of Agric. Sci, 33, 137-45pp.
• Zennouhi, O., Rfakı, A., El Mderssa, M., Bouiamrıne El H., Bijbijen J., Nassiri L. 2018. Effect Of Salinity And Temperature On The Seed Germination Of Bituminaria bituminosa var. bituminosa. International Journal of Current Research Vol. 10, Issue, 08, pp.72610-72613, August, 2018.