Türkiye’de Bal Üretiminde Teknik Etkinlik ve Enerji Girdi-Çıktı Analizi: Çanakkale İli Örneği

Yıl 2021, Cilt: 36 Sayı: 3, 501 - 510, 12.10.2021

Başak Aydın , Duygu Aktürk

https://doi.org/10.7161/omuanajas.949717

Öz

Bu çalışma Türkiye’de Çanakkale ilinde bal üretiminde teknik etkinliği, enerji çıktı ve girdiler arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada kullanılan veriler 87 bal üreticisinden yüz yüze anket çalışması ile elde edilmiştir. Örnek seçimi tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenmiş olup, bal üretiminde teknik etkinlik Stokastik sınır analizi ile tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, enerji kullanım etkinliği gruplara göre sırasıyla 0.85, 0.87 ve 1.08 olarak bulunmuştur. Doğrudan enerjinin payı dolaylı enerjiye göre daha düşük olup, en yüksek enerji girdisi yakıt girdisi olarak belirlenmiştir. Etkinlik analizi sonuçlarına göre, teknik etkinlik skorları sırasıyla 0.74, 0.78 ve 0.85 olarak bulunmuştur. Çalışma sonuçları bal üretiminde girdilerin üçüncü gruptaki işletmeler tarafından daha etkin kullanıldığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Arıcılık, Enerji, Bal, Teknik etkinlik

Energy Input-Output Analysis and Technical Efficiency of Honey Production in Turkey: A Case Study from Çanakkale Province

Öz

This study was carried out in order to determine the relationship between the energy inputs and yield and technical efficiency of honey production in Çanakkale, Turkey. Data used in this study were obtained from 87 beekeepers using a face to face questionnaire method. The sample was selected according to stratified random sampling method. Stochastic frontier analysis was used in order to estimate the technical efficiency of honey production. According to the results, the energy use efficiency were found as 0.85, 0.87 and 1.08 in the groups, respectively. The distribution of the direct energy was lower than that of indirect energy and the highest energy inputs were provided by diesel fuel in all the groups. According to the efficiency analysis results, the technical efficiency scores were found as 0.74, 0.78 and 0.85 in the groups, respectively. Results of this study indicated that the inputs in the honey production were used more efficiently in the third group.

Anahtar Kelimeler

Beekeeping, Energy, Honey, Technical efficiency

Kaynakça

• Adrian Moraru, R., Bodescu, D., Magdici, M., Simeanu, D., Bulgariu, E., 2020. Analysis of the energy input-output of honey production in the mountainous area of Romania. Environmental Engineering and Management Journal, 18(11): 2429-2440. doi:10.30638/eemj.2019.231.
• Aigner, D.J., Lovell, C.A.K., Schmidt, P. 1977. Formulation and estimation of stochastic frontier production function models. Journal of Econometrics, 6(1): 21-31. doi:10.1016/0304-4076(77)90052-5.
• Anonymous, 2020. Çanakkale tarım ve hayvancılık yatırım rehberi. Güney Marmara Kalkınma Ajansı, Çanakkale.
• Anonymous, 2021. İstatistik göstergeler. Available at http://www.tuik.gov.tr. Access date: 10.05.2021.
• Bodescu, D., Ştefan, G., Adrian Moraru, R., Coca, O., Brumă, S., Doliş, M.G., 2017. Input–output energy analysis of honey production in Iaşi County, Romania. 30th IBIMA Conference, 8-9 November, Madrid, Spain.
• Battese, G.E., Corra, G.S., 1977. Estimation of a production frontier model with application to the pastoral zone of Eastern Australia. Australian Journal of Agricultural Economics, 21(03): 169-179. doi:10.1111/j.1467-8489.1977.tb00204.x.
• Battese, G. E., Coelli, T.J., 1995. A model for technical inefficiency effects in a stochastic frontier production function for panel data. Empirical Economics, 20(2): 325–332. doi:10.1007/BF01205442.
• Coelli, T. A., 2007. Guide to frontier version 4.1: A computer program for stochastic frontier production and cost function estimation. CEPA, Armidale, Australia.
• Çiçek, A., Erkan, O., 1996. Tarım ekonomisinde araştırma örnekleme yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 12, Tokat.
• Ilgar R., 2018. Beekeeping activities in Çanakkale Province. Turkish Studies, 13(26): 713-724. doi:10.7827/TurkishStudies.14134.
• Karaca, N., Özince, G., 2019. Ardahan arıcılık sektörü mevcut durum analizi ve stratejik eylem planı. ISBN: 978-605-68045-5-7. Serhat Kalkınma Ajansı.
• Mandal, K.G., Saha, K.P., Gosh, P.L., Hati, K.M., Bandyopadhyay, K.K., 2002. Bioenergy and economic analyses of soybean based crop production systems in central India. Biomass & Bioenergy, 23(5): 337-345. doi:10.1016/S0961-9534(02)00058-2
• Meeusen, W., Van den Broeck, J., 1977. Efficiency estimation from cobb-douglas production functions with composed error. International Economic Review, 18(2): 435-444. doi:10.2307/2525757
• Mohammadi, A., Tabatabaeefar, A., Shahin, S., Rafiee, S., Keyhani, A., 2008. Energy use and economical analysis of potato production in Iran a case study: Ardabil province. Energy Conversion and Management, 49(12): 3566-3570. doi:10.1016/j.enconman.2008.07.003 Omidi-Arjenaki, O., Ebrahimi, R., Ghanbarian, D., 2016. Analysis of energy input and output for honey production in Iran (2012–2013). Renewable and Sustainable Energy Reviews, 59(2016): 952-957. doi:10.1016/j.rser.2016.01.060.
• Onuç, Z., Yanar, A., Saner, G., Güler, D., 2019. An analysis of economical aspect of the beekeeping enterprise: a case of Kemalpaşa district-İzmir/Turkey. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 56(1): 7-17. doi:10.20289/zfdergi.420370
• Özkan, B., Akcaoz, H., Fert, C., 2004. Energy input-output analysis in Turkish agriculture. Renewable Energy, 29(1): 39-51. doi:10.1016/S0960-1481(03)00135-6
• Sancak, K., Zan Sancak, A., Aygören, E., 2013. Dünyada ve Türkiye’de arıcılık. Arıcılık Araştırma Dergisi, 10: 7-13.
• Singh, J.M., 2002. On farm energy use pattern in different cropping systems in Haryana, India. MSc Thesis. International Institute of Management, University of Flensburg, Germany.
• Topdemir, T., 2018. Determining energy and utilization effıciency of different tillage methods on cotton cultivation under Menemen plain conditions. MSc Thesis. Adnan Menderes University Graduate School of Natural and Applied Sciences, 111p, Aydın, Turkey.